Erling Haaland gia nhập Manchester City từ mùa giải tới, một thương vụ tưởng chừng "sặc mùi tiền" nhưng thực tế lại là bước tính toán chuẩn xác đến từng centimet của đôi bên.

Vài ngày trước thời điểm kỳ chuyển nhượng mùa hè năm ngoái đóng cửa, các nhà lãnh đạo cấp cao nhất của Manchester City tập trung trong phòng họp trên khuôn viên rộng lớn của câu lạc bộ để xem xét điều gì đúng, điều gì sai trong vài tháng qua.

Mặc dù Man City đã thuyết phục thành công Aston Villa nhả Jack Grealish, một cầu thủ giàu tính ngẫu hứng đã đột phá vượt bậc để nổi lên như ngôi sao của đội tuyển Anh tại Euro 2020 và biến anh trở thành cầu thủ người Anh đắt giá nhất lịch sử, nhưng The Citizens lại thất bại ở thương vụ Harry Kane, mục tiêu chuyển nhượng ưu tiên số một.

Thêm vào đó, diễn biến thương vụ cam go, phức tạp đã dẫn đến cuộc tranh cãi xem ai là người đáng trách. Kane đã có thời điểm từ chối tập luyện với Tottenham, đội bóng anh yêu mến và gắn bó từ thuở bé, với hy vọng ép buộc được The Spurs lơi tay, nhưng hành động nông nổi của anh đã thất bại. Tottenham tuyên bố Man City không đưa ra được lời đề nghị đủ sức nặng để đôi bên bắt đầu ngồi vào bàn đàm phán.

Chiều hôm ấy, các vị lãnh đạo của Man City đã suy nghĩ về chiến lược của đội bóng, suy nghĩ về lý do tại sao một thỏa thuận không thành hiện thực và xem xét cách triển khai thương vụ. Khi cuộc họp kết thúc và các đồng nghiệp đứng dậy rời đi, Khaldoon al-Mubarak, chủ tịch câu lạc bộ đã đưa ra kết luận chỉ gồm 2 từ, thể hiện đường hướng và tham vọng của đội bóng áo xanh thành Manchester. Đó là: Erling Haaland.

9 tháng sau, mục tiêu hoàn thành. Chiều thứ Ba, ngày 10/5, Man City xác nhận đã đạt được "thỏa thuận cơ bản" với Dortmund, đội bóng chủ quản của Haaland. Chân sút người Na Uy là một trong hai tiền đạo trẻ tiềm năng và được thèm khát nhất thế giới bóng đá vào thời điểm hiện tại. Thậm chí, tác giả của 85 bàn thắng sau 88 trận cho Dortmund cùng với Kylian Mbappe được đánh giá là mang những tiêu chuẩn để kế thừa vị trí thống trị của hai siêu sao Lionel Messi và Cristiano Ronaldo.

Trên thực tế, tất nhiên, Man City mất 9 tháng để đạt được thỏa thuận với Dortmund. Hợp đồng của Haaland với đội bóng vùng Ruhr có điều khoản mua lại hợp đồng, đâu đó 75 triệu USD, khiến tiếng nói của Dortmund có rất ít trọng lượng trên bàn đàm phán. Tất cả những gì Man City hay bất kỳ đội bóng nào muốn chiêu mộ Haaland phải làm là thông báo cho Dortmund về ý định thanh toán phí giải phóng hợp đồng. Đội bóng chủ quản của tiền đạo người Đức không có tư cách để mặc cả.

Rắc rối hơn nhiều là quá trình thuyết phục Haaland rằng Man City và bước tiếp theo chính xác nhận cho sự nghiệp được lên kế hoạch tỉ mỉ của tiền đạo 21 tuổi này. Giữa chân sút người Na Uy và đội chủ sân Etihad ít nhiều có mối liên hệ tình cảm: Cha của Erling, Alfie, từng khoác áo Man City ở thời điểm chuyển giao thế kỷ, và mặc dù còn quá nhỏ để có được ký ức về thời gian cư ngụ tại Manchester, cha của Haaland vẫn nói với Times vào năm 2019 rằng ông dành tình cảm nhất định cho tất cả các đội bóng cũ của ông.

Nhưng, chừng ấy là quá đủ để Man City biết đã có một góc nhỏ quý giá cho sự lãng mạn trong sự nghiệp thăng tiến phi mã của Erling Haaland. Mọi giai đoạn trong hành trình của tiền đạo người Na Uy đều được hoạch định chính xác đến từng centimet bởi hai người đại diện, siêu cò Mino Raiola, người không may vừa mới qua đời, và phụ thân của anh.

Khi Haaland rời Na Uy lúc còn niên thiếu, anh đã khước từ lời mời gọi của những đội bóng Anh và Đức để đến Áo đầu quân cho Red Bull Salzburg, địa chỉ đáng tin cậy trong phát triển tài năng trẻ đồng thời sớm có cơ hội được thi đấu tại đấu trường danh giá nhất châu Âu, Champions League. Khi Haaland rời Salzburg, anh cũng không đến Anh quốc giàu có và sôi động mà chọn Dortmund, đội bóng có bề dày phát triển và xuất khẩu cầu thủ, đồng thời sẵn sàng đưa ra điều khoản giải phóng hợp đồng phù hợp.

