Doanh nghiệp, ngân hàng đang chuyển đổi số ra sao?

Trong bối cảnh thực hành ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) đang trở thành xu hướng tất yếu, các doanh nghiệp và ngân hàng tại Việt Nam đang đẩy mạnh đầu tư vào chuyển đổi số nhằm nâng cao tính bền vững và gia tăng lợi thế cạnh tranh.

Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, giảm thiểu tác động đến môi trường, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong quản trị và gia tăng trải nghiệm khách hàng. Các doanh nghiệp sản xuất ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) để giám sát tiêu thụ năng lượng, tối ưu hóa chuỗi cung ứng nhằm giảm khí thải carbon.

Trong khi đó, các ngân hàng đẩy mạnh ngân hàng số, hạn chế giao dịch tiền mặt, triển khai các nền tảng eKYC - giải pháp xác minh danh tính của khách hàng online thông qua công nghệ điện tử và trí tuệ nhân tạo - để giảm tiêu thụ giấy và nhiên liệu.

Tại Diễn đàn quốc gia về phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam được tổ chức hồi tháng 1, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, công nghệ số đã và đang khẳng định vai trò động lực chủ chốt, thúc đẩy sự phát triển kinh tế và xã hội. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng tất yếu, mà còn là yêu cầu cấp thiết để Việt Nam thu hẹp khoảng cách phát triển với khu vực và thế giới.

Chuyển đổi số ngân hàng: Cuộc đua marathon công nghệ

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên Đại học Kinh tế TPHCM - đánh giá, chuyển đổi số ngành ngân hàng sẽ đi theo hướng ứng dụng công nghệ trong cuộc cách mạng 4.0: AI, Big data, blockchain và IoT.

Theo ông, điều khó nhất trong công cuộc chuyển đổi số của ngân hàng chính là công nghệ. Ngân hàng phải phụ thuộc vào bên thứ ba để phát triển công nghệ và khi cần cập nhật lại công nghệ thì lại tiếp tục phải thuê bên thứ ba để làm. Một số ngân hàng tự xây dựng đội ngũ IT để chuyển đổi số, sẽ chậm hơn các ngân hàng khác, nhưng về lâu dài sẽ bền vững và an toàn hơn.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi số còn phụ thuộc vào tầm nhìn và tư duy, định hướng của mỗi ngân hàng. Ngân hàng có quy mô lớn nhưng nếu tư duy truyền thống cũng có thể không đẩy mạnh chuyển đổi số bằng những ngân hàng trẻ, tư duy hiện đại.

Đại diện một ngân hàng TMCP tại Hà Nội cho biết, cả chuyển đổi số và ESG đều đóng vai trò rất quan trọng đối với các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và ngành ngân hàng nói riêng, là chìa khóa thúc đẩy các ngân hàng phát triển bền vững. Chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng đem đến nhiều lợi ích đi cùng với những thách thức cần đối mặt, không riêng với ngân hàng nào mà toàn hệ thống ngân hàng, doanh nghiệp. 

Thứ nhất là chi phí đầu tư lớn. Chuyển đổi số đòi hỏi ngân hàng phải đầu tư mạnh vào hạ tầng công nghệ, phần mềm, và đào tạo nhân viên. Quy mô ngân hàng càng lớn, thách thức nguồn ngân sách đòi hỏi đầu tư càng lớn. Bên cạnh đó, áp lực chi phí đầu tư cho công nghệ, số hóa không chỉ nằm ở phổ rộng bề mặt và chiều sâu mà còn cả yêu cầu cập nhật, đổi mới theo tuổi đời công nghệ. 

Thứ hai là độ trễ tác động của chuyển đổi số lên hiệu quả vận hành, hiệu quả kinh doanh. Điều này tùy thuộc sức hấp thụ và chuyển hóa của thể trạng mỗi ngân hàng, cũng như cách thức và giải pháp chuyển đổi số hợp lý. 

