(Dân trí) - Không chỉ phát triển kinh tế gia đình, những nữ trưởng bản người Mã Liềng ở Quảng Trị còn là hạt nhân trong phong trào giảm nghèo bền vững, góp phần thay đổi tư duy, ý chí vươn lên của bà con.
Câu nói giản dị ấy đã trở thành nếp sống, cách làm việc hằng ngày của bà Phạm Thị Lâm (SN 1962), nữ trưởng bản người Mã Liềng (dân tộc Chứt) ở xã Tuyên Lâm, tỉnh Quảng Trị.
Gần 26 năm giữ vai trò Trưởng bản Cáo, bà Lâm trở thành chỗ dựa tin cậy của đồng bào Mã Liềng, người khơi nguồn cho hành trình đổi thay, giúp bản làng vượt qua nghèo khó, vươn tới cuộc sống ấm no.
“Tôi làm trưởng bản từ năm 1999, hồi đó mới có 16 hộ dân, bà con đói khổ lắm. Giờ bản Cáo có 56 hộ với trên 200 nhân khẩu, nhờ sự hỗ trợ từ Nhà nước, bà con chịu khó làm ăn, đời sống dần được nâng lên”, bà Lâm chia sẻ.
Không chỉ là một trưởng bản trách nhiệm, đi đầu trong mọi phong trào, bà Lâm còn là tấm gương sáng trong phát triển kinh tế hộ gia đình. Với bà, người thủ lĩnh không chỉ hô hào mà phải làm gương, đồng hành cùng bà con trong mọi việc.
Năm 2014, khi thấy người dân khổ sở vì thiếu nước sinh hoạt, bà Lâm chủ động liên hệ các dự án, xin được nguồn kinh phí hỗ trợ mua ống dẫn, van khóa, vật tư cần thiết, rồi cùng dân bản góp sức đào mương, kéo ống dẫn nước từ con suối cách bản gần 1km về tận nhà từng hộ.
Không dừng lại ở đó, khi thấy người dân thiếu đất sản xuất, bà Lâm đã kiến nghị với chính quyền, đề xuất lâm trường bóc tách diện tích đất rừng để giao cho dân. Nhờ vậy, nhiều hộ có thêm đất trồng trọt, phát triển chăn nuôi, ổn định sinh kế.
Những năm qua, bà Lâm luôn là đầu tàu trong phát triển kinh tế ở bản Cáo. Bà bảo, muốn dân nghe thì mình phải làm trước, có kết quả rồi mới nói được. Gia đình bà Lâm có hơn 6ha rừng, hàng chục con bò, lợn và hàng trăm con gia cầm, mang lại thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi năm, một con số đáng nể với người Mã Liềng nơi miền sơn cước.
Từ mô hình của bà Lâm, bà con trong bản đã học theo, người mở rộng trồng rừng, người tập trung chăn nuôi với đủ loại gia súc, gia cầm như bò, dê, lợn, gà… ai cũng cố gắng làm ăn để có thu nhập.
Bà Lâm còn là cầu nối giúp người dân tiếp cận các chính sách hỗ trợ từ Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025. Bà luôn chủ động cùng cán bộ xã rà soát, hướng dẫn hộ nghèo làm thủ tục vay vốn, hỗ trợ sinh kế.
“Bản Cáo có gần 200ha rừng trồng, hơn 20ha đất canh tác hoa màu, 300 con gia súc và trên 1.500 con gia cầm. Bản có 11 hộ đã thoát nghèo, đời sống bà con ngày một nâng lên, nhiều gia đình dựng được nhà mới, sắm xe máy”, bà Lâm vui vẻ nói.
Đổi thay ở bản Cáo, bản làng của người Mã Liềng (Clip: Tiến Thành).
Không chỉ đồng hành cùng bà con phát triển kinh tế để thoát nghèo, Trưởng bản Lâm cũng thường xuyên nhắc nhở người dân phải chú trọng việc học tập của con cái.
Với suy nghĩ muốn thoát nghèo phải cho con đi học, có cái chữ mới biết làm ăn, bà Lâm chăm lo các con của mình học hành tử tế, một người đang làm bảo vệ rừng, người còn lại là Bí thư Chi bộ bản. Noi gương gia đình trưởng bản ở bản Cáo đã có nhiều thanh niên học đại học, cao đẳng, nhiều người ra trường có việc làm ổn định.
“Trưởng bản Lâm là người gương mẫu, gần gũi và giúp đỡ bà con rất nhiều. Nhờ có chị Lâm hướng dẫn, giúp đỡ, vợ chồng tôi biết cách chăn nuôi, trồng trọt hiệu quả hơn. Gia đình tôi nay đã thoát nghèo rồi”, ông Hoàng Văn Phượng, trú tại bản Cáo tâm sự.
