Tầng hầm quá tải, cư dân thủ đô lo tương lai không biết để xe điện ở đâu

Từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ cấm xe máy chạy xăng theo khung giờ hoặc trong các khu vực xác định thuộc Vành đai 1, khi vùng phát thải thấp đầu tiên của thành phố được áp dụng.

Hàng triệu xe máy điện trong tương lai sẽ cần chỗ để, chỗ sạc đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, nhiều ban quản trị chung cư đã chuẩn bị nói "không" với xe điện.

"Bí" chỗ để xe điện, cư dân chờ nhà để xe đúng nghĩa

Sau vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ năm 2023, Ban quản trị 3 tòa chung cư thuộc khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ (phường Định Công, TP Hà Nội) đã bàn bạc và thống nhất đưa toàn bộ xe điện của cư dân lên bãi gửi xe nổi bên cạnh chung cư để phòng ngừa hỏa hoạn.

"Trước đây, chúng tôi vẫn tạo điều kiện cho cư dân gửi xe điện dưới hầm. Mỗi khi hết điện, người dân lại dắt xe máy vào thang máy mang lên nhà sạc.

Tuy nhiên, từ sau vụ cháy ở chung cư mini Khương Hạ, chúng tôi đã bàn bạc, chủ động xin ý kiến của phường về việc trưng dụng khu vực sân chơi trẻ em làm nơi để xe điện, trước khi cơ quan có thẩm quyền bố trí một địa điểm phù hợp làm nhà để xe cho cư dân.

Được sự đồng ý của phường, ban quản trị chung cư đã bố trí bãi xe ngoài trời và ra thông báo khuyến khích người dân không để xe điện dưới hầm, không đưa xe điện lên nhà.

Thời điểm đó, cũng có nhiều ý kiến phản đối, nói rằng vụ cháy xuất phát từ nguyên nhân này, nguyên nhân kia. Song chúng tôi đã giải thích rõ cho cư dân hiểu nguy hiểm không chỉ đến từ pin xe điện, mà còn từ việc cắm sạc nhiều phương tiện cùng lúc, khiến hệ thống điện quá tải và dẫn tới cháy nổ", vị này nói.

Từ bài học của những chung cư khác, tại bãi xe ngoài trời, Ban quản trị chung cư Kim Văn - Kim Lũ đã lắp đặt hệ thống đường dây, atomat (cầu dao tự động, thiết bị bảo vệ mạch điện bằng cách tự động ngắt dòng điện khi xảy ra sự cố như quá tải - PV) để đề phòng cháy nổ.

Theo đại diện ban quản trị, khu vực bãi gửi xe nổi không được thiết kế mái che vì phải đảm bảo không gian chữa cháy để xe cứu hỏa tiếp cận khi xảy ra hỏa hoạn.

"Người dân cũng sốt ruột vì mua chiếc xe vài chục triệu đồng mà phải để phơi sương phơi nắng, song cư dân cũng thông cảm vì không còn lựa chọn nào khác", đại diện ban quản trị nói.

Tất cả những lần tham dự cuộc họp của phường và quận Hoàng Mai trước đây, ban quản trị đều thay mặt cư dân kiến nghị chính quyền xem xét bố trí một địa điểm làm bãi gửi xe, song vẫn bỏ ngỏ cho đến nay. Mới đây nhất, tại cuộc họp HĐND và buổi tiếp xúc cử tri phường Định Công mới, đại diện cư dân tiếp tục kiến nghị, đề xuất.

"Chúng tôi không ý kiến việc xe ô tô đang đỗ dưới lòng đường vành đai 3, trước chung cư, bởi hiện nay không có chỗ để xe nên cư dân buộc phải để tràn xuống lòng đường như vậy. Thay vào đó, ban quản trị đề nghị phường bố trí, sắp xếp một vị trí phù hợp để xây dựng bãi để xe cho cư dân Kim Văn - Kim Lũ.

Song lần nào phường cũng ghi nhận rồi không có động thái gì, trong khi người dân vẫn mong có một nơi để xe tử tế thay vì cảnh tạm bợ như hiện nay", Trưởng Ban quản trị chung cư Kim Văn - Kim Lũ cho biết.

