DNews

Lửa xung đột đe dọa "thùng thuốc súng" Trung Đông

Thành Đạt

(Dân trí) - Trung Đông chìm trong vòng xoáy xung đột khi các cuộc tấn công liên tiếp xảy ra ở hàng loạt quốc gia tại khu vực này thời gian gần đây.

Lửa xung đột đe dọa "thùng thuốc súng" Trung Đông

Cuối tháng 9, Sheikh Hassan Nasrallah, thủ lĩnh phong trào Hezbollah, đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel nhằm vào vùng ngoại ô phía nam của thủ đô Beirut, Li Băng. Vụ việc xảy ra trong bối cảnh xung đột leo thang giữa Israel và nhóm Hamas của Palestine ở Dải Gaza. Hezbollah đã tích cực hỗ trợ người Palestine bằng cách phát động các cuộc tấn công vào lãnh thổ Israel từ miền nam Li Băng.

Cuộc đối đầu giữa Israel và Hezbollah bắt đầu từ những năm 1980, khi nhóm Shiite ở Li Băng được thành lập, được cho là có sự hỗ trợ của Iran. Các cuộc xung đột lớn đã nổ ra trong cuộc tấn công của Israel vào Li Băng năm 1982, trong bối cảnh cuộc nội chiến đang nổ ra ở quốc gia này, sau đó Hezbollah bắt đầu hoạt động kháng chiến tích cực.

Một trong những cuộc đụng độ lớn nhất giữa hai bên là Chiến tranh Li Băng năm 2006, còn được gọi là "Chiến tranh bóng tối", nổ ra khi Hezbollah bắt giữ hai binh sĩ Israel, dẫn đến cuộc tấn công của Israel vào Li Băng.

Cuộc chiến kéo dài 34 ngày và kết thúc bằng lệnh ngừng bắn mong manh, được hỗ trợ bởi Nghị quyết 1701 của Liên hợp quốc, kêu gọi giải giáp Hezbollah và rút quân về phía bắc sông Litani. Tuy nhiên, bất chấp lệnh ngừng bắn, Hezbollah vẫn duy trì lực lượng vũ trang và tiếp tục nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ Iran, củng cố ảnh hưởng của nhóm ở Li Băng cũng như trong khu vực.

Lửa xung đột đe dọa thùng thuốc súng Trung Đông - 1

Thủ lĩnh Hassan Nasrallah (Ảnh: Getty).

Căng thẳng giữa các bên tiếp tục leo thang khi thường xuyên tấn công lẫn nhau. Tuy nhiên, sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào ngày 7/10/2023 và sự khởi đầu của cuộc xung đột ở Gaza, Hezbollah đã lên tiếng ủng hộ Hamas, dẫn đến các cuộc đấu súng với Israel và gia tăng hoạt động quân sự dọc biên giới Li Băng - Israel.

Chính quyền Israel nhiều lần tuyên bố, bất kỳ cuộc tấn công nào từ phía bắc cũng sẽ bị đáp trả gay gắt và Israel bắt đầu tăng cường các cuộc tấn công vào các vị trí của Hezbollah, bao gồm cả trụ sở chính của lực lượng này tại Beirut.

Trong gần một năm sau khi bắt đầu xung đột ở Gaza, căng thẳng dọc biên giới Li Băng - Israel cũng leo thang. Bất chấp những nỗ lực ngoại giao và nỗ lực của các quốc gia làm trung gian như Mỹ và Pháp nhằm thiết lập lệnh ngừng bắn, cả hai bên vẫn tiếp tục đấu súng.

Vụ sát hại thủ lĩnh Hassan Nasrallah đánh dấu đỉnh điểm của tình trạng leo thang và có khả năng làm thay đổi đáng kể cục diện khu vực, đồng thời làm tăng nguy cơ xảy ra xung đột lớn hơn giữa Israel và Li Băng. Sau cái chết của thủ lĩnh Nasrallah, Hezbollah tuyên bố sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi Israel chấm dứt hành động tấn công Hamas và Li Băng.