Tất nhiên, 75 triệu USD vẫn là mức phí lớn, nhưng mấu chốt của vụ chuyển nhượng không nằm ở cuộc đấu giá giữa các đội bóng với Dortmund. Thay vào đó, thành bại nằm ở việc ai đưa ra "gói thầu" hấp dẫn nhất cho Haaland và những người đại diện của anh. Để đảm bảo kết quả tối ưu, Raiola và Alfie Haaland đã đi vòng quanh các siêu câu lạc bộ ở châu Âu, thu hút sự quan tâm và ngọn lửa ái mộ tài năng. Có những chuyến viếng thăm Real Madrid và Barcelona. Có hàng mi rung rinh mơ hồ hướng về Chelsea và Manchester United. Thậm chí, có thời điểm Bayern Munich cũng lao vào cuộc tán tỉnh.

Đó là công việc của Raiola. Vị siêu đại diện quá cố được trả tiền để làm điều này. Và ông đã thực hiện nhiệm vụ với hiệu quả đáng kinh ngạc: không chỉ vì ước tính tổng giá trị thỏa thuận đâu đó trên 200 triệu USD, bao gồm mức lương và phụ cấp cho Haaland, mà còn vì quá trình chuyển nhượng tiền đạo này có thể tạo dựng nên một mô hình hoàn toàn mới về cách người đại diện định hình sự nghiệp cho thân chủ, tức các cầu thủ.

Mô hình quen thuộc và được xem là khôn ngoan của thế giới chuyển nhượng bóng đá xưa nay, chính xác từ sau luật Bosman, là các cầu thủ luôn cố tìm cách đẩy giá trị bản thân lên cao nhất có thể thông qua người đại diện. Raiola từng rất thành công với mô hình này, tiêu biểu như trường hợp Ibrahimovic, Lukaku và đặc biệt là Paul Pogba. Sau khi thân chủ đạt được bước tiến lớn nào đó trong sự nghiệp, lập tức Raiola tăng giá chuyển nhượng lên cao chót vót.

Nhưng trong trường hợp Haaland, Raiola không còn chạy theo mức phí chuyển nhượng hấp dẫn. Ông xây dựng sự hấp dẫn của thân chủ một cách chậm mà chắc, dần dần đảm bảo tiền đạo người Na Uy ở vị trí không chỉ để nhảy vọt lên đội bóng hàng đầu ở châu Âu, mà còn thu được nhiều quyền lợi - chứ không chỉ nguồn lợi - cho thân chủ, và dĩ nhiên cả bản thân.

Vào thời điểm Man City chuẩn bị công bố thông tin về thương vụ Haaland, Mbappe đang ăn trưa ở Madrid. Hợp đồng của anh và PSG sẽ hết hạn. Trọc phú thành Paris đủ giàu có để đưa ra những đề nghị ký mới ngập ngụa trong tiền bạc như nhiều lần đội bóng này đã làm trong vài năm trở lại đây. Tuy nhiên, dường như Mbappe sẽ đầu quân cho Real Madrid. Giá trị của thỏa thuận này, rất có thể, sẽ thấp hơn giá trị Man City đưa ra cho Haaland. Đó là thế đường cùng của Mbappe. Năm ngoái, tiền đạo người Pháp đã đòi ra đi nhưng PSG nhất quyết không bán. Tiền đã không còn là vấn đề nữa và Mbappe phải đợi.

Mô hình Raiola xây dựng cho Haaland giải quyết vấn đề này. RB Salzburg hay Dortmund không có quyền can thiệp vào đàm phán và các đội bóng muốn có tiền đạo người Na Uy, như Man City, luôn thấy cơ hội chiêu mộ tiền đạo này ở mọi thời điểm. Với những đội bóng giàu có nhờ hậu thuẫn tài chính như Man City hay PSG, họ luôn có vị thế không bắt buộc phải bán trụ cột. Nhưng với Haaland, dám chắc đội chủ sân Etihad không thể kiểm soát tuyệt đối khi đôi bên vẫn còn giao kèo hợp đồng. Đó chính là dấu ấn cuối cùng của Raiola trong sự nghiệp "cò" cầu thủ lừng lẫy của ông. Yêu ghét tùy quan điểm nhưng không phải ngẫu nhiên "gã lái buôn" này lại thành công đến như thế.

Tạm dừng câu chuyện tính toán thương trường, hãy đến với vấn đề chuyên môn của vụ chuyển nhượng đình đám này. HLV Pep Guardiola từng làm việc với không ít tiền đạo xuất sắc của bóng đá thời kỳ hiện đại, nhưng không phải lúc nào vị chiến lược gia này cũng thành công. Ông đã dành 6 năm miệt mài tinh chỉnh hệ thống vận hành của đội hình Man City, và sẽ đại tu cho phù hợp với một mình Haaland? Câu trả lời chưa có cho đến khi bóng lăn. Tuy nhiên, đôi khi, bóng đá là trò chơi đơn giản đến kinh ngạc. Một cầu thủ ghi nhiều bàn thắng khi tham gia vào một đội tạo ra rất nhiều cơ hội ăn bàn thì chỉ có một kết quả.

