Giá vàng tự do vượt 164 triệu đồng/lượng, chuyên gia cảnh báo “ôm lỗ” lớn

Tính đến trưa 16/10, thương hiệu đồng loạt tăng giá vàng miếng thêm 1,9 triệu đồng/lượng mỗi chiều. Giá vàng đang được giao dịch ở 146-148 triệu đồng/lượng. Tương tự, giá vàng nhẫn cũng tăng. Một thương hiệu thậm chí tăng 7,5 triệu đồng/lượng đối với vàng nhẫn, niêm yết giá quanh 144,2-154 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra).

Tính từ đầu tháng đến nay, giá vàng miếng SJC tăng 9,6 triệu đồng/lượng còn vàng nhẫn đã tăng 8-17 triệu đồng/lượng, tùy thương hiệu. Còn tính từ đầu năm, giá vàng miếng SJC tăng 63,6 triệu đồng/lượng còn vàng nhẫn tăng khoảng 62-67 triệu đồng/lượng, tùy thương hiệu.

Trên thị trường tự do, chiều 15/10, một số cửa hàng thậm chí đẩy giá vàng miếng SJC lên mức 161 triệu đồng mua vào và 164 triệu đồng bán ra. Mức này  cao hơn giá niêm yết tại các công ty lớn tới 16 triệu đồng/lượng, mức cách biệt chưa từng có.

Chia sẻ với phóng viên báo Dân trí, TS. Châu Đình Linh, chuyên gia kinh tế - tài chính, cho biết nguyên nhân dẫn đến hiện tượng giá vàng tự do tăng cao do chênh lệch cung cầu đang lớn.

Ông Linh nói, Ngân hàng Nhà nước đã thông qua Nghị định mới về quản lý thị trường vàng cũng như đa dạng nguồn cung, gồm việc cho phép doanh nghiệp và các ngân hàng đủ điều kiện tham gia sản xuất, giao dịch vàng. Tuy nhiên, chính sách đi vào thực tế sẽ cần có độ trễ nhất định và chính “khoảng trống” này đang tạo tâm lý đưa giá vàng tăng cao.

Theo chuyên gia, thực tế thời gian qua thị trường vàng đã có sự “méo mó” do nguồn cung hạn chế trong khi nhu cầu quá lớn. Điều này là câu chuyện chung trên toàn thế giới chứ không riêng gì ở Việt Nam.

Trong nước, không chỉ tâm lý FOMO (sợ bị bỏ lỡ, mua đuổi khi giá tăng) và tâm lý người dân khiến cho giá vàng Việt Nam vẫn cao hơn hàng chục triệu đồng so với thế giới. Chưa kể, mùa cuối năm nhiều gia đình có các cặp đôi sắp cưới hỏi sẽ càng muốn mua đuổi, họ sẽ mua vàng bằng mọi giá. 

Riêng với thị trường tự do, nguyên nhân giá tăng mạnh, theo ông, có thể xuất phát từ tâm lý “cửa hàng vàng cũng đang không muốn bán ra nhiều”, do đó người tiêu dùng tự tìm đến nhau để trao đổi trực tiếp. Điều này dẫn đến rủi ro lớn cho người mua, chuyên gia cảnh báo, không chỉ về chất lượng vàng mà cả rủi ro về niềm tin với nhau.

Chuyên gia cảnh báo 3 rủi ro

Đồng tình, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng cũng chỉ ra 3 rủi ro lớn khi giao dịch vàng trên thị trường tự do.

Thứ nhất, người tiêu dùng không có đủ kiến thức về vàng, dễ dẫn đến việc mua vàng kém chất lượng, thậm chí vàng giả.

Thứ hai, nếu mua vàng miếng SJC ở những nơi không chính thống, không được sự cho phép của Nhà nước, người dân sẽ bị phạt.

Cuối cùng, trong trường hợp vàng đảo chiều, rủi ro “ôm lỗ” của người mua là rất cao. Chưa kể, việc mua vàng trôi nổi có thể tiềm ẩn nguy cơ đến khi muốn bán lại sẽ rất khó và mất giá.

Do đó, ông khuyên người dân với vàng nên giữ vững tâm lý tích luỹ, và tích lũy thì mua vào lượng vừa phải tại các cửa hàng chính thống, tránh việc mua đuổi bằng mọi giá.

Vàng không có “bong bóng”

Trên thị trường thế giới, giá vàng tăng lên mức cao nhất mọi thời đại là 4.230 USD/ounce. Giá vàng tiếp đà tăng khi nhu cầu các nhà đầu tư tìm đến tài sản an toàn tăng lên trước lo ngại căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang và tình trạng đóng cửa chính phủ Mỹ kéo dài.

Dù vậy, đà tăng của giá vàng cũng vượt quá suy nghĩ của nhiều người, dấy lên nỗi lo về “bong bóng” vàng. Nhìn lại quá khứ, thế giới từng ghi nhận hai đợt vàng biến động lớn.

Lần thứ nhất, giai đoạn 1976-1980, vàng bùng nổ giữa thời kỳ lạm phát cao, bất ổn chính trị và khủng hoảng dầu mỏ, trước khi lao dốc suốt hai thập kỷ.

Lần thứ hai, giai đoạn 2001-2011, giá vàng leo thang trong bối cảnh khủng hoảng tài chính toàn cầu, đạt đỉnh vào tháng 8/2011 ở mức 1.900 USD/ounce rồi giảm mạnh, mất gần nửa giá trị vào năm 2015.

Cả hai thời kỳ 1980 và 2011 đều trùng khớp với những cơn địa chấn toàn cầu: Khủng hoảng dầu mỏ, chiến tranh lạnh, hay sụp đổ ngân hàng. Bối cảnh hiện nay, căng thẳng Mỹ - Trung, xung đột khu vực, nợ công và nỗi lo AI “cướp việc làm” đang khiến thị trường toàn cầu bất an.

“Có thể được xem là bong bóng thứ ba đang hình thành”, chuyên gia tài chính kỳ cựu John Stepek của Bloomberg vừa cảnh báo. Chiều ngược lại, nhiều chuyên gia cho rằng vàng không có bong bóng, bởi vàng là tài sản trú ẩn và nguồn cung thì có giới hạn.

Trao đổi về vấn đề này, TS. Nguyễn Trí Hiếu khẳng định vàng không có "bong bóng". Nguyên nhân là vàng không như dầu mỏ hay bất động sản. Nhu cầu với vàng có nhưng nguồn cung lại không vô tận. Ông nói hiện tại, đúng là giá tăng nhưng dự báo sẽ có điều chỉnh thời gian tới.

TS. Châu Đình Linh thì lý giải vàng đang trong xu hướng tăng mạnh do tình hình địa chính trị thế giới vẫn chưa rõ nét. Ông cũng khẳng định sẽ không có bong bóng vàng xảy ra, bởi theo phân tích kỹ thuật sau sóng tăng sẽ có nhịp điều chỉnh. “Không có cái gì tăng mãi, Bitcoin cũng vậy”, ông Linh nói.

Ngoài ra, nói về vàng theo chuyên gia phải nhìn ở góc độ trú ẩn, vàng bao đời nay là nơi trú ẩn an toàn nhất khi có bất ổn. Thời gian tới, nếu tình hình thế giới ổn định, vàng sẽ điều chỉnh về mức hợp lý, ông Linh dự báo.