Lực lượng vũ trang Israel đã hạ sát 18 lãnh đạo cấp cao của Hezbollah, bao gồm cả Nasrallah, trong vòng chưa đầy một năm. Việc mất đi các nhà lãnh đạo và một phần đáng kể quyền chỉ huy của lực lượng này có thể làm suy yếu khả năng phối hợp các hành động quân sự của Hezbollah và làm mất ổn định tình hình nội bộ Li Băng.

Israel có thể đánh bại Hezbollah?

Lửa xung đột đe dọa thùng thuốc súng Trung Đông - 2

Các xe quân sự bọc thép được triển khai ở miền bắc Israel ngày 30/9 (Ảnh: Reuters).

Các hoạt động quân sự do Israel tiến hành chống lại Hezbollah bắt đầu vào tháng 10/2023 đã đánh dấu một động thái chiến lược quan trọng đối với chính phủ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Cuộc xung đột với Hezbollah nhằm mục đích tăng cường các biện pháp an ninh dọc theo biên giới phía bắc, nơi Hezbollah thường xuyên pháo kích các thành phố của Israel để đáp trả các cuộc không kích rộng khắp của Israel vào Li Băng.

Tuy nhiên, mục tiêu của Israel không chỉ đơn thuần là trấn áp các hoạt động quân sự của Hezbollah, mà còn tìm cách củng cố sự ủng hộ công chúng Israel cho chính phủ của Thủ tướng Netanyahu, trong bối cảnh chính quyền Israel đang phải đối mặt với phản ứng dữ dội do các cuộc biểu tình phản đối cải cách tư pháp, chỉ trích về việc xử lý sai lầm cuộc chiến ở Gaza và tình trạng trì trệ kinh tế.

Theo báo cáo của Financial Times, sự ủng hộ dành cho chính phủ của Thủ tướng Netanyahu đã trở lại mức trước ngày 7/10 sau các hoạt động quân sự mới ở Li Băng và Syria, bao gồm các cuộc tấn công bằng máy nhắn tin và bộ đàm nghi nhằm vào Hezbollah. Đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu, vốn đã chứng kiến sự suy giảm về mức độ ủng hộ sau các cuộc tấn công của Hamas, đã bắt đầu giành lại được vị thế sau vụ sát hại các nhà lãnh đạo cấp cao của Hezbollah và Hamas ở Beirut và Tehran. Rõ ràng, việc loại bỏ thủ lĩnh Nasrallah của Hezbollah sẽ tác động tích cực đến tỷ lệ ủng hộ dành cho Thủ tướng Netanyahu và chính quyền của ông.

Tuy nhiên, nhiều người lo ngại rằng một chiến dịch quân sự trên bộ tấn công Li Băng có thể mang lại kết quả mơ hồ cho chính Israel.

Giống như Hamas, Hezbollah là một tổ chức có gốc rễ từ ý tưởng kháng cự phương Tây và Israel. Việc loại bỏ ban lãnh đạo của tổ chức này không đảm bảo rằng họ sẽ suy yếu, thay vào đó có thể làm cực đoan hóa những người ủng hộ Hezbollah.

Hơn nữa, ngay cả vụ sát hại thủ lĩnh Nasrallah cũng không phải là hồi kết cho Hezbollah, vì các cuộc thảo luận về người kế nhiệm đã diễn ra. Người kế nhiệm đó có thể là Sayyed Hashem Safieddin, anh em họ của thủ lĩnh Nasrallah và là thành viên của ủy ban điều hành Hezbollah.

Đồng thời, môi trường quốc tế vẫn vô cùng căng thẳng, vì các hành động quân sự của Israel có thể gây ra sự can thiệp sâu hơn của Iran. Tuy nhiên, Thủ tướng Netanyahu vẫn tiếp tục ủng hộ cách tiếp cận cứng rắn, nhấn mạnh rằng an ninh của Israel là tối quan trọng. Sự ủng hộ của công chúng Israel đối với các hành động của chính phủ đang gia tăng, đặc biệt là trong các phe phái chính trị cánh hữu coi các biện pháp này là các bước hướng tới việc củng cố an ninh quốc gia.

