Ồn ào thịt lợn bệnh: Chuyên gia chỉ lưu ý cần nhớ khi mua thịt an toàn

Hoang mang không biết nên mua thịt lợn ở đâu

Gần đây, thông tin về việc thịt lợn bệnh bị trà trộn, tuồn ra thị trường tiêu thụ đã khiến nhiều người dân không khỏi hoang mang, lo lắng.

Trên mạng xã hội, hàng loạt hình ảnh và video lan truyền cho thấy cảnh lợn chết, lợn nhiễm bệnh vẫn bị giết mổ, vận chuyển và bày bán công khai cho người tiêu dùng.

Nỗi lo càng tăng khi có thông tin loại thịt hôi thối, thậm chí được lấy từ lợn đã chết hoặc đang mang bệnh, có thể xuất hiện không chỉ ở các chợ truyền thống mà còn len lỏi vào cả siêu thị. Điều đáng ngại nhất là những rủi ro sức khỏe tiềm ẩn khi vô tình tiêu thụ phải loại thịt không đảm bảo an toàn, trong khi việc phân biệt thịt sạch - thịt bẩn bằng mắt thường lại rất khó khăn.

Chị Hồng Anh (Hoài Đức, Hà Nội) bày tỏ sự hoang mang: “Hiện giờ tôi thật sự không biết nên mua thịt ở đâu để đảm bảo an toàn. Siêu thị từng được tin tưởng, nhưng giờ cũng dính phốt hàng giả, hàng bẩn chứ không riêng gì chợ truyền thống”.

Cùng chung tâm trạng, anh Minh – một nhân viên văn phòng tại Hà Nội – không giấu được sự bức xúc: “Siêu thị thì giá cao mà giờ cũng không chắc là an toàn. Ngoài chợ thì không rõ nguồn gốc. Giờ biết tin ai, ăn uống sao cho yên tâm đây?”.

Nguy cơ khi ăn phải lợn bẩn, lợn bệnh

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm (Đại học Bách Khoa Hà Nội) – khẳng định rằng việc giết mổ và tiêu thụ các loại thịt từ động vật bệnh như lợn, gà, trâu… là hành vi tuyệt đối bị cấm. Không chỉ vi phạm nghiêm trọng pháp luật, hành vi này còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của cộng đồng.

Ông nhấn mạnh, Việt Nam từng đối mặt với nhiều dịch bệnh nghiêm trọng như dịch tả lợn châu Phi, lở mồm long móng, tai xanh..., khiến hàng nghìn con lợn phải tiêu hủy.

Tuy nhiên, trong những thời điểm dịch bùng phát, vẫn có người dân vì tiếc của mà lén đào xác lợn bệnh đã bị chôn để bán hoặc sử dụng. Hành vi này cực kỳ nguy hiểm bởi nhiều bệnh lý từ lợn có thể lây truyền sang người, đặc biệt là các bệnh do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng.

Người ăn phải thịt nhiễm bệnh có thể mắc các bệnh lý nguy hiểm, khó điều trị, thậm chí dẫn đến tử vong.

“Thịt từ lợn chết, lợn bệnh thường nhiễm các vi khuẩn độc hại như E.coli, Salmonella, tụ cầu vàng... Khi đi vào cơ thể, chúng có thể gây ngộ độc thực phẩm cấp tính, tiêu chảy, nôn mửa, thậm chí là nhiễm trùng máu”, PGS.TS Thịnh cảnh báo.

Không chỉ thịt từ động vật mắc bệnh truyền nhiễm, ông còn cho biết, ngay cả thịt bị hư hỏng do bảo quản kém cũng tiềm ẩn rủi ro lớn. Khi thịt bị phân hủy bởi vi sinh vật, sẽ sinh ra các độc tố gây bệnh, không liên quan đến virus hay vi khuẩn ban đầu, mà từ quá trình thối rữa, phân hủy tự nhiên. Những độc tố này khó nhận biết bằng mắt thường và không bị loại bỏ hoàn toàn khi nấu chín.

Ngoài ra, PGS.TS Thịnh còn chỉ ra ba vấn đề nổi cộm khác khiến thịt lợn trở thành mối lo với người tiêu dùng:

Lợn tiêm thuốc kích thích tăng trưởng: Các chất như salbutamol, clenbuterol từng khiến dư luận phẫn nộ vì có thể tồn dư trong thịt, gây ảnh hưởng đến hệ nội tiết và tim mạch của người dùng.

Kháng sinh tồn dư trong thịt: Người chăn nuôi thường dùng kháng sinh để điều trị cho lợn bệnh. Nếu không tuân thủ đúng thời gian ngưng thuốc trước khi giết mổ, phần thịt sẽ còn tồn dư thuốc. Khi ăn phải, cơ thể người dễ bị kháng thuốc, gây khó khăn khi điều trị bệnh, đặc biệt trong những ca nhiễm trùng nghiêm trọng.

Thiếu kiểm soát thú y: Theo quy định, mọi con lợn trước khi giết mổ phải được kiểm dịch thú y, thịt đạt chuẩn sẽ có dấu kiểm dịch đỏ. Tuy nhiên, nhiều lô thịt được phản ánh có dấu hiệu bất thường gần đây không rõ có qua kiểm định hay chưa. Đây là lỗ hổng lớn trong quy trình kiểm soát thực phẩm từ trang trại đến bàn ăn.

“Khác với rau củ – vốn gây hại do dư lượng thuốc trừ sâu – thì thịt lợn có thể gây ngộ độc trực tiếp do nhiễm vi sinh vật, độc tố hoặc hóa chất cấm. Đây là lý do cần siết chặt việc kiểm tra thú y, tiêu chuẩn giết mổ và truy xuất nguồn gốc”, PGS.TS Thịnh nhấn mạnh.

Ông cũng khuyến cáo người tiêu dùng: “Không nên mua thịt lợn không có dấu kiểm dịch. Đó là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng nhất rằng loại thịt này không an toàn".

Cách nhận biết thịt lợn bệnh và lựa chọn thịt an toàn

Theo chuyên gia Nguyễn Duy Thịnh, để bảo vệ sức khỏe, người tiêu dùng cần biết cách phân biệt thịt lợn tươi ngon và thịt có dấu hiệu bệnh hoặc đã bị phân hủy:

Thịt lợn tươi ngon thường có màu hồng nhạt đến đỏ tươi, không có mùi lạ, mặt thịt khô ráo, đàn hồi tốt khi ấn vào.

Thịt ôi thiu hoặc lợn bệnh thường có màu tím tái, hoặc sẫm bất thường, có mùi tanh, mùi chua, bề mặt nhớt và không còn độ đàn hồi. Khi nấu lên dễ tạo nhiều bọt đen và nước có màu khác lạ.

Ngoài ra, ông Thịnh khuyên người dân nên chọn mua thịt tại các cơ sở uy tín, có dấu kiểm dịch thú y rõ ràng, hạn chế mua thịt không rõ nguồn gốc hoặc bán với giá rẻ bất thường.

Việc để thịt lợn bẩn len lỏi vào siêu thị, chợ là do lỗ hổng trong công tác kiểm tra đầu vào và thiếu trách nhiệm trong khâu quản lý thực phẩm.

Nhiều chuyên gia cho rằng, cơ quan chức năng cần tăng cường thanh tra, xử phạt nghiêm những đơn vị kinh doanh thịt không rõ nguồn gốc, đồng thời truy tận gốc đường dây tuồn lợn bệnh ra thị trường.