Nơi bão lũ dập vùi: "Koto có vào cũng còn gì mà mất nữa đâu"

Ám ảnh nơi tâm bão, lũ

Hơn 20 ngày sau bão Kalmaegi (bão số 13), tiếp đến là trận lũ lịch sử, nhiều nơi từ thành thị đến nông thôn ở Gia Lai vẫn còn những “vết thương” do thiên tai gây ra. Nhà cửa đổ sập, hạ tầng được khắc phục tạm thời, đời sống người dân nhiều vùng tâm bão, rốn lũ đang gặp muôn vàn khó khăn.

Theo thống kê, bão số 13 và đợt mưa lũ là 2 đợt thiên tai lịch sử liên tiếp tại tỉnh Gia Lai, khiến 5 người tử vong, 11 người bị thương.

Tổng thiệt hại do bão lũ tại Gia Lai ước hơn 11.600 tỷ đồng, trong đó do bão số 13 hơn 10.000 tỷ đồng, còn mưa lũ hơn 1.500 tỷ đồng. 

Hơn 10 ngày sau trận lũ lịch sử, chị Trần Thị Mỹ Phương (39 tuổi, trú khu phố 9, phường Quy Nhơn) chưa biết khi nào mới hết ám ảnh nỗi đau mất mẹ do nhà bị sập trong lũ.

Chị Phương kể, khoảng 3h30 ngày 19/11, sau tiếng nổ lớn vang lên từ sườn núi phía sau, hàng trăm khối đất, đá đổ ào xuống, chôn vùi căn nhà nhỏ chỉ trong tích tắc. Tường nhà đổ sập khiến cha mẹ chị bị mắc kẹt. Lực lượng chức năng nỗ lực nhưng chỉ cứu được cha, còn mẹ chị vĩnh viễn ra đi.

“Nhà cửa sập hết, vợ chồng tôi ở nhà thuê. Giờ chẳng có chỗ đặt bàn thờ mẹ nên phải xin nhà chùa để hương khói tạm thời. Khi nào gom góp được tiền làm lại căn nhà, tụi tôi mới đưa mẹ về thờ được”, chị Phương nói.

Bà Võ Thị Quyên (82 tuổi, trú thôn Lạc Điền, xã Tuy Phước Đông) lặng người khi nhìn ngôi nhà nhỏ bị sập hoàn toàn sau lũ. “Giờ bão Koto có vào cũng còn gì mà mất nữa đâu…”, bà Quyên chia sẻ.

Bà kể, bà sống với vợ chồng người con trai út và một con gái bị khuyết tật nặng, cơn bão khiến căn nhà vốn đã cũ kỹ trở nên xiêu vẹo, chực đổ. Thế rồi nước lũ ập về. Đêm 19/11, nước dâng quá nhanh, sóng đánh mạnh vào vách, ngôi nhà bị đổ sập, tài sản bị lũ cuốn phăng. Cả gia đình chỉ kịp chạy thoát thân rồi dắt díu nhau sang nhà người con trai lớn để tá túc.

Thấp thỏm lo bão số 15 đổ bộ

Ngày 29/11, tại khu vực Cảng cá Quy Nhơn, cửa biển Thị Nại (Gia Lai), tàu thuyền ngư dân được lai dắt vào neo đậu trong các khu vực kín gió, rừng ngập mặn để tránh trú.

Bộ đội biên phòng đã huy động phương tiện, lực lượng, thông báo đến các tàu thuyền, tàu vận tải di chuyển đến khu vực an toàn, hạn chế neo đậu trong vịnh Quy Nhơn.

Đang huy động nhân lực đưa bè cá lên bờ để tránh bão, ông Nguyễn Trí Huy (trú phường Quy Nhơn) nói: “Bão số 13 đã cuốn trôi toàn bộ lồng bè nuôi cá mú, cá bớp, thiệt hại gần 500 triệu đồng. Chưa kịp khắc phục lại nghe tin bão 15, phải tiếp tục di dời để bảo vệ tài sản. Hơn 20 ngày qua, hết chạy bão lũ, giờ lại bão nữa, người dân khổ lắm rồi, chỉ mong bão đừng vào”.

