5 thành tựu nổi bật của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương

78 năm gắn bó với công tác thi đua, khen thưởng

Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương là cơ quan đã trải qua nhiều lần điều chỉnh, đổi tên, thay đổi cơ quan chủ quản, nhưng 78 năm qua vẫn gắn liền với chức năng tham mưu công tác thi đua, khen thưởng cho Đảng, Chính phủ.

Ngay trong những năm đầu xây dựng chính quyền nhân dân, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận thấy vai trò quan trọng của phong trào thi đua trong việc giải quyết nhiệm vụ cấp bách của đất nước, chống giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm.

Ngày 17/9/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 83/SL thành lập Viện Huân chương trực thuộc Chủ tịch phủ. Nhiệm vụ của viện là tham mưu thực hiện công tác khen thưởng, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với công tác thi đua, khen thưởng.

Ngày 11/6/1948, nhân dịp kỷ niệm 1.000 ngày kháng chiến, kiến quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”, nhằm động viên đồng bào, chiến sĩ phát huy truyền thống yêu nước, thực hiện những nhiệm vụ cấp bách chống giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm.

Thực hiện lời kêu gọi của Bác, nhiều phong trào thi đua được phát động, đoàn kết chặt chẽ mọi lực lượng xã hội dưới lá cờ cách mạng của Đảng, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần yêu nước, động viên nhân dân cả nước hăng hái tham gia kháng chiến và kiến quốc.

Thông qua các phong trào thi đua, Chính phủ đã tổ chức tổng kết và biểu dương những gương điển hình xuất sắc, Anh hùng lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động, Chiến sĩ thi đua toàn quốc…

Trong suốt hai cuộc kháng chiến, Viện Huân chương đã hoàn thành kịp thời các chủ trương, quyết định khen thưởng của Nhà nước và Chính phủ. Trong đó, hoạt động chủ yếu và xuyên suốt là khen thưởng thành tích chiến đấu, kịp thời động viên quân đội, nhân dân và cán bộ phát huy truyền thống cách mạng, anh dũng, kiên cường đấu tranh bảo vệ Tổ quốc.

Sau ngày đất nước thống nhất, Viện Huân chương tham mưu cho Đảng, Chính phủ tập trung khen thưởng thành tích kháng chiến với hàng triệu tập thể, cá nhân được tặng thưởng huân, huy chương, danh hiệu vinh dự Nhà nước.

Bước vào thời kỳ đổi mới đất nước, Viện Huân chương tham mưu tổ chức Đại hội Anh hùng và Chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ V (năm 1986), là đại hội đầu tiên kể từ ngày đất nước được thống nhất.

Ngày 8/12/1987, Hội đồng Bộ trưởng quyết định đổi tên Hội đồng Thi đua các cấp thành Hội đồng Thi đua và Khen thưởng; đổi tên Viện Huân chương thành Viện Thi đua và Khen thưởng Nhà nước.

Lúc này, viện thực hiện chức năng tham mưu giúp Hội đồng Bộ trưởng về công tác thi đua, khen thưởng và làm nhiệm vụ thường trực của Hội đồng Thi đua và Khen thưởng Trung ương.

Ngày 21/5/2004, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 39-CT/TW về việc tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến.

Trên tinh thần đó, Chính phủ ban hành Nghị định số 158/2004/NĐ-CP thành lập Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương, là cơ quan thuộc Chính phủ, giúp Chính phủ quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng trong phạm vi cả nước.

Thực hiện chủ trương về việc tổ chức bộ đa ngành, đa lĩnh vực, ngày 8/8/2007, Chính phủ ban hành Nghị định số 08/NĐ-CP, chuyển Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương vào Bộ Nội vụ, trở thành cơ quan trực thuộc Bộ Nội vụ.

Từ đó, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương có nhiệm vụ giúp Bộ trưởng Bộ Nội vụ quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trong phạm vi cả nước, đồng thời là cơ quan giúp việc, thường trực của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương.

5 thành tựu nổi bật

Những năm qua, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương tiếp tục quán triệt sâu sắc tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước; đường lối, quan điểm của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng.

Ban luôn chủ động tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Bộ Nội vụ chỉ đạo công tác thi đua, khen thưởng đúng định hướng với nhiều thành tựu đáng kể.

Hoàn thiện chính sách

Công tác tham mưu ban hành các chủ trương, chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng được tập trung triển khai nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thi đua, khen thưởng; tạo cơ sở pháp lý ngày càng hoàn thiện để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Ngày 26/11/2003, Quốc hội khóa XI thông qua Luật Thi đua, khen thưởng, cơ sở pháp lý quan trọng góp phần ngày càng hoàn thiện pháp luật về thi đua, khen thưởng. Sau đó, sửa đổi trong các năm 2005, 2013. Ban đã chủ trì, phối hợp tham mưu xây dựng, trình Chính phủ ban hành 16 nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành.

