Nữ tỷ phú "chưa học hết lớp 5" với cơ ngơi nghìn tỷ giao cho... người dưng
(Dân trí) - Doanh nghiệp trị giá nghìn tỷ là thành quả một đời gây dựng từ hai bàn tay trắng, "nữ hoàng trứng" Ba Huân giao cho một doanh nhân trẻ tu nghiệp ở nước ngoài về với điều kiện tiếp tục sứ mệnh nhân ái.
Bà Phạm Thị Huân (Ba Huân) đang gấp rút chuẩn bị cho chuyến công tác quan trọng ở Hà Nội. Ở tuổi 71, nữ Anh hùng lao động vẫn chưa một ngày dừng việc, trên cương vị là Chủ tịch Công ty Cổ phần Ba Huân.
Công việc, lịch trình dày đặc nhưng bà Ba Huân vẫn nhận phỏng vấn ngay với PV Dân trí, với lý do: "Nói về người phụ nữ Nam Bộ, mệt mấy tôi cũng không ngại".
Hơn nửa thế kỷ gắn bó với nông nghiệp, câu chuyện khởi nghiệp của nữ doanh nhân Phạm Thị Huân đã thành điển hình trong thời kinh tế mở cửa, hội nhập. Nhưng dù được xướng danh "nữ hoàng", "bà trùm"... trứng nhưng bà Ba Huân vẫn chỉ khiêm tốn muốn được nhắc đến là một người nông dân Nam Bộ. Thậm chí, nữ đại gia thích được gọi thân thuộc "cô Ba", như cách mà hầu hết nhân viên đã gọi bà nhiều năm qua.
Bà Phạm Thị Huân - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Ba Huân trong cuộc trao đổi với phóng viên báo Dân trí (Ảnh: Bảo Trân).
Quyết sách "sang tay" cơ ngơi nghìn tỷ của "nữ hoàng trứng"
Liệt kê lịch trình làm việc ở tuổi 71, bà Ba Huân cho biết bắt đầu một ngày từ 4h sáng, đi bộ khoảng 9.000 bước. Sau giờ cà phê, bà giải quyết công việc trên điện thoại, đi thăm các nhà máy, sắp xếp họp với cấp điều hành công ty.
"Điện thoại của tôi giờ đỡ nóng máy từ khi công ty có đàn em tiếp quản", bà Ba Huân nói.
Hồ sơ thông tin doanh nghiệp cho thấy, Công ty Cổ phần Ba Huân đang sở hữu 12 chi nhánh và đơn vị trực thuộc, 4 nhà máy, 3 trang trại chăn nuôi, chiếm 30% thị phần sản xuất trứng gia cầm tại Việt Nam, cung ứng cho thị trường phía Nam mỗi ngày hơn một triệu quả trứng. Hơn hết, quả trứng sạch do Việt Nam sản xuất, mang tên nữ nông dân Nam Bộ lâu nay còn xuất khẩu sang Hồng Kông, Malaysia, Singapore.
Trứng sạch Ba Huân đã được Chính phủ công nhận là sản phẩm thương hiệu quốc gia.
Trên đà phát triển nhưng vào năm 2022, Công ty Ba Huân bán 25% cổ phần cho một doanh nghiệp trẻ, quyền tiếp quản thuộc về một tổng giám đốc 40 tuổi, có trình độ chuyên môn về công nghệ.
Đây là quyết định được bà Phạm Thị Huân đưa ra với vai trò Chủ tịch HĐQT, người nắm quyền lớn nhất công ty Ba Huân hiện tại.
Cuộc "sang tay" cơ ngơi gia đình thành công ty cổ phần dẫn đến nhiều nghi hoặc, "lời ong tiếng ve" trên thương trường. Bởi, người mà "nữ hoàng trứng" chọn giao quyền tiếp quản không phải người nhà mà là một doanh nhân trẻ, tu nghiệp ở nước ngoài trở về.
Chuyển quyền điều hành công ty cho người ngoài gia đình nhưng bà Ba Huân vẫn nắm giữ cổ phần cao nhất với doanh nghiệp (Ảnh: NVCC).