Tranh thủ vá lưới khi tránh bão số 15, anh Đỗ Bảo (trú phường Quy Nhơn Đông) cho biết năm nay thiên tai quá khắc nghiệt, từ Bắc vào Nam nơi nào cũng hứng bão, lũ gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản.

“Sống hơn 40 tuổi rồi chưa năm nào tôi chứng kiến bão và lũ dữ dội như năm nay. Bão số 13 và đợt lũ vừa qua đều tàn phá rất khủng khiếp. Hy vọng bão 15 khi vào đất liền suy yếu như dự báo và cầu mong cho trời không mưa lớn”, anh Bảo chia sẻ.

Ông Dương Hiệp Hưng, Chủ tịch UBND xã đảo Nhơn Châu, cho biết không chỉ bão số 15 mà tất cả các cơn bão người dân đều rất chủ động. Sau thiệt hại nặng từ bão 13, toàn bộ tàu thuyền trên đảo đã di chuyển vào đất liền các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk; 112 thuyền thúng được đưa hết lên cao.

“Trong 242 nhà dân hư hại do bão 13, địa phương đã khắc phục 236 nhà, số còn lại chờ vật liệu từ đất liền. Xã ưu tiên khôi phục viễn thông để thông tin liên tục cho người dân và huy động lực lượng quân đội, biên phòng, vũ trang chằng chống nhà cửa, tài sản”, ông Hưng nói.

Theo ông Ngô Vĩnh Khánh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Gia Lai, nhiều dự báo quốc tế nhận định bão số 15 có thể đổ bộ khu vực giáp ranh phía Đông tỉnh Gia Lai - Đắk Lắk, nhưng khi vào bờ khả năng bão sẽ suy yếu, gây mưa 100-200mm.

Tỉnh đã chuẩn bị các kịch bản ứng phó, trong đó tập trung điều tiết hạ mực nước hồ chứa. Riêng hồ Định Bình (dung tích 226 triệu m3) đang tiếp tục giảm mực nước để phòng mưa lớn.

Với lưu vực sông Hà Thanh do không có hồ điều tiết nên khi xảy ra mưa lớn, lũ dồn thẳng xuống khu vực hạ lưu, gây ngập nặng ở các phường, xã như Quy Nhơn Bắc, Quy Nhơn Đông, Tuy Phước, Tuy Phước Đông…

“Trước mắt, chúng tôi đang chủ động phương án sơ tán người dân, cử lực lượng để ứng cứu khi xảy ra mưa lớn. Những ngày qua, Quân khu 5 đã hỗ trợ khắc phục 2 đoạn đê vỡ trên sông Hà Thanh và đê Luật Lễ (xã Tuy Phước), giúp hạn chế ngập lụt và đảm bảo giao thông, cứu hộ khi mưa lũ tiếp tục diễn biến phức tạp”, ông Khánh nói thêm.

Trước đó, ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai đã ký công điện khẩn yêu cầu người đứng đầu các cấp, chính quyền khẩn trương triển khai các biện pháp cấp bách để phòng, tránh và ứng phó với bão số 15 và mưa lũ do bão gây ra.

Ông Tuấn yêu cầu theo dõi chặt chẽ các bản tin cảnh báo, dự báo và diễn biến của bão; quản lý nghiêm ngặt việc cho tàu thuyền ra khơi; tổ chức theo dõi, kiểm đếm đầy đủ tàu, thuyền đang hoạt động trong khu vực ảnh hưởng của bão.

Chủ động bố trí sẵn lực lượng, phương tiện, lương thực, thực phẩm tại các khu vực trọng điểm xung yếu theo phương châm “4 tại chỗ” để triển khai công tác ứng phó bão, mưa lũ, cứu hộ, cứu nạn khi có tình huống xấu xảy ra.