Các hành động đang diễn ra của Israel chống lại Hezbollah, bao gồm một cuộc tấn công tiềm tàng vào Li Băng, có thể dẫn đến những tổn thất quân sự đáng kể cho Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), vì Hezbollah được trang bị tốt hơn Hamas và khả năng của họ đã thể hiện rõ ngay trong cuộc chiến năm 2006.

Theo RT, Murad Sadygzade, Chủ tịch Trung tâm nghiên cứu Trung Đông, giảng viên thỉnh giảng Đại học HSE (Moscow), nhận định bất kể tình hình diễn biến như thế nào, việc loại bỏ hoàn toàn Hezbollah có vẻ không khả thi. Tuy nhiên, nếu các sự kiện diễn biến theo chiều hướng tiêu cực, Trung Đông có thể phải đối mặt với căng thẳng gia tăng, có khả năng kéo Iran vào một cuộc xung đột lớn hơn cùng với các thế lực toàn cầu, đặc biệt là Mỹ. Tình hình này có khả năng gây ra những tác động tiêu cực đến chính Israel.

Lựa chọn trước ngã ba đường

Lửa xung đột đe dọa thùng thuốc súng Trung Đông - 3

Cảnh đổ nát sau cuộc tấn công của Israel vào miền nam Li Băng hôm 29/9 (Ảnh: Reuters).

Vụ sát hại thủ lĩnh Nasrallah không chỉ là sự kiện gây chấn động đối với Hezbollah mà còn đối với Li Băng và khu vực, đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của tình hình quân sự - chính trị cả trong và ngoài Li Băng. Sự kiện này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Các hành động quân sự của Israel đã khiến hơn 700 người Li Băng thiệt mạng, trong đó có nhiều dân thường.

Thứ nhất, cái chết của thủ lĩnh Nasrallah có thể làm trầm trọng thêm sự chia rẽ nội bộ của Li Băng. Nước này đang phải chứng kiến một cuộc khủng hoảng cả về kinh tế và chính trị. Hezbollah đóng vai trò kép vừa là một đảng chính trị vừa là một lực lượng quân sự. Việc loại bỏ thủ lĩnh Nasrallah có thể được coi là sự suy yếu của phe đối lập trong nước, có khả năng gây ra một cuộc đấu tranh giành quyền lực và phân bổ lại phạm vi ảnh hưởng, gây thêm căng thẳng cho chính phủ vốn đã mong manh ở Li Băng.

Trong khi một số người cho rằng những sự kiện như vậy có thể đoàn kết người dân Li Băng chống lại Israel, những bài học từ cuộc nội chiến cho thấy rằng giới tinh hoa của Li Băng đang bị chia rẽ sâu sắc, khiến cho sự đoàn kết của cả nước trước đòn tấn công từ bên ngoài trở nên khó khăn hơn.

Thứ hai, hậu quả từ sự ra đi của thủ lĩnh Nasrallah cũng tác động đến tầm ảnh hưởng của Iran trong khu vực. Iran đã sử dụng Hezbollah như một cánh tay nối dài để thể hiện sức mạnh của Tehran trên khắp Li Băng, Syria và Iraq. Việc mất thủ lĩnh Nasrallah có thể làm suy yếu công cụ này, nhưng cũng tạo cơ hội cho Iran thắt chặt quyền kiểm soát đối với ban lãnh đạo mới của Hezbollah. Điều này có thể dẫn đến các hành động cứng rắn hơn chống lại Israel, mặc dù Iran có thể sẽ thận trọng do các vấn đề trong nước và nguy cơ leo thang xung đột thành một cuộc chiến tranh toàn diện.

