Đau lưng sau thời gian ngồi lâu: Dấu hiệu vẹo cột sống dễ bị bỏ qua

Khi tấm phim X-Quang “nói thật”

Theo các bác sĩ, vẹo cột sống ở người trưởng thành thường không xuất hiện đột ngột mà hình thành từ các yếu tố lặp lại: ngồi sai tư thế, lệch khung chậu, cơ lõi yếu hoặc mang vác không đúng cách. Những yếu tố này khiến cột sống xoay, nghiêng dần qua thời gian nhưng không gây đau dữ dội nên dễ bị bỏ qua.

Một trong những trường hợp gần đây được ghi nhận tại Bệnh viện Nam Sài Gòn là anh N.M. N. (27 tuổi), đến bệnh viện trong chương trình kiểm tra sức khỏe định kỳ của cơ quan. Kết quả X-quang cột sống cho thấy đường cong lệch phải rõ hơn so với bình thường. Trước đó, người bệnh chỉ cảm thấy mỏi lưng khi ngồi lâu và thỉnh thoảng tê nhẹ chân, nhưng chưa từng nghĩ mình có vấn đề cột sống.

BS.CKI Nguyễn Hải Tâm, chuyên khoa Ngoại Thần kinh - Cột sống cho biết: “Không ít bệnh nhân chỉ nghĩ mình mỏi lưng do ngồi lâu, nhưng phim X-quang lại cho thấy đường cong cột sống lệch sang trái hoặc sang phải rõ rệt. Những trường hợp này nếu không phát hiện sớm, nguy cơ tiến triển thành vẹo nặng hoặc gây thoát vị đĩa đệm là rất cao”.

Vì sao vẹo cột sống ở người trẻ ngày càng nhiều?

Theo các bác sĩ, 5 nhóm nguyên nhân chiếm tỷ lệ cao nhất ở người trẻ bao gồm:

Ngồi sai tư thế kéo dài: Gù lưng, đổ người sang một bên, cúi nhìn màn hình thấp, ngồi liên tục 6-10 giờ/ngày khiến cột sống phải chịu tải lệch trong thời gian dài.

Lệch khung chậu: Xuất phát từ thói quen ngồi vắt chân, đứng dồn lực một bên hoặc từng chấn thương vùng chậu. Khi khung chậu lệch, toàn bộ trục cột sống bị ảnh hưởng.

Yếu cơ lõi (core): Lối sống ít vận động khiến cơ bụng - cơ lưng không đủ sức giữ cột sống ở trục thẳng, tạo điều kiện cho vẹo tiến triển.

Mang vác nặng sai tư thế: Đeo balo lệch vai, nâng tạ không đúng kỹ thuật, xoay người đột ngột khi bê vật nặng đều có thể làm cột sống mất ổn định.

Các nguyên nhân ít gặp nhưng cần lưu ý: Stress kéo dài gây co cứng cơ, chân dài - chân ngắn, dị tật bẩm sinh nhẹ hoặc lệch dáng do thoát vị đĩa đệm.

Bác sĩ Tâm đánh giá: “Những nguyên nhân này không gây thay đổi đột ngột mà tích lũy theo thời gian. Vì vậy, đa số người trẻ không nhận ra mình bị vẹo cho đến khi đi khám tổng quát hoặc tình trạng đã ảnh hưởng đến sinh hoạt”.

Những dấu hiệu dễ bị bỏ qua

Dù triệu chứng ban đầu của vẹo cột sống khá mờ nhạt, nhưng vẫn có những biểu hiện có thể nhận diện sớm:

- Lệch vai hoặc một bên hông cao hơn bên còn lại.

- Lưng cong chữ “C” hoặc “S” khi soi gương.

- Đau lưng sau thời gian ngồi lâu.

- Dáng đi hơi nghiêng, bước không đều.

- Một số trường hợp có tê nhẹ vùng thắt lưng - mông.

Tuy nhiên, nhiều người cho rằng đây chỉ là “mệt cơ” hoặc “tư thế xấu tạm thời”, nên bỏ lỡ thời điểm vàng để điều chỉnh.

Phát hiện sớm trong khám sức khỏe định kỳ giúp kiểm soát tốt hơn

Khác với khám khi có triệu chứng, khám sức khỏe tổng quát định kỳ cho phép bác sĩ đánh giá cấu trúc cột sống ngay cả khi người bệnh chưa có biểu hiện rõ ràng. Chỉ cần một phim X-quang tư thế thẳng - nghiêng và thăm khám trực quan, bác sĩ có thể phát hiện mức độ cong vẹo, lệch trục cơ thể, mất cân bằng khung chậu, các dấu hiệu cảnh báo thoát vị đĩa đệm sớm.

Nhờ phát hiện sớm, người bệnh có thể điều chỉnh tư thế, luyện tập tăng cơ lõi, thay đổi thói quen sinh hoạt hoặc can thiệp vật lý trị liệu. Những trường hợp vẹo mới hình thành có thể được kiểm soát hiệu quả nếu áp dụng kịp thời.

Điều trị vẹo cột sống: Mỗi người một lộ trình riêng

Tùy mức độ vẹo và nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định: Vật lý trị liệu - chỉnh tư thế; bài tập tăng cơ bụng - cơ lưng (core strengthening); nẹp chỉnh hình (chủ yếu ở người trẻ tuổi, vẹo còn mềm); thay đổi môi trường và thói quen làm việc, theo dõi định kỳ bằng X-quang để kiểm soát tiến triển.

Trong các trường hợp vẹo liên quan đến thoát vị đĩa đệm hoặc chèn ép thần kinh, phác đồ điều trị sẽ điều chỉnh theo bệnh lý phối hợp này để tránh diễn tiến nặng.

Khi nào cần đi khám chuyên sâu?

- Đau lưng kéo dài hơn 1-2 tuần.

- Vai hoặc hông lệch rõ rệt.

- Dáng đi nghiêng, khó giữ thăng bằng.

- Tê lan xuống chân.

- Xuất hiện bất kỳ biến dạng vùng lưng khi cúi người.

Bác sĩ Tâm nhấn mạnh: “Vẹo cột sống không nguy hiểm ngay lập tức, nhưng nếu để kéo dài, nguy cơ thoái hóa sớm và thoát vị đĩa đệm tăng rất cao”.

Để được thăm khám, đánh giá tình trạng cột sống hoặc cần tư vấn về các triệu chứng đang gặp phải, liên hệ Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn qua hotline 1800 6767 (nhánh 2) hoặc truy cập website benhviennamsaigon.com. Khám sớm luôn là cách tốt nhất để phòng tránh biến chứng và duy trì một cột sống khỏe mạnh.