Thứ ba là đảm bảo an ninh và bảo mật dữ liệu. Khi thực hiện chuyển đổi số, một trong những ưu tiên hàng đầu là bảo vệ dữ liệu của khách hàng. Ngân hàng cần đảm bảo hệ thống bảo mật sử dụng các công nghệ hàng đầu, hiện đại luôn được cập nhật và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Cuối cùng là thay đổi tư duy. Chuyển đổi số trước tiên phải là chuyển đổi tư duy, đó là yếu tố tiên quyết và cũng là thách thức lớn nhất. Những người đang thành công nhất định và đang làm những công việc sở trường sẽ khó vượt qua vùng an toàn. Họ có thể sẽ khó nhận ra điểm yếu, cần cải thiện cũng như khó chấp nhận cái mới và những sự thay đổi.

Nhìn chung, chuyển đổi số là một quá trình dài và phức tạp, đòi hỏi sự đầu tư kiên trì và chiến lược phù hợp. Trong ngành ngân hàng, chuyển đổi số giống như một cuộc chạy đua marathon, việc lựa chọn "cự ly" và "tốc độ" tùy thuộc vào "sức bền" cùng chiến lược của mỗi ngân hàng. 

Đẩy mạnh chuyển đổi số, hướng tới doanh nghiệp không giấy tờ

Tập đoàn Vingroup nêu chú trọng việc ứng dụng chuyển đổi số trong quản trị tại tất cả cơ sở kinh doanh và trung tâm lợi nhuận độc lập nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng trong quản trị, góp phần thúc đẩy mục tiêu chung là đơn giản hóa, tinh gọn bộ máy tổ chức.

Hệ thống Vinpearl đang sử dụng chữ ký điện tử thay cho chữ ký trên giấy trong thủ tục nhận phòng, dùng máy tính bảng để nhận yêu cầu gọi món tại nhà hàng, dịch vụ ăn uống hay sử dụng mã QR trên TV nhằm tiết kiệm tối đa tài nguyên giấy. Cán bộ nhân viên đơn vị sử dụng phần mềm chuyên biệt để đăng ký nghỉ phép, chấm công cũng như trình ký tài liệu nhằm giảm thiểu các sản phẩm, ấn phẩm từ giấy.

Vinmec cũng đẩy mạnh triển khai các giải pháp tiết kiệm, thân thiện với môi trường với các dự án như chuyển đổi voucher và hợp đồng giấy sang e-voucher và e-contract, số hóa dữ liệu chẩn đoán hình ảnh để cắt giảm tối đa việc in phim cứng cho khách hàng...

Tập đoàn FPT xác định chuyển đổi số là đòn bẩy nâng cao hiệu quả hoạt động. Quản trị ngành dọc và quản trị dữ liệu tập trung chính là "xương sống" giúp cho tập đoàn này tối ưu hóa hoạt động quản trị, vận hành, nâng cao hiệu suất và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Năm 2023, tập đoàn đã triển khai 42 dự án chuyển đổi số nội bộ, giúp tiết kiệm 617 tỷ đồng chi phí.

Hầu hết các hoạt động quản trị và vận hành tại tập đoàn này đã được số hóa, hướng đến mô hình doanh nghiệp không giấy tờ (paperless). Các quy trình như giao việc, hóa đơn, mua sắm, thanh toán, đánh giá kết quả công việc và các dịch vụ nội bộ khác đều được thực hiện trực tuyến.

Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là động lực giúp doanh nghiệp thực hiện các mục tiêu ESG, tạo ra giá trị bền vững cho cộng đồng.

Với MoMo, công nghệ không chỉ là công cụ, mà quan trọng hơn là cách tiếp cận và triển khai nhằm mang lại tác động thực sự. Nhiều năm qua, đơn vị này đã ứng dụng AI, Big Data để tối ưu hóa sản phẩm, đồng thời tích hợp ESG vào các hoạt động kinh doanh.

Chuyển đổi số không chỉ mang đến cơ hội mà còn đặt ra nhiều thách thức, trong đó có hai yếu tố quan trọng là cạnh tranh công nghệ và câu chuyện nhân tài. Đối diện với thách thức, MoMo đầu tư vào nguồn nhân lực và thiết lập một mô hình làm việc với đội ngũ 1.000 kỹ sư công nghệ, trong đó có 200 chuyên gia về Data/AI - 100% là người Việt...