Kể từ khi gia nhập Borussia Dortmund vào tháng 1/2020, anh đã ghi 85 bàn trong 88 lần ra sân. Mùa giải này, Haaland là 1 trong 3 cầu thủ duy nhất trong 5 giải VĐQG lớn nhất châu Âu có tỷ lệ ghi bàn hơn bàn/90 phút, bên cạnh Patrik Schick và Robert Lewandowski. Tỷ lệ ghi bàn cộng kiến tạo mỗi 90 phút (1,43) của anh đứng đầu tất cả, trên cả một tiền đạo toàn diện khác như Karim Benzema.

Dù Haaland là một trung phong kiểu mẫu nhưng có những dấu hiệu cho thấy lối chơi của tiền đạo này ngày càng hoàn thiện. Anh tham gia phát triển bóng tích cực hơn, tăng số lượng tạo cơ hội ghi bàn từ 2,3 tình huống/90 phút lên 2,7. Đó là chi tiết rất quan trọng để cỗ máy săn bàn này trở thành mảnh ghép phù hợp hơn với triết lý của Pep Guardiola.

Về phía Man City, cỗ máy hủy diệt Pep Guardiola tạo dựng ở Etihad không hẳn không có điểm yếu. Thất bại ê chề trước Real Madrid là minh chứng điển hình. Man City kiểm soát thế trận, áp đảo đội bóng Hoàng gia về cục diện và tạo ra vô khối cơ hội ghi bàn ngon ăn. Các học trò của Pep tạo cảm giác họ có thể ghi hàng chục bàn thắng vào lưới Real Madrid, nhưng sau hai lượt trận "chỉ" ghi được 5 bàn thắng và bỏ lỡ hàng tá cơ hội. Rốt cuộc bị đội bóng Hoàng gia lội ngược dòng.

Chứng kiến những Kevin De Bruyne, Jack Grealish, Phil Foden hay Riyah Mahrez phung phí những cơ hội mười mươi cho thấy đội bóng này thiếu một tay săn bàn thiện nghệ biết chọn đúng thời điểm để đưa trái bóng vào lưới đối phương. Không chỉ vậy, những giây phút túng quẫn sau khi bị Real Madrid vượt lên dẫn trước phản ánh một Man City thiếu cú đấm mạnh mẽ trong vòng cấm địa để làm vỡ nát hệ thống phòng ngự đội bóng áo trắng. Cho dù De Bruyne hay Foden tài năng tới cỡ nào, họ vẫn chỉ loanh quanh ngoài vòng cấm. Man City đập nhả mượt mà tới cỡ nào cũng chỉ le ve ngoài vòng cấm. Không có ai trong vòng cấm.

Haaland giải quyết vấn đề này. Sự ưu việt thể chất của tiền đạo trẻ người Na Uy chính là sự bổ sung lý tưởng cho những pha phối hợp uyển chuyển nhưng thiếu một đích đến đáng tin cậy của Man City. Cầu thủ này như thể được thụ tinh trong ống nghiệm của một bệnh viện thể thao, với các bác sỹ cố gắng cấy ghép vào DNA những phẩm chất ưu việt nhất của một vận động viên. Anh cao 1m94, nặng 88kg, có sự bùng nổ dữ dội cả về tốc độ lẫn thể chất, đặc biệt nhờ nhóm cơ đùi phát triển một cách phi thường.

Khi mới 5 tuổi, anh đã thiết lập kỷ lục nhảy xa không chính thức của độ tuổi nhi đồng, với thành tích 1m63. "Nếu bây giờ Erling Haaland thử môn nhảy xa, nó có thể đạt đẳng cấp quốc gia", cha của Haaland chia sẻ trên Telegraph. "Mấu chốt nằm ở sự bùng nổ, sức mạnh, sự linh hoạt, và nó có tất cả những thứ đó. Khi kết hợp thể hình to lớn và tốc độ ấn tượng, Haaland có đầy đủ đặc tính thể chất cần có để trở thành một tiền đạo xuất sắc. Có những đặc điểm tương tự giữa chạy tăng tốc và nhảy xa. Cả hai cùng sử dụng chung những nhóm cơ với nhau. Điều đó có thể giúp bạn thêm lợi thế khi ở trên sân".

Thêm vào đó, Haaland chơi chân không hề kém. Ngược lại, thậm chí điểm yếu của tiền đạo này lại là… không chiến. Thế nên, việc tương thích với hệ thống chiến thuật của Pep tại Man City không hề khập khiễng hay bất khả. Thế nên, cho dù vẫn cần thời gian để xem Haaland hòa hợp tại Etihad như thế nào, nhưng quả thực đây là miếng ghép rất đáng để chờ đợi cho Pep lẫn người hâm mộ.

Nội dung: Khải Hưng

Thiết kế: Thủy Tiên