Nói về lý do chọn người trẻ điều hành cơ ngơi nghìn tỷ, "bà trùm trứng" tự tin, quyết định này sẽ không bao giờ làm thay đổi kim chỉ nam mà bà cũng như công ty luôn theo đuổi trước nay: chữ tâm và chữ tín!
"Cốt lõi của mọi sự thay đổi, đi lên đều bắt nguồn từ yếu tố nhân lực. Làm việc với những người trẻ, tôi thấy họ rất giỏi. Tôi kỳ vọng tương lai chúng tôi sẽ có những bước nhảy vọt từ yếu tố mới mẻ, đầy sức sống đó", bà Ba Huân nói.
Bà chủ công ty trứng tiết lộ thỏa hiệp của bà với người điều hành mới được chọn chính là giữ lại cái tên Ba Huân ít nhất 50 năm nữa.
"Chúng tôi cũng cam kết vẫn sẽ tham gia chương trình bình ổn thị trường, đóng góp cùng chính quyền TPHCM và Chính phủ để đảm bảo nguồn cung ứng lương thực thực phẩm cho người dân", bà trùm trứng khẳng định.
Rảnh hơn chút với việc điều hành doanh nghiệp, bà Ba Huân cho biết bản thân thoải mái hơn để dành nhiều thời gian làm từ thiện và nghiên cứu quyết sách, hướng đi mới cho công ty.
"Nghỉ ngơi đối với tôi là đi làm từ thiện hay học thêm về chuyển đổi số cho thỏa niềm đam mê với việc học", nữ đại gia luôn tự nhận "ít chữ", "không học nhiều" bộc bạch.
Cuộc cách mạng của nữ đại gia "chưa học hết lớp 5"
Trong hồ sơ lý lịch xét phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động, phần học vấn của bà Phạm Thị Huân để trống. Nữ doanh nhân 71 tuổi thừa nhận "chưa học hết lớp 5". Những kỳ tích của "cô Ba trứng gà" đều nhờ những ngày chịu thương, chịu khó cùng những cuộc thương thảo vô tiền khoáng hậu trên thương trường.
Bà Phạm Thị Huân nhận bằng khen từ lãnh đạo TPHCM (Ảnh: NVCC).
Nói về những cú hích mà bà Ba Huân đã mở ra, như cuộc cách mạng cho ngành thực phẩm này ở Việt Nam không thể không kể đến cuộc gặp giữa bà và Chủ Tập đoàn Moba (Hà Lan), nhà cung cấp thiết bị xử lý trứng gia cầm.
Đó là vào năm 2003, khi dịch cúm gia cầm H5N1 làm nông dân Việt Nam điêu đứng. Trước đại dịch đó, bà Ba Huân cùng chồng đi từ Châu Âu sang Châu Á, rồi dừng chân tại Hà Lan, nơi có thiết bị xử lý trứng hàng đầu thế giới.
Tại nơi đất khách quê người, bà Ba Huân đã thuyết phục, đưa về Việt Nam thành công dây chuyền làm trứng sạch khép kín, tự động hóa đầu tiên ở Việt Nam. Dây chuyền này ngoài sấy khô còn có thể lọc bỏ trứng hỏng; chiếu UV diệt khuẩn; in số hiệu truy xuất nguồn gốc và đóng hộp với công suất 65.000 trứng/giờ.
Thương vụ "khủng" thành công, bà Ba Huân trở thành người đầu tiên đưa dây chuyền xử lý trứng sạch công nghệ cao về Việt Nam, mở ra hướng kiểm soát, xử lý những biến cố dịch bệnh.
Sự nghiệp của người phụ nữ học "chưa hết lớp năm" có tầm ảnh hưởng thế giới (Video: Bảo Kỳ).
Cuộc thương thảo khác là cái bắt tay của bà với Chủ tịch Tập đoàn FPT Trương Gia Bình để đưa công nghệ vào nhà xưởng năm 2023. Đây cũng là một trong những cuộc "trở mình" đưa Ba Huân từ doanh nghiệp nông nghiệp truyền thống chuyển thành doanh nghiệp làm nông nghiệp số hóa đầu tiên tại Việt Nam.
"Nữ hoàng trứng" cho xây dựng các trang trại gia cầm ứng dụng công nghệ cao từ Bắc đến Nam, từ những cuộc gặp, những cái bắt tay lớn như thế.