Tuy nhiên, sự can dự sâu hơn của Iran và một chiến dịch trên bộ của Israel có thể đẩy Li Băng vào một cuộc nội chiến khác, cuối cùng sẽ tàn phá nước này. Sự chia rẽ cũng như cuộc khủng hoảng chính trị và kinh tế liên tục đã mang lại rất ít hy vọng cho tương lai của Li Băng.

Lửa xung đột đe dọa thùng thuốc súng Trung Đông - 4

Bản đồ khu vực Li Băng, Israel, Iran (Ảnh: BBC).

Phản ứng của Iran trước vụ sát hại thủ lĩnh Nasrallah rất phức tạp, vì Tehran hiểu rằng sự kiện này đe dọa đến lợi ích chiến lược của họ trong khu vực. Mặc dù chính phủ Iran theo truyền thống ủng hộ Hezbollah như một đồng minh chủ chốt trong cuộc chiến chống lại Israel, nhưng họ nhận thức rằng việc đối đầu trực tiếp có thể dẫn đến chiến tranh không chỉ với Israel mà còn với Mỹ. Với những thách thức kinh tế và xã hội hiện tại ở trong nước, giới lãnh đạo Iran rất muốn tránh các cuộc xung đột quy mô lớn có thể làm mất ổn định chính quyền.

Tuy nhiên, Iran chịu áp lực rất lớn từ cả các đồng minh và chính người dân nước này, yêu cầu trả thù cho cái chết của thủ lĩnh Nasrallah. Các quan chức cấp cao của Iran, bao gồm lãnh tụ tối cao Ali Khamenei, đã công khai bày tỏ sự ủng hộ của họ đối với Hezbollah, kêu gọi tiếp tục kháng chiến chống lại Israel. Lãnh tụ Khamenei gọi thủ lĩnh Nasrallah là một "người tử vì đạo" và nhấn mạnh rằng tất cả các lực lượng kháng chiến trong khu vực đều đứng về phía Li Băng.

Iran có thể chọn chiến lược kiềm chế để tránh leo thang xung đột. Những người theo chủ nghĩa cải cách, do Tổng thống Masoud Pezeshkian lãnh đạo, đang tìm cách bình thường hóa quan hệ với Mỹ, bao gồm việc cần phải dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Iran cần cải thiện tình hình kinh tế và để làm được điều đó, họ cần các nguồn lực tài chính và công nghệ, vốn không thể tiếp cận được do các lệnh trừng phạt quốc tế.

Chiến lược của Iran có thể bao gồm việc hỗ trợ Hezbollah và các nhóm khác như một đòn phản ứng trước các hành động của Israel, nhưng sự can dự trực tiếp vào cuộc xung đột có khả năng vẫn còn hạn chế. Iran có thể sẽ ưu tiên hành động thông qua các lực lượng ủy nhiệm hơn là tham gia vào cuộc đối đầu công khai với các lực lượng Israel và Mỹ.

Do đó, Iran thấy mình đang ở ngã ba đường: một mặt, họ phải phản ứng với đòn giáng vào danh tiếng và ảnh hưởng của mình, mặt khác, phải thận trọng để tránh bị vướng vào một cuộc chiến có thể đe dọa đến sự tồn tại của chính Tehran. Tình hình nhạy cảm này có thể khiến Iran tiếp tục hỗ trợ các lực lượng ủy nhiệm, củng cố vị thế khu vực của mình mà không tham gia vào cuộc xung đột trực tiếp với Israel và Mỹ.

Bước đi tiếp theo của Hezbollah

Lửa xung đột đe dọa thùng thuốc súng Trung Đông - 5

Thành viên Hezbollah trong một hoạt động diễu hành (Ảnh: AFP).

Sau vụ sát hại thủ lĩnh Nasrallah và vụ tấn công thông qua máy nhắn tin và bộ đàm, các thủ lĩnh còn lại của Hezbollah có thể sẽ đánh giá lại cách thức gặp mặt, liên lạc, giao tiếp và đưa ra phản ứng.

