Người đàn ông 20 năm nghiện ma túy rưng rưng lần đầu tiên viết tên mình
(Dân trí) - 53 tuổi đời, gần một nửa thời gian đó ông Vi Văn Phúc đắm chìm trong ma túy. Người đàn ông ấy đã rưng rưng muốn khóc khi viết dòng chữ đầu tiên nhờ những người thầy trong sắc phục công an.
Nửa đời người, lần đầu tiên cầm phấn viết tên mình
Lớp học xóa mù chữ tại Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 (thuộc Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Nghệ An) được đặt tạm trong phòng họp của đơn vị. Hôm nay, buổi học thứ 10 của lớp xóa mù chữ, các học viên học viết về thành viên trong gia đình.
Bốn nam học viên cặm cụi trên tấm bảng con, những ngón tay sần sùi, tỉ mẩn đưa từng nét phấn dưới sự hướng dẫn của Đại úy Nguyễn Thị Yến và chị Nguyễn Thị An Gia, cán bộ giáo dục - dạy nghề của đơn vị.
Lớp xóa mù chữ được tổ chức tại Cơ sở cai nghiện số 1, tỉnh Nghệ An (Ảnh: Hoàng Lam).
Anh Vi Văn Là (SN 1992, quê xã Quỳ Hợp, Nghệ An) cẩn thận viết hoa tên mình vào bảng rồi mới viết các chữ theo yêu cầu của giáo viên. Anh Là được đưa vào trung tâm cai nghiện gần 20 tháng, sau 3 năm “làm bạn” với ma túy.
Sinh ra ở miền núi, nhà nghèo, anh Là không có điều kiện đi học, mà anh cũng không thích học. “Tôi chỉ viết được mỗi tên của mình thôi, lúc nào cần ký giấy tờ thì viết vào chứ không biết họ viết cái gì trên đó”, Vi Văn Là tâm sự.
Được cán bộ cơ sở cai nghiện vận động tham gia lớp xóa mù chữ, ban đầu Là cũng ngại ngần lắm. Mà lí do lớn hơn là anh sợ mình không học được, tay đã cứng rồi, khó mà bắt cái bút viết ra chữ trên giấy.
Đại úy Nguyễn Văn Hải, Phó trưởng cơ sở cai nghiện số 1 gặp Là, phân tích việc biết chữ quan trọng như thế nào, động viên Là yên tâm, khó có cán bộ của đơn vị hỗ trợ, đồng hành.
Học viên Vi Văn Phúc và Vi Văn Là hoàn thành bài viết dưới sự hướng dẫn của giáo viên (Ảnh: Hoàng Lam).
Không biết chữ, không chịu học mới xấu hổ, chứ một ngày chưa viết được tròn chữ thì 5 ngày, 7 ngày, cứ mỗi ngày học một chữ, nhiều ngày sẽ đọc được, viết được. Nghe cán bộ Hải nói, Là vẫn chưa thông. Ai ở cái tuổi này còn đi học như trẻ 6 tuổi nữa. Đại úy Hải cười, trong lớp xóa mù có người còn đáng tuổi cha, tuổi chú của Là nữa.
Sách vở, bút, phấn bảng... có cán bộ chuẩn bị cả, Là chỉ cần đến lớp đầy đủ, chịu khó và không bỏ cuộc. Từ chỗ chỉ viết được tên, nay anh Là viết đúng bảng chữ cái, từ ghép đơn giản, dẫu chữ chưa được mềm mại lắm.
“Tôi còn 46 ngày nữa là hoàn thành đợt cai nghiện, chỉ sợ học không được nhiều nên phải cố gắng hơn. Hết đợt cai nghiện này, tôi đang tính tìm lớp học tiếp. Biết chữ sau này đi làm ăn cũng dễ hơn, hiểu biết pháp luật hơn, biết cái gì sai mà tránh”, nam học viên tâm sự.
Học viên cao tuổi nhất lớp là ông Vi Văn Phúc, năm nay 53 tuổi, nhưng thâm niên nghiện ma túy đã hơn 20 năm. “Hồi đó nhiều người nghiện ma túy, bố tôi cũng nghiện thuốc phiện, tôi ngồi châm cho bố rồi nghiện luôn”, ông Phúc kể.
Dưới sự hướng dẫn của người thầy trong sắc phục công an, học viên cai nghiện đã viết được những dòng chữ đầu tiên (Ảnh: Hoàng Lam).
Cái sự nghiện ma túy thì dễ dàng, nhưng cái sự học đối với ông Phúc lại gian nan, gập ghềnh. Bởi vậy, kể cả khi lấy vợ, sinh con, có cháu nội rồi, một chữ bẻ đôi ông Phúc cũng không biết. Lắm khi, thằng cháu 3 tuổi xem ti vi, hỏi ông Phúc mấy chữ trên đó, ông đành chịu thua, dắt cháu sang nhà người em trai gần đó nhờ bày giúp.
Gần 2 năm trước, ông Phúc được đưa vào Cơ sở cai nghiện ma túy số 1. Để cắt được cơn nghiện đã “ngấm vào máu” hơn 20 năm, ngoài sự giúp đỡ, hỗ trợ của các cán bộ ở đây, còn là quyết tâm rất lớn của chính bản thân ông.
Không còn vật vã vì đói thuốc, ăn uống, luyện tập, lao động khoa học, ông khỏe dần lên, có da có thịt hơn trước. Người đàn ông đã bước qua dốc bên kia cuộc đời đã háo hức như một đứa trẻ khi lớp học xóa mù chữ được tổ chức ngay trong cơ sở cai nghiện.
Những người thầy trong sắc phục công an đang thắp lên đốm lửa về ước mơ con chữ, ước mơ tri thức cho những người từng nghiện ma túy (Ảnh: Hoàng Lam).
