Vượt thác ghềnh, leo núi vào bản bị chia cắt lâu nhất ở tâm lũ

Hành trình vượt thác ghềnh, men vách núi vào bản bị lũ quét

Nằm lọt thỏm bên dòng Nậm Nơn, cách trung tâm xã Mỹ Lý gần 25km, bản Cha Nga là nơi sinh sống của 94 hộ đồng bào dân tộc Thái.

Con đường đất độc đạo nối bản với bên ngoài bình thường vốn đã khó đi, sau cơn lũ quét cuối tháng 7 gần như biến mất. Cầu tràn bị cuốn phăng, nhiều đoạn sạt lở thành vách dựng đứng, đất đá đổ ập xuống sông.

Cơn lũ ấy đã cướp đi 35 ngôi nhà, đẩy hàng chục gia đình ở bản vào cảnh màn trời chiếu đất. Những căn còn trụ lại cũng ngập sâu trong bùn, tường lấm loang, mái nghiêng ngả. Bao đời nay Cha Nga chưa từng có điện, không sóng điện thoại, nay lại thêm cảnh mất đường, khiến bản hoàn toàn bị cô lập gần 3 tuần.

Khi nước lũ rút, chính quyền xã và Đồn Biên phòng Mỹ Lý đã cắt rừng mở lối, tổ chức những chuyến đi đầu tiên vào tiếp cận bà con. Nhưng đường hiểm trở, chỉ những đoàn thiện nguyện "liều" mới dám đi.

Anh Nguyễn Sỹ Dũng, trưởng nhóm thiện nguyện Trại Gáo, xã Thần Lĩnh, Nghệ An cùng vài thành viên đã nhờ Bí thư Chi bộ bản Lô Ngọc dẫn đường.

Từ sáng sớm, họ lên thuyền ngược dòng Nậm Nơn, chở theo mì tôm, bánh kẹo và chút tiền mặt - những thứ gọn nhẹ dễ mang.

“Thuyền vượt qua những con thác vẫn còn tung bọt trắng xóa sau lũ, có đoạn nghiêng hẳn về một bên khi va vào đá ngầm, ai cũng phải bám chặt. Lên bờ là leo núi, men theo vách đá lởm chởm, nếu trượt chân là rơi xuống dòng nước xiết. Chưa bao giờ tôi trải qua hành trình nào vất vả đến vậy”, anh Dũng nhớ lại.

Trên đường trở ra, khi nhớ lại hành trình vừa trải qua, anh Nguyễn Văn Công, một thành viên trong đoàn, vẫn chưa hết bàng hoàng.

Anh kể: “Chỉ 25km đường mà đi hơn 5 tiếng, phải xuống thuyền 3-5 lần, có đoạn phải vừa bám dây vừa kéo nhau lên vì dốc đứng. Vào tới nơi, nhìn cảnh tan hoang mới thấy sức tàn phá khủng khiếp của lũ dữ”.

Bản làng chỉ còn lại nền nhà

Ông Lô Ngọc, là người dẫn đoàn qua những cung đường hiểm trở, kể lại thời điểm lũ lên: “Nước lên nhanh lắm, chỉ vài giờ đã tràn vào nhà. Tiếng đá lăn, cây gãy, tiếng nước gầm rú cả đêm. Chúng tôi hò nhau chạy lên cao, bỏ lại hết của cải. Sáng hôm sau, bản làng chỉ còn lại nền nhà, nhiều đoạn đường biến mất”.

Từ ngày bị cô lập, bà con sống nhờ gạo dự trữ và rau rừng. “Cái khó nhất là đường chưa khôi phục được. Gạo cứu trợ mang vào được ít, còn lại gửi ở trung tâm xã. Nhiều gia đình phải ở nhờ nhà cộng đồng. Không điện, không sóng điện thoại, trời nóng bức, bệnh tật rình rập”, ông Ngọc lo lắng.

Hiện 35 hộ mất nhà đang ở tạm trong nhà cộng đồng hoặc dựng lán bên sườn đồi. Lương thực, thuốc men, đồ dùng thiết yếu đều thiếu. Người bệnh chỉ có thể chờ thuyền bộ đội biên phòng đưa ra trạm y tế xã.

Anh Dũng kể, đoàn mang theo 4 tấn gạo nhưng chỉ đưa được một phần vào bản, số còn lại gửi ở xã: “Bà con cần nhất là gạo và muối, nhưng đường quá nguy hiểm. Chỉ mong sớm thông đường để hàng cứu trợ vào thuận lợi hơn”.

Ngồi bên hiên căn nhà tạm, ông Lương Văn Bảy, Chủ tịch UBND xã nhớ lại hành trình gian nan để vào được bản Cha Nga. Từ bản Yên Hòa phải đi thuyền qua bản Xằng Trên, rồi tiếp tục cuốc bộ từ bản Xốp Dương trên con đường sạt lở. Có đoạn lại phải xuống sông, chèo thuyền hơn hai tiếng, sau đó tiếp tục đi bộ nhiều giờ mới đặt chân đến bản.

“Giờ vào Cha Nga đường đứt, nhiều điểm sau cơn lũ, toàn bản có 94 hộ với gần 520 nhân khẩu. Trong đợt mưa lũ đã cuốn trôi hoàn toàn 36 căn nhà của các hộ ở bản Cha Nga, gây thiệt hại nặng nề..., bà con giờ khá vất vả”, ông Bảy kể.

Cũng theo ông Bảy, cơn lũ cuối tháng 7 đã gây thiệt hại hơn 513 tỷ đồng cho toàn xã với 439 ngôi nhà bị ảnh hưởng, 221 căn bị cuốn trôi hoặc vùi lấp... Hoa màu, trường học, công trình hạ tầng cũng bị phá hủy nặng nề.

Chúng tôi rời Cha Nga khi chiều buông trên dãy núi, dòng Nậm Nơn vẫn cuồn cuộn chảy. Mấy đứa trẻ đứng bên bến sông vẫy tay, ánh mắt dõi theo cho tới khi thuyền khuất bóng.

Hình ảnh những mái nhà trơ nền, những gương mặt rám nắng. Trong gian khó, Cha Nga vẫn tin một ngày con đường nối bản với bên ngoài sẽ thông trở lại, để hàng cứu trợ không còn phải vượt sông, leo núi mới tới được tay người dân và không còn cảnh bị cô lập.