"Bà trùm" quả quyết, đổi mới hoạt động sản xuất nông nghiệp là điểm cốt tử với một đất nước nông nghiệp như Việt Nam. Mục đích sau cùng, theo bà, "tất cả là vì một nền nông nghiệp không có nông dân phải rơi nước mắt, càng không có nông dân bị bỏ lại phía sau".
"Anh hùng lao động phải có khí thế, xem việc đóng góp cho cộng đồng là nghĩa vụ, là sự tự nguyện. Tôi làm bất cứ thứ gì đều vì nông dân chúng tôi, những người vốn khổ như chính tôi trước đây", bà Ba Huân nói.
Công thức thành công của nữ nông dân khởi nghiệp
"Tôi nhớ buổi vinh danh nào tôi cũng được dành 5-7 phút để giới thiệu về mình. Tôi thường dành thời gian ấy nói về người phụ nữ Nam Bộ. Bởi đó là hình ảnh của tôi trước đây, chèo xuồng đi bán từng quả trứng. Tôi thương lắm, những người phụ nữ cơ cực, nỗ lực mưu sinh như vậy", bà Ba tâm sự.
Bà Phạm Thị Huân thường xuyên thăm hỏi và giúp đỡ người có công (Ảnh: NVCC).
Nói về những bất lợi, những hạn chế với phụ nữ trên hành trình dấn thân vào thương trường, bà Ba cười: "Đề cập bất cứ điểm nào cũng có". Vì vậy, với người phụ nữ khởi nghiệp, quan trọng nhất là sự quyết tâm, bền chí đeo đuổi mục tiêu. Bên cạnh đó, những hậu thuẫn về mặt tinh thần từ gia đình cũng là đòn bẩy đặc biệt giúp một người thành đạt, dù ở vị trí hay giới tính nào.
"Phụ nữ hay nam giới nếu quyết đoán, dấn thân, sắp xếp được gia đình ổn thỏa, sắp đặt để gia đình cùng hỗ trợ, cộng tác với mình mới dễ thành công", bà Ba nói thêm.
Bà Phạm Thị Huân sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo có 8 người con ở xã Thanh Vĩnh Đông, huyện Châu Thành, tỉnh Long An. Gia cảnh khó khăn nên bà bỏ học khi chưa hết lớp 5 rồi khăn gói theo cha mẹ đi làm nuôi 7 người em. Lớn hơn chút, bà làm công nhân cho một công ty nông sản ở Kiên Giang.
28 tuổi, sau khi công ty trên phá sản, bà gom tiền dành dụm được lập vựa trứng gia cầm ở TPHCM lấy tên Ba Huân.
Năm 1985, vựa trứng Ba Huân được đổi thành cơ sở thu mua trứng.
Năm 2001, Bà Huân từ cơ sở kinh doanh gia đình thành doanh nghiệp có vốn điều lệ 8 tỷ đồng, đến năm 2016 trở thành công ty cổ phần. Hiện nay, vốn hóa của công ty Ba Huân ước đạt 2,5 nghìn tỷ đồng.
Bà Phạm Thị Huân là người đầu tiên đưa công nghệ xử lý trứng sạch về Việt Nam, xây dựng nhà máy xử lý trứng hiện đại nhất Đông Nam Á. Bà nhiều lần góp mặt trong "Danh sách 50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam" do Forbes Việt Nam bình chọn.
Bà Ba Huân từng được bình chọn là 1 trong 100 người phụ nữ nổi bật nhất thế giới năm 2012 do Tổ chức Liên minh phụ nữ thế giới bình chọn.
Năm 2016, bà được Quỹ lương thực Liên hợp quốc (FAO) vinh danh là 1 trong 5 nông dân điển hình khu vực châu Á -Thái Bình Dương.
Năm 2020, bà Ba Huân nhận danh hiệu Anh hùng lao động.
Ngoài danh hiệu này, bà Ba Huân còn được Huân chương lao động hạng ba và nhì, nhiều lần được UBND TPHCM tặng bằng khen nhờ những đóng góp giá trị, thúc đẩy công tác sản xuất, phát triển ngành nông nghiệp cả nước.