“Tôi già rồi, khớp tay cứng, cầm viên phấn, cầm cái bút lâu là nhức mỏi, đưa cái nét không tròn, viết chữ không theo ý mình được. Lần đầu tiên viết được tên mình, tôi sung sướng lắm, rưng rưng muốn khóc. Tôi tự động viên mình phải gắng học, để sau này về nhà cháu hỏi chữ nọ chữ kia còn biết trả lời”, ông Phúc tâm sự.
Theo chị Nguyễn Thị An Gia, dạy xóa mù chữ cho học viên cai nghiện ma túy rất khó. Ngoài tuổi tác, đa phần học viên mù chữ đều sinh sống ở các vùng miền núi cao, vùng dân tộc thiểu số, thời gian dài sử dụng ma túy nên khả năng tiếp thu hạn chế.
“Ngoài việc có chuyên môn và kỹ năng sư phạm, dạy xóa mù chữ cho học viên cai nghiện đòi hỏi chúng tôi phải nhẫn nại hơn, kiên trì hơn, dùng khích lệ, động viên để tạo động lực cho các học viên, giúp họ bớt mặc cảm và có quyết tâm để học một cách nghiêm túc”, chị An Gia chia sẻ.
Những người thầy trong sắc phục công an
Trung tá Trần Hồng Quân, Trưởng cơ sở cai nghiện số 1, cho biết từ ngày 1/3, cơ sở cai nghiện trong tỉnh Nghệ An được bàn giao cho Công an tỉnh. Công tác quản lý học viên được thực hiện nghiêm túc, bài bản, kỷ luật, nhân văn và toàn diện theo quy trình của Bộ Công an.
Bên cạnh đó, cơ sở cũng nhận được sự quan tâm, động viên, chỉ đạo sát sao từ Công an tỉnh, Đảng ủy, lãnh đạo Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, lúng túng trong bước đầu triển khai công tác cai nghiện, quản lý sau cai nghiện.
Bên cạnh điều trị cắt cơn, giải độc, điều trị rối loạn tâm thần, điều trị các bệnh lý khác, công tác giáo dục, tư vấn phục hồi hành vi, nhân cách của các học viên được cơ sở đặc biệt quan tâm.
Cán bộ Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về văn hóa, lịch sử dân tộc, trách nhiệm đối với gia đình, xã hội... cho các học viên (Ảnh: Hoàng Lam).
Ngoài tổ chức lễ chào cờ hằng tuần, đơn vị cũng thực hiện chế độ nội vụ, tổ chức các lớp tuyên truyền pháp luật, phổ biến các quy định mới về cai nghiện và quản lý sau cai nghiện đến các học viên.
Có nhiều học viên, chủ yếu là đồng bào các dân tộc thiểu số bị mù chữ, tái mù chữ, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Bởi vậy, cơ sở đã mở các lớp xóa mù chữ nhằm giúp các học viên biết đọc, biết viết, tạo tiền đề để cung cấp kiến thức, kỹ năng cần thiết cho học viên khi trở về với gia đình, xã hội.
Cơ sở cai nghiện số 1 được hợp nhất từ 3 trung tâm cai nghiện trước đây, được bố trí thành 3 phân khu nên phải tổ chức 3 lớp học xóa mù chữ, dù số lượng học viên mỗi lớp chỉ 4-5 người. Tuy vậy, công tác giảng dạy luôn được chuẩn bị chu đáo, kỹ càng với mục tiêu là trong 3 tháng, học viên đọc, viết được chữ cái và sau 6 tháng sẽ hoàn thành kỹ năng đọc, viết cơ bản.
Các học viên được khuyến khích bày tỏ ý kiến và được giải đáp tường tận về các quy định của pháp luật liên quan đến công tác cai nghiện ma túy và sau cai nghiện (Ảnh: Hoàng Lam).
Ngoài cán bộ giáo dục - dạy nghề đáp ứng điều kiện về nghiệp vụ sư phạm, đơn vị bố trí cán bộ, chiến sĩ hỗ trợ các lớp xóa mù chữ.
Đại úy Nguyễn Thị Yến là cán bộ y tế, công việc bộn bề nhưng vẫn cố gắng sắp xếp thời gian để tham gia hỗ trợ các học viên lớp xóa mù chữ ôn bài, luyện đọc và luyện viết. Nhiệm vụ mới đòi hỏi chị phải kiên trì, mềm mỏng nhưng hết sức nghiêm túc, chỉn chu.
Trong các buổi học, lãnh đạo đơn vị cũng thường xuyên thay nhau có mặt, động viên, khích lệ hay tự mình cầm tay uốn nắn từng con chữ cho các học viên. Dường như khoảng cách vô hình giữa những người thầy - cán bộ, chiến sĩ công an - những người từng sa ngã, đang nỗ lực vượt lên chính mình ấy đã bị xóa nhòa trong lớp học đặc biệt ấy.
Cán bộ Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 phổ biến về tác hại của các loại ma túy và quy định mới liên quan đến công tác cai nghiện (Ảnh: Hoàng Lam).
Trung tá Trần Hồng Quân cho biết bên cạnh lớp xóa mù chữ, các buổi tuyên truyền phổ biến pháp luật, cơ sở thường xuyên tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về văn hóa, lịch sử dân tộc, về tình cảm gia đình...
“Thông qua các buổi giáo dục ấy sẽ khơi dậy tinh thần trách nhiệm của các học viên đối với chính bản thân mình và đối với gia đình, xã hội. Đây cũng chính là động lực để họ tuân thủ nghiêm quy trình điều trị cai nghiện, chuẩn bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết để hòa nhập cuộc sống sau khi hoàn thành cai nghiện ma túy”, Trung tá Trần Hồng Quân nói.