"Hezbollah đang bị suy yếu về mặt quân sự và tác chiến, đồng thời hiểu rằng bất kỳ sự leo thang nào cũng sẽ dẫn đến một cuộc xung đột mà họ không thể giành chiến thắng. Nhưng nếu không đáp trả, tinh thần và sự hợp pháp của họ sẽ càng suy yếu hơn nữa", Guardian dẫn lời bà Sanam Vakil, người đứng đầu Chương trình Trung Đông và Bắc Phi của tổ chức tư vấn Chatham House, nhận định.

"Tuy nhiên, điều cần lưu ý là cả Hezbollah và Hamas, mặc dù đã suy yếu, nhưng chắc chắn vẫn chưa bị xóa sổ. Việc tiếp tục chiến đấu chắc chắn sẽ huy động thêm, nếu không muốn nói là khiến một thế hệ chiến binh khác trở nên cực đoan hơn", chuyên gia Vakil cho biết thêm.

Một số yếu tố sẽ tác động đến phản ứng của Hezbollah, chẳng hạn mức độ các cuộc không kích của Israel đã làm suy giảm lượng đạn dược của nhóm. Nhưng các nhà phân tích cho rằng những thách thức mà Hezbollah phải đối mặt không có khả năng khiến nhóm này suy yếu hoàn toàn.

"Hezbollah đã phải chịu đòn giáng mạnh nhất vào cơ sở hạ tầng quân sự của mình kể từ khi thành lập", Hanin Ghaddar, thành viên cấp cao tại Viện Washington, nhận định.

Tuy nhiên, chuyên gia Ghaddar cho biết Hezbollah vẫn có các chỉ huy lão luyện, cũng như nhiều khí tài mạnh nhất của mình, bao gồm tên lửa dẫn đường chính xác và tên lửa tầm xa có thể gây ra thiệt hại đáng kể cho cơ sở hạ tầng quân sự và dân sự của Israel.

Cho đến nay, vẫn chưa có một loạt tên lửa lớn nào của Hezbollah gây ra thiệt hại đáng kể cho Israel. Thậm chí sau khi thủ lĩnh Nasrallah bị hạ sát, Hezbolla vẫn chưa thực hiện hành động trả đũa lớn nào ở mức độ có thể khiến hệ thống phòng không Iron Dome (Vòm Sắt) của Israel bị áp đảo và lưới điện bị ảnh hưởng.

"Hezbollah là một tổ chức mạnh mẽ với chuỗi chỉ huy mạnh mẽ, có thể đảm bảo tính liên tục ở cấp lãnh đạo. Tuy nhiên, một yếu tố chưa xác định là ai trong số những người đứng đầu Hezbollah đã thiệt mạng cùng với thủ lĩnh Nasrallah. Nếu những nhà lãnh đạo quan trọng khác bị sát hại, điều này có thể làm phức tạp - và có lẽ trì hoãn một thời gian - quá trình tái lập quyền chỉ huy và kiểm soát toàn bộ tổ chức, có khả năng khiến lực lượng này dễ bị tổn thương trước những động thái tiếp theo của Israel", Nicholas Blanford, một quan sát viên lâu năm, bình luận.

"Một câu hỏi cấp bách khác là liệu cái chết của thủ lĩnh Nasrallah có buộc Iran và Hezbollah phải bắt đầu sử dụng các hệ thống tên lửa dẫn đường chính xác tiên tiến hơn, có khả năng gây ra thiệt hại và thương vong lớn hơn nhiều ở Israel so với các loại tên lửa không dẫn đường cũ mà nhóm này đã sử dụng cho đến nay hay không", quan sát viên Blanford cho biết.

Trong bài viết trên báo L'Orient-Le Jour của Li Băng ngay sau vụ sát hại, cây bút Anthony Samrani cũng cảnh báo không nên đánh giá thấp Hezbollah.