Đặc biệt, trong năm 2021 và 2022, để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong quá trình gần 20 năm tổ chức thực hiện luật, Ban đã tập trung nghiên cứu, tham mưu xây dựng Luật Thi đua, khen thưởng mới, được Quốc hội thông qua ngày 15/6/2022. Luật năm 2022 có nhiều chính sách đột phá, là cơ sở quan trọng để tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng.

Để triển khai hiệu quả Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã tham mưu xây dựng hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật với 2 nghị quyết do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành, 10 nghị định do Chính phủ ban hành.

10 phong trào thi đua yêu nước

Một trong những thành tựu nổi bật của Ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương là đã tích cực tham mưu tổ chức phát động và triển khai thực hiện nhiều phong trào thi đua yêu nước ở tất cả các cấp, các ngành, địa phương.

Đầu các nhiệm kỳ Đại hội Đảng, Ban chủ động tham mưu để Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị phát động các phong trào thi đua thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội theo Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc.

Trong 15 năm qua, Ban đã tham mưu Chính phủ triển khai thực hiện 10 phong trào thi đua có ảnh hưởng rộng khắp cả nước, góp phần không nhỏ vào công cuộc xây dựng đất nước.

Tuyên truyền những tấm gương tốt

Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương xác định công tác tuyên truyền là rất quan trọng để biểu dương, tôn vinh, nhân rộng các điển hình tiên tiến được ghi nhận trong các phong trào thi đua.

Công tác này được triển khai thường xuyên và tập trung trong dịp kỷ niệm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” hàng năm và các ngày kỷ niệm lớn của đất nước.

Trong những năm qua, Ban đã tham mưu Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương 3 lần tổ chức Lễ tuyên dương điển hình tiên tiến toàn quốc; đồng thời, Ban hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương tổ chức Đại hội thi đua các cấp.

Từ đó, trong giai đoạn này đã tổ chức thành công 4 kỳ Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc (lần thứ XII, XIII, IX và X) để tôn vinh các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trên các lĩnh vực.

Ban chủ động phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí tích cực đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, biểu dương các điển hình, giàu lòng nhân ái, việc tử tế, gương người tốt, việc tốt…

Từ năm 2015 đến nay, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã giới thiệu gần 5.000 tập thể, cá nhân điển hình cho các cơ quan báo chí để tuyên truyền, biểu dương, tạo sự lan toả trong các phong trào thi đua và đời sống xã hội.

Tham mưu khen thưởng kịp thời

Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương xác định việc khen thưởng không chỉ là tôn vinh mà còn phục vụ nhiệm vụ chính trị. Do đó, tham mưu khen thưởng kịp thời, đúng quy định, chất lượng khen thưởng được nâng lên là kịp thời phục vụ nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, địa phương.

Do đó, những năm gần đây, Ban tích cực triển khai hoạt động khen thưởng thành tích kháng chiến và phong tặng, truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

Từ năm 2015 đến nay, Ban đã trình Thủ tướng, Chủ tịch nước khen thưởng kháng chiến cho gần 100.000 trường hợp, trong đó có hơn 40.000 trường hợp được phong tặng, truy tặng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”.

Công tác khen thưởng thành tích thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, khen thưởng niên hạn, khen thưởng quá trình cống hiến được thực hiện đúng quy định, công khai, minh bạch. Trong 10 năm (2014-2024), Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã thẩm định trình Thủ tướng, Chủ tịch nước khen thưởng cho hơn 1.464.000 trường hợp.

Thực hiện tốt nhiệm vụ thường trực, giúp việc

Với nhiệm vụ thường trực, giúp việc của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Ban đã thực hiện tốt chức năng tham mưu, tư vấn; tổng kết lý luận và thực tiễn về công tác thi đua, khen thưởng; đề xuất sửa đổi, bổ sung các chế độ, chính sách về thi đua, khen thưởng.

Đồng thời, Ban tích cực đôn đốc, kiểm tra và giám sát việc thực hiện các chủ trương, chính sách về thi đua, khen thưởng; chỉ đạo, đôn đốc hoạt động của các cụm, khối thi đua.

Ban cũng tổ chức tốt bộ máy làm công tác thi đua, khen thưởng các cấp, từ trung ương đến địa phương. Bộ máy ở cơ sở thường xuyên được củng cố, kiện toàn dần đi vào nền nếp.

Đội ngũ công chức, viên chức, cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng hiện có trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức tốt, bảo đảm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, nghiên cứu khoa học về thi đua khen thưởng được thực hiện tốt.

Trong 10 năm qua, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã nghiên cứu, bảo vệ thành công và triển khai thực hiện 2 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước, 10 đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ.

* Tài liệu: Tham luận “Những thành tựu và kết quả hoạt động của ngành Nội vụ trên lĩnh vực thi đua, khen thưởng” của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Bộ Nội vụ, tại Hội thảo khoa học “Lịch sử, truyền thống và định hướng phát triển của Bộ Nội vụ giai đoạn 2025-2045”.