Sự đổi thay của đồng bào Mã Liềng hôm nay không chỉ đến từ những con đường bê tông hay những cánh rừng xanh tốt, mà quan trọng hơn là thay đổi trong nhận thức. Từ chỗ trông chờ vào trợ cấp Nhà nước, người dân đã biết tự tìm hướng đi, vượt qua đói nghèo.
Không chỉ bản Cáo của Trưởng bản Phạm Thị Lâm, các bản làng khác của người Mã Liềng ở xã Tuyên Lâm như Kè, Chuối cũng đang “thay da, đổi thịt” từng ngày. Kết quả này có công sức, đóng góp bền bỉ của những vị trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng người Mã Liềng.
Từ năm 2019, chị Cao Thị Vân (SN 1996) đảm nhận vai trò Trưởng bản Kè. Là một người trẻ, chị Vân hiểu rõ để giúp người dân thoát nghèo, điều quan trọng là phải thay đổi từ tư duy, nâng cao hiểu biết, năng lực phát triển sản xuất của bà con.
Không chỉ lo cho gia đình, chị Vân còn nhiệt tình giúp đỡ mọi người trong bản. Ai gặp khó khăn, thiếu kinh nghiệm làm ăn, chị đều tận tình chỉ dẫn, hướng dẫn cách trồng trọt, chăn nuôi, quản lý vốn.
Nhờ sự năng động và nhiệt huyết của chị Vân, hộ nghèo trong bản giảm trung bình 3-5% mỗi năm, đời sống bà con dần ổn định. Từ năm 2022 đến nay, bản Kè đã sửa chữa, xây mới 4 tuyến đường nội bản dựng một điểm trường và vận động người dân hiến gần 10.000m2 đất để làm đường và trường học.
Tỷ lệ học sinh trong độ tuổi đến trường ở bản Kè đạt 100%, 54/62 hộ được công nhận gia đình văn hóa, tất cả các hộ đều có điện sinh hoạt.
Cùng năm 2019, chị Phạm Thị Lệ (SN 1991) được nhân dân bản Chuối tín nhiệm bầu làm trưởng bản. Chị Lệ luôn gần gũi, lắng nghe ý kiến và nguyện vọng của dân để giải quyết những vấn đề thực tế.
Dưới sự dẫn dắt của chị Lệ, bản Chuối chuyển biến rõ rệt. Trước 2019, chỉ khoảng 20% hộ dân thoát nghèo, nhưng đến nay đã gần 50%.
Chị Lệ còn gắn trách nhiệm trưởng bản với vai trò cô đỡ thôn, bản tuyên truyền kế hoạch hóa gia đình, hướng dẫn cách nuôi dạy con cái. Bản thân chị cũng gương mẫu, chỉ sinh 2 con. Nhờ đó, bản Chuối có 10 hộ cam kết không sinh con thứ 3, tỉ lệ sinh giảm dần, sức khỏe mẹ và trẻ em được quan tâm hơn.
“Người dân trồng thêm nhiều ha rừng, nhận khoán bảo vệ rừng tự nhiên, trồng cây ăn quả, phát triển chăn nuôi. Bà con còn khai thác dược liệu, lâm sản phụ, mật ong, măng rừng để bán. Một số hộ cho con đi lao động ở nước ngoài, nhờ đó thu nhập và đời sống cải thiện đáng kể”, chị Lệ cho hay.
Tại các bản làng ở Tuyên Lâm, buổi sinh hoạt cộng đồng nay không chỉ nói chuyện về chính sách, mà còn bàn chuyện học hành, chuyện làm ăn. Các trưởng bản vận động người trẻ học nghề, đi làm xa, khuyến khích phụ nữ biết tiết kiệm, đầu tư sản xuất.
“Trước đây, đồng bào Mã Liềng chỉ quen với nếp sống du canh, du cư, tư duy còn trông chờ hỗ trợ. Nhưng giờ thì khác, họ đã biết tính toán, lập kế hoạch, lo cho con cái học hành. Đó là sự chuyển biến tích cực, có sự đóng góp từ công tác tuyên truyền, nêu gương của các trưởng bản”, ông Đinh Xuân Thương, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tuyên Lâm khẳng định.
Theo ông Thương, các trưởng bản ở địa phương đã thể hiện tốt trách nhiệm, đi đầu trong phong trào phát triển kinh tế-xã hội, nói dân nghe, làm dân tin. Họ là cầu nối giữa chính quyền với nhân dân, góp phần củng cố khối đại đoàn kết, xây dựng đời sống mới cho đồng bào Mã Liềng.
Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, thời gian qua xã Tuyên Lâm đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp thiết thực, giúp người dân tiếp cận, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới trong sản xuất. Nhờ đó, đời sống của người dân từng bước được cải thiện, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, giảm nghèo bền vững.
Bên cạnh đó, xã Tuyên Lâm cũng tích cực tuyên truyền, phổ biến các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, hỗ trợ đào tạo nghề, hướng dẫn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi cho người dân.