"Chúng ta không biết về những gì đang diễn ra bên trong nội bộ nhóm, cũng như không biết về ý định của người Iran. Israel đã thực hiện hàng nghìn cuộc không kích trong một tuần, có khả năng đã phá hủy một phần kho vũ khí của Hezbollah. Nhưng cả 150.000 tên lửa và rocket mà Hezbollah nắm giữ, cũng như hàng chục nghìn người có vũ trang tạo thành lực lượng dân quân, đều không biến mất trong chớp mắt", ông Samrani bình luận.

"Ngay cả khi tình hình có vẻ phức tạp hơn mỗi ngày, chúng ta không thể loại trừ thực tế là Hezbollah vẫn có phương tiện để đáp trả đối thủ và tiến hành một cuộc chiến tranh toàn diện và kéo dài hơn. Tất cả các kịch bản đều có thể xảy ra", theo ông Samrani.

Những diễn biến mới nhất làm dấy lên khả năng tình hình xung đột sẽ thay đổi.

Theo Jonathan Panikoff, một cựu quan chức tình báo cấp cao chuyên về khu vực Trung Đông, Hezbollah gần như chắc chắn sẽ đáp trả. "Đòn đáp trả có khả năng đủ lớn để làm gia tăng nguy cơ nổ ra chiến tranh toàn diện", chuyên gia Panikoff nhận định.

Đòn đáp trả của Israel

Lửa xung đột đe dọa thùng thuốc súng Trung Đông - 6

Hệ thống phòng không Vòm sắt của Israel đánh chặn tên lửa Iran hôm 1/10 (Ảnh: Reuters).

Sau khoảng thời gian chuẩn bị kế hoạch, vào tối 1/10, Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) phóng khoảng 200 tên lửa đạn đạo vào hàng loạt mục tiêu trên lãnh thổ Israel. Đòn tập kích của Iran không gây thiệt hại đáng kể và Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tuyên bố đánh chặn phần lớn tên lửa.

"Iran đã phạm sai lầm lớn và sẽ phải trả giá", Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố tại cuộc họp nội các.

Người phát ngôn viên IDF Daniel Haggari tuyên bố quân đội Israel đã có phương án đáp trả và sẽ triển khai vào "thời gian, địa điểm do chúng tôi quyết định".

Mặc dù không có thương vong về người trong vụ tập kích của Iran, nhưng một cuộc trả đũa mạnh mẽ của Israel là phương án nhiều khả năng sẽ xảy ra. Một số chuyên gia cảnh báo nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh khu vực ở Trung Đông đang gia tăng nhanh chóng.

Trong một tuyên bố do bộ tham mưu lực lượng vũ trang Iran đưa ra vào sáng sớm ngày 2/10, Iran đã cảnh báo rằng nếu Israel và Mỹ trả đũa, "các trung tâm và lợi ích của họ trong khu vực cũng sẽ phải đối mặt với một cuộc tấn công mạnh mẽ".

Mặc dù các cơ quan tình báo Mỹ và Israel đã nhận được cảnh báo về các vụ phóng tên lửa của Iran khoảng 6 giờ trước khi chúng diễn ra, nhưng cuộc tấn công mới nhất của Iran vẫn gây bất ngờ. Rõ ràng, Iran đã bị sốc trước cách Israel gần đây liên tiếp hạ gục các thủ lĩnh của lực lượng Hezbollah và Hamas.

Việc sát hại thủ lĩnh kỳ cựu của Hezbollah Hassan Nasrallah vào ngày 27/9 trong một cuộc không kích của Israel vào thủ đô Beirut của Li Băng là một đòn giáng mạnh đối với Iran.

Giờ đây, phương Tây buộc phải thừa nhận họ đã sai lầm khi cho rằng Iran sẽ chần chừ hành động. Họ không hiểu được mức độ giận dữ của giới lãnh đạo Iran về việc Israel tấn công Hezbollah, lực lượng được Tehran hậu thuẫn. Lãnh đạo Iran hiểu rằng họ phải phát lệnh tấn công Israel ngay bây giờ, vì uy tín của Iran với tư cách là một cường quốc khu vực đang bị đe dọa.