Theo người đại diện cư dân, khu vực để xe điện hiện nay có khoảng hơn 300 xe điện các loại. Vị này dự báo, sau thời điểm tháng 7/2026 chắc chắn chung cư sẽ có thêm nhiều xe điện nữa, có thể lên đến hàng nghìn phương tiện.

"Chúng tôi chưa biết bố trí nơi để xe cho cư dân như thế nào trong bối cảnh các bãi hiện đã quá tải. Vấn đề gửi xe tại Kim Văn - Kim Lũ chắc mọi người không còn xa lạ. Không chỉ riêng xe điện, mà ô tô thường đỗ thành hàng 2-3, thậm chí giờ cao điểm dàn hàng 4, hầm để xe máy cũng quá tải vì không có chỗ.

Sắp tới, với khoảng 7.000 hộ dân, dự tính số lượng xe điện có thể tăng thêm 20%. Với thực trạng hiện nay, cư dân không biết sẽ gửi xe ở đâu. Dưới hầm thì không còn chỗ, mà nếu bắt buộc đưa xe điện xuống đó thì rất nguy hiểm, chưa kể hạ tầng điện của tòa nhà không thể chịu tải nổi khi nhiều phương tiện sạc cùng lúc.

Do vậy, chúng tôi rất mong chính quyền quan tâm, sớm bố trí một địa điểm để xây dựng nhà gửi xe cho cư dân", vị này cho biết.

Sợ... trông giữ xe điện

Trước thông tin Hà Nội cấm xe máy xăng trong vành đai 1 theo khung giờ từ 1/7/2026, gần 1 tuần nay, ông Đ.T.L. - quản lý một chung cư mini trên địa bàn phường Khương Đình - thông tin với cư dân về việc sắp tới không có đủ chỗ để xe máy điện cắm sạc.

"Hiện, chung cư chỉ có chỗ để khoảng 10-20 xe điện các loại với số lượng ổ cắm rất hạn chế. Do số xe ít nên thời gian qua chúng tôi vẫn chấp nhận cho cư dân để và sạc xe điện trong hầm.

Tuy nhiên, với đặc thù của chung cư mini có diện tích khiêm tốn, không thể mở rộng thêm không gian để xe hay bổ sung trạm sạc vì diện tích hạn chế và nguy cơ mất an toàn phòng cháy chữa cháy.

Do vậy, ngay từ thời điểm này, chúng tôi đã thông tin tới cư dân về việc thời gian tới sẽ không tiếp nhận xe điện và không cho sạc pin trong hầm nữa", ông L. nói.

Vị quản lý chung cư mini cho biết thêm, sau vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ năm 2023, chủ chung cư đã đầu tư nâng cấp hệ thống phòng cháy chữa cháy, lắp đặt cửa chống cháy chuyên dụng theo quy định nhằm ngăn lửa và khói lan qua trục thang máy giữa các tầng, bảo vệ lối thoát hiểm.

Tuy nhiên, việc nâng cấp này không phải để phục vụ xe điện. Thời gian tới, đơn vị vận hành cũng sẽ không lắp đặt thêm ổ cắm điện phục vụ nhu cầu sạc xe.

"Để đảm bảo an toàn, chúng tôi sẽ ngừng nhận trông giữ xe máy điện và không lắp đặt bất kỳ ổ cắm điện nào trong khu vực hầm. Chúng tôi đã bắt đầu thông tin để cư dân chủ động tìm nơi gửi xe phù hợp", ông L. cho biết.

Tại một tổ hợp chung cư cao cấp tại phường Hà Đông (TP Hà Nội), đại diện ban quản lý cho biết, từ khi đưa vào vận hành, chung cư đã cho phép cư dân để xe điện và sạc pin dưới tầng hầm.

"Chúng tôi hiện có đủ khả năng về hạ tầng để tiếp nhận xe điện vào sạc pin trong hầm. Tại khu vực tầng hầm, xe hai bánh và xe bốn bánh được bố trí ở các vị trí riêng biệt. Riêng xe điện, chúng tôi đã đầu tư hạ tầng trạm sạc để cư dân có thể sạc pin tại chỗ.

Khu vực sạc xe điện được tách biệt hoàn toàn với khu vực để xe xăng để bảo đảm an toàn. Vị trí này nằm sát phòng bảo vệ trực 24/24h, có hệ thống camera giám sát và hệ thống atomat tự ngắt khi xảy ra sự cố", vị đại diện ban quản lý chung cư cho biết.

