Nơi dự kiến xây dựng 2 nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam

Theo quyết định của Trung ương, dự án 2 nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam sẽ được xây dựng tại khu vực phía Nam tỉnh Khánh Hòa, với tên gọi Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2.

Trong đó, dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 dự kiến đặt tại thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh và dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 đặt tại thôn Thái An, xã Vĩnh Hải, tỉnh Khánh Hòa. Trong ảnh là khu vực quy hoạch dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1.

Theo báo cáo của Sở Công Thương tỉnh Khánh Hòa, để xây dựng dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 cơ quan chức năng cần di dời, tái định cư gần 500 hộ dân sống tại thôn Vĩnh Trường.

Theo ghi nhận, khu vực này có đất đai tương đối cằn cỗi, ít phù hợp cho canh tác nông nghiệp. Do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, người dân nơi đây chủ yếu sinh sống bằng nghề nuôi tôm và đánh bắt thủy, hải sản trên vùng biển gần bờ.

Nhiều diện tích đất ở thôn Vĩnh Trường hiện vẫn chưa được đưa vào canh tác, gần khu vực này có một dự án điện gió đã đi vào hoạt động.

Vì đất đai kém màu mỡ, đời sống còn nhiều khó khăn, nên chủ trương di dời và tái định cư đến khu vực mới có điều kiện tốt hơn để nhường đất phục vụ dự án nhà máy điện hạt nhân được phần lớn người dân đồng tình, ủng hộ.

Anh Phạm Văn Cường, sống tại thôn Vĩnh Trường cho biết nghe thông tin dự án nhà máy điện hạt nhân tái khởi động, đa số người dân trong vùng đều ủng hộ. Tuy nhiên, người dân mong muốn, khi di dời đi khỏi nơi này sẽ được đền bù, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp một cách hợp lý.

Tại thôn Vĩnh Trường hiện mới có trường mầm non và tiểu học chưa có cấp học khác. Vì vậy, học sinh lên cấp THCS, THPT trong vùng phải di chuyển hơn 3km về trung tâm xã Phước Dinh để học tập.

Theo quy hoạch, người dân thôn Vĩnh Trường bị ảnh hưởng bởi dự án điện hạt nhân sẽ được bố trí tái định cư tại thôn Từ Thiện (xã Phước Dinh), cách nhà máy hơn 5km về hướng Bắc. Hiện trạng khu vực này là các đìa nuôi tôm, có con đường ĐT 701 với 4 làn xe chạy qua.

Sở Tài chính tỉnh Khánh Hòa cho biết, khu tái định cư dự án Nhà máy điện hạt nhân số 1 có tổng diện tích gần 66ha. 

Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 dự kiến xây dựng tại thôn Thái An, xã Vĩnh Hải, với tổng diện tích hơn 640ha. Trong đó, khu vực nhà máy chiếm trên 400ha, phần còn lại dành cho khu tái định cư, định canh và chỉnh trang dân cư....

Khu vực dự kiến đặt trung tâm Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 nằm gần biển, có địa hình tương đối bằng phẳng, thưa thớt dân cư.

Người dân thôn Thái An chủ yếu phát triển kinh tế dựa vào sản xuất nông nghiệp, trong đó nho và hành là hai cây trồng chủ lực. Đây là những loại cây phù hợp với điều kiện nắng nóng, khô hạn đặc trưng của khu vực phía Nam tỉnh Khánh Hòa.

Được biết, làng nho Thái An hiện là điểm đến thu hút đông đảo du khách gần xa. Nhờ phát triển du lịch gắn với những vườn nho đặc trưng, đời sống người dân nơi đây trong những năm gần đây đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Tại khu vực dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2, chính quyền đã cắm biển cảnh báo yêu cầu người dân không trồng cây lâu năm, xây dựng, cơi nới, thay đổi hiện trạng đất, chuyển nhượng hay lấn chiếm đất trái phép.

Theo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Khánh Hòa, khu tái định cư dành cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án Nhà máy điện hạt nhân trước đây được quy hoạch tại khu vực Hòn Một (xã Vĩnh Hải), cách vị trí nhà máy gần 2km.

Tuy nhiên, qua rà soát, các cơ quan chuyên môn nhận thấy khu vực này chưa đáp ứng yêu cầu an toàn theo khuyến cáo của các tổ chức quốc tế về năng lượng hạt nhân.

Đơn vị này cho biết, theo quy định quốc tế, khu dân cư mới phải nằm cách tâm lò phản ứng trên 5km.

Sau khi khảo sát, Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Khánh Hòa đề xuất xây khu tái định cư của dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 tại thôn Mỹ Phong, xã Vĩnh Hải, cách tâm lò phản ứng 6,8km.

Tuy nhiên, đề xuất này không nhận được sự đồng thuận từ người dân thôn Thái An, bởi họ cho rằng vị trí được lựa chọn cách xa đất canh tác cũ, đất đai lại khô cằn, gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp và đời sống sinh hoạt lâu dài.

Ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, cho biết tỉnh sẽ khảo sát thêm một số vị trí tái định cư khác để lấy ý kiến của người dân.

Vị trí dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 (chấm đỏ) (Ảnh: Google Maps).