Khẩn thiết mong cộng đồng chung tay giúp bà con vùng lũ ở Nghệ An

Bản làng tan hoang, người dân mất sạch tài sản

Nằm ở vùng giáp ranh biên giới Việt - Lào, xã Nhôn Mai (huyện Tương Dương cũ), tỉnh Nghệ An vốn đã nghèo càng trở nên kiệt quệ sau trận lũ quét lịch sử từ ngày 21 đến 23/7.

Mưa lớn trút xuống không ngớt, dòng nước dữ từ thượng nguồn, núi cao trút xuống, cuộn xiết như cuốn phăng theo mọi thứ trên đường đi của nó. Bản làng vốn yên bình giữa đại ngàn giờ trở nên tan hoang sau cơn lũ.

Theo báo cáo sơ bộ của chính quyền địa phương, toàn xã Nhôn Mai có 28 ngôi nhà bị cuốn trôi hoàn toàn, 15 nhà khác hư hỏng nặng, 48 hộ dân phải di dời khẩn cấp trong đêm. Một người không may thiệt mạng giữa dòng nước hung dữ.

Giao thông chia cắt hoàn toàn, ba cầu treo bị lũ cuốn, hệ thống điện, nước sinh hoạt, trạm y tế, trường học đều hư hỏng nặng. Ước tính thiệt hại lên đến hơn 231 tỷ đồng - con số quá sức đối với một xã nghèo vùng cao.

Hàng trăm mái nhà bị cuốn trôi, người dân trắng tay, nương tựa nhau qua ngày, khẩn thiết mong cộng đồng dang tay cứu giúp qua cơn hoạn nạn (Ảnh: Dương Nguyên).

Ông Lê Hồng Thái, Chủ tịch UBND xã Nhôn Mai chia sẻ: “Người dân trắng tay, không còn nhà để ở, áo không đủ mặc, không còn bất cứ thứ gì ngoài mạng sống. Chúng tôi đã cố gắng đưa bà con về tá túc tại nhà văn hóa, trường học, nhưng đó chỉ là biện pháp tạm thời. Điều lo lắng nhất hiện nay là thiếu nước sạch, lương thực...”.

Nhiều bản như Có Hạ, Na Hỉ, Na Lợt, Piêng Cọoc, Phá Kháo (xã Nhôn Mai)... hiện vẫn chưa thể tiếp cận được do đường vào bị vùi lấp, sạt lở nghiêm trọng, thông tin liên lạc bị cắt đứt hoàn toàn. Các đoàn công tác cứu trợ phải gùi từng bao gạo, từng thùng mì, nước uống vượt hàng cây số đường rừng để tiếp tế cho dân.

Tại bản Phá Mựt, nơi có 30 hộ đồng bào Mông sinh sống biệt lập, lũ quét đã san phẳng hơn nửa bản. May mắn thay, nhờ cảnh giác và phương án sơ tán chủ động từ trước, toàn bộ người dân thoát nạn. Nhưng khi trở về nhà, họ không còn thấy căn nhà và tài sản đâu nữa.

Một người phụ nữ lớn tuổi đứng thẫn thờ trước khoảng đất trống nơi từng là mái ấm của gia đình mình, nghẹn ngào nói: “Nhà tôi, đồ đạc, mọi thứ đã trôi theo nước cả rồi. Giờ chỉ mong có tấm bạt để che đầu, bao gạo để sống qua ngày”.

Tại nhiều bản làng, người dân đang rơi vào tình cảnh khốn cùng. Tại bản Có Hạ, xã Nhôn Mai khi cơn lũ ập đến trong đêm, cả bản gồm 30 hộ dân với hơn 100 nhân khẩu phải kéo nhau lên núi tránh lũ suốt đêm. Giữa mưa lạnh buốt, người dân co ro trong bóng tối, mưa như trút nước, họ đứng suốt đêm không dám quay về nhà.

Khi trời sáng, họ trở về, nhiều gia đình chứng kiến cảnh tượng những căn nhà bị san phẳng, hư hỏng, tài sản trôi sạch, vật nuôi mất tích. Cuộc sống của nhiều gia đình giờ chỉ còn lại đôi bàn tay trắng.