Theo vị này, hiện chung cư có khoảng gần 200 xe điện. Tòa nhà nằm ở khu vực Hà Đông, khá xa vành đai 1 nên ít bị ảnh hưởng bởi chính sách mới của thành phố. Song vị này tự tin diện tích tầng hầm của chung cư vẫn còn dư địa để mở rộng diện tích để xe điện và trạm sạc nếu nhu cầu của cư dân tăng.

"Chúng tôi thường xuyên khuyến cáo cư dân mua xe điện của các hãng uy tín, đồng thời kiểm tra và thay pin định kỳ để bảo đảm an toàn", đại diện ban quản lý nhấn mạnh.

Theo TS Phan Lê Bình - chuyên gia giao thông, Trưởng đại diện Văn phòng tư vấn OCG (Nhật Bản) việc một số chung cư Hà Nội vừa qua thông báo tạm dừng và tiến tới ngừng hẳn việc tiếp nhận, trông giữ xe điện tại các hầm là quyết định có thể thông cảm được.

"Cháy xăng có thể dùng nước, cát… để dập, nhưng pin xe điện khi cháy sẽ xảy ra phản ứng hóa học mạnh và rất khó khống chế. Ví dụ, ở chung cư HH Linh Đàm, nơi có hàng vạn cư dân, hàng nghìn xe điện, nếu tất cả tập trung trong tầng hầm, nguy cơ cháy nổ sẽ vô cùng lớn", chuyên gia nhận định.

Theo TS. Phan Lê Bình, trong bối cảnh hạ tầng điện chưa đáp ứng, việc để hàng nghìn xe điện tập trung một chỗ dễ dẫn tới cháy nổ khi sạc. Ngay cả khi không có sự cố, câu hỏi đặt ra là liệu hệ thống điện ở chung cư có chịu được tải khi hàng trăm phương tiện sạc cùng lúc?

"Một chiếc xe cắm sạc thì không vấn đề gì, nhưng hàng nghìn chiếc sạc cùng lúc sẽ vượt khả năng chịu tải của hệ thống điện chung cư, và nếu xảy ra cháy nổ thì hậu quả sẽ rất khủng khiếp. Vì vậy, thành phố cần nhanh chóng bố trí thêm nhiều trạm sạc công cộng", chuyên gia nhấn mạnh.

Theo chuyên gia, khi cư dân các khu chung cư không thể đi xe máy xăng nữa, nhiều người có thể phải "né" hoàn toàn khu vực vành đai 1 nếu không có việc thật sự cần thiết. Nếu buộc phải đi vào, họ có thể phải điều chỉnh thói quen di chuyển, chuyển sang đi xe buýt, taxi hoặc đi xe máy xăng đến khu vực rìa vành đai 1, gửi xe rồi mới di chuyển tiếp.

Nhiều gia đình không còn lựa chọn ngoài việc chuyển sang xe điện. Nhưng với điều kiện kinh tế hạn chế, họ có thể mua xe giá rẻ, điều này cũng tiềm ẩn rủi ro. Tệ hơn, có gia đình sẽ phải bán nhà để chuyển đến nơi có hạ tầng sạc phù hợp.

"Khi thời hạn cấm xe máy xăng vào vành đai 1 đang đến gần, hai việc thành phố cần làm khẩn trương đó là tăng cường mạng lưới trạm sạc điện và nâng năng lực hệ thống giao thông công cộng.

Tất cả giải pháp phải được triển khai càng nhanh càng tốt vì quỹ thời gian còn lại quá ít. Nghị quyết ban hành cuối năm 2025 nhưng đến ngày 1/7/2026 đã phải áp dụng, tức chỉ còn vỏn vẹn 6 tháng để chuẩn bị cho một chính sách có quy mô rất lớn", chuyên gia nhấn mạnh.

Ngoài việc tập trung phát triển hạ tầng sạc điện, chuyên gia gợi ý, thành phố có thể nghiên cứu thúc đẩy mô hình đổi pin, trong đó các hãng sản xuất có thể điều chỉnh thiết kế pin sao cho việc thay pin diễn ra nhanh chóng và thuận tiện, tương tự như việc đổ xăng hiện nay.