Tuy nhiên, cuộc đối đầu giữa Israel và Iran chỉ mới bắt đầu.

Quân đội Israel tuyên bố phát động một chiến dịch tấn công trên bộ "có mục tiêu và hạn chế" ở miền nam Li Băng. Trọng tâm của Israel là các vị trí của Hezbollah ở một số ngôi làng dọc biên giới Li Băng, nơi được cho là gây ra mối đe dọa trực tiếp đối với các thành phố của Israel.

Không rõ cuộc tấn công trên bộ này của Israel sẽ bị "hạn chế" đến mức nào. Hiện tại, quân đội Israel trên bộ chỉ bao gồm lính dù và lực lượng đặc nhiệm, thay vì số lượng lớn lính bộ binh cần thiết cho một cuộc xâm lược toàn diện. Israel được cho là có thể tìm cách tạo ra một vùng đệm bên trong Li Băng cách biên giới hơn 50km.

Tuy nhiên, mọi sự tập trung đang đổ dồn vào đòn trả đũa sắp tới của Israel đối với Iran.

Hồi tháng 4, khi Iran lần đầu tấn công Israel, phản ứng của Israel chỉ mang tính biểu tượng: một tên lửa bắn vào hệ thống radar của Iran, một thông điệp nhằm báo hiệu rằng Israel có khả năng xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Iran. Lần này, phản ứng của Israel chắc chắn sẽ mạnh mẽ hơn. Thủ tướng Netanyahu từ lâu đã mong muốn có cơ hội tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran và giờ đây, ông có thể đạt được mong muốn của mình.

Mỹ dường như đang cố gắng làm dịu phản ứng của Israel. "Chúng tôi hiện sẽ xem xét các bước tiếp theo phù hợp là gì", Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan nói hôm 2/10, ngụ ý rõ ràng rằng hành động trả đũa đang được đàm phán giữa Mỹ và Israel.

Iran từng tuyên bố các cơ sở hạt nhân là "lằn ranh đỏ", có thể kích hoạt xung đột toàn diện nếu Israel tấn công. Do vậy, thay vì tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran, Israel có thể tìm cách tấn công các trụ cột quân sự của chính quyền Iran, chẳng hạn Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo. Điều này có thể báo trước sự khởi đầu của một chiến dịch quân sự phối hợp của Israel nhằm sử dụng các cuộc tấn công quân sự để làm suy yếu Iran.

"Israel sẽ tìm cách thể hiện rõ rằng ưu thế về công nghệ và kỹ năng quân sự cho phép họ tấn công bất kỳ mục tiêu nào ở Iran", Norman Roule, cựu sĩ quan tình báo Mỹ về Iran giai đoạn 2008-2017, nhận định, đồng thời cho biết Israel cũng có khả năng tránh các cuộc tấn công có nguy cơ gây ra một cuộc chiến tranh toàn diện với Iran.

Dù kịch bản nào xảy ra, vài ngày tới được dự đoán sẽ là thời điểm quan trọng đối với cục diện Trung Đông. Các sự kiện gần đây đang đẩy khu vực đến một kết cục nguy hiểm, khi những bên chủ chốt nhanh chóng leo thang căng thẳng và không còn nhiều chỗ cho các động thái ngoại giao. 

Đề cập đến các cuộc xung đột đang diễn ra giữa Israel và Hamas, Israel và Hezbollah, Israel và Iran, cựu chuyên gia đàm phán Trung Đông của Bộ Ngoại giao Mỹ Aaron David Miller cho biết: "Không có cuộc chiến tranh tiêu hao nào trong số này sẽ sớm kết thúc... không có cái kết mang tính bước ngoặt, mang tính ngoại giao nào".

Theo RT, Guardian, Newsweek, Reuters