Ngồi thất thần bên đống đổ nát, chị Seo Thị Tuyết (SN 1985), trú tại bản Có Hạ, nghẹn ngào: "Mất sạch hết rồi, trắng tay rồi. Trận lũ đến quá nhanh, tôi chỉ kịp ôm con chạy, không cứu được gì". 

Người phụ nữ ở bản Có Hạ, xã Nhôn Mai thất thần bên căn nhà bị lũ cuốn (Ảnh: Duy Tuyên).

Gia đình chị Tuyết giờ đang phải ở nhờ hàng xóm, không còn lấy một bát gạo trong nhà, phải dùng nước suối sinh hoạt.

Đối diện nhà chị Tuyết, chị Hà Thị Hoa (42 tuổi) đứng lặng bên nền nhà đổ nát. Chị kể, gia đình mới đầu tư 50 triệu đồng mua đồ về bán tạp hóa phục vụ bà con. Khi nghe tiếng lũ từ đỉnh núi, chị chỉ kịp bế con tháo chạy. Toàn bộ hàng hóa và hai con trâu cũng bị nước cuốn đi không còn dấu vết.

Cả xã chìm trong bùn lũ, hàng trăm mái nhà đổ sập

Cách Nhôn Mai khoảng 20km, xã Mỹ Lý (huyện Kỳ Sơn cũ), tỉnh Nghệ An cũng lâm vào cảnh “dưới nước là lũ, trên trời là trời”. Trận mưa kéo dài ngày 22/7 gây ra sạt lở hàng loạt, cuốn theo nhà cửa, trường học, công trình công cộng. Theo thống kê ban đầu, toàn xã có 231 ngôi nhà bị hư hỏng nặng, trong đó 109 căn sập. Thiệt hại ước tính ban đầu hơn 30 tỷ đồng.

Quốc lộ 16, tuyến giao thông huyết mạch vào Mỹ Lý bị đất, đá vùi lấp, đứt gãy nhiều đoạn, hệ thống đường liên bản bị sạt lở, chia cắt hoàn toàn. Các bản như Nhọt Lợt, Piêng Pèn, Phá Chiến, Huồi Pún… đang bị cô lập, việc tiếp cận rất khó khăn. Tại Trường Phổ thông dân tộc bán trú, tiểu học Mỹ Lý 2, toàn bộ dãy nhà cấp 4 bị nước ngập lút, khu nhà tầng cũng bị nước tràn lên tận tầng hai.

Hơn 20 máy tính, tủ lạnh, tivi, gần 2 tấn gạo dự trữ cho học sinh bán trú cùng toàn bộ sách vở, dụng cụ học tập đều bị nhấn chìm trong nước lũ.

Ngành viễn thông ghi nhận hơn 150 cột cáp bị gãy đổ, tín hiệu liên lạc gần như tê liệt. Điện lực cũng báo cáo 116 cột hạ thế bị gãy, gần 550 mét đường dây cao thế đứt rời, khiến toàn xã chìm trong bóng tối suốt nhiều ngày qua. 

Ông Lương Văn Bảy, Chủ tịch UBND xã Mỹ Lý, cho biết có những nơi nước lũ dâng cao tới 10m, nhấn chìm nhiều ngôi nhà, tài sản. "Cảnh tượng chưa từng thấy trong suốt nhiều năm qua gây thiệt hại lớn. 

Người dân đang rất cần lương thực, thuốc men, nước sạch. Nhiều bản, nhiều gia đình trắng tay sau lũ dữ, chúng tôi kêu gọi cấp trên hỗ trợ bằng đường không nếu có thể. Mong mỏi lớn nhất lúc này là một bàn tay đưa tới để bà con có thêm hy vọng đứng dậy”.

Không chỉ xã Mỹ Lý, Nhôn Mai, tại nhiều bản làng vùng biên giới Tương Dương và Kỳ Sơn (cũ), thiên tai đã đi qua, nhưng hậu quả để lại còn đó. Những trường lớp tan hoang sau lũ, nhiều gia đình không còn bếp lửa... . Họ đang trông chờ vào sự giúp đỡ, hỗ trợ của các cơ quan, đơn vị, cá nhân để vượt qua giai đoạn khó khăn phía trước.

Báo Dân trí mong muốn bạn đọc cùng chúng tôi chung tay tiếp sức cho người dân nhiều xã trên địa bàn huyện Tương Dương và Kỳ Sơn (cũ).