Nơi tưởng niệm người điệp viên hoàn hảo của cách mạng Việt Nam
(Dân trí) - Không gian tưởng niệm nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn, người điệp viên hoàn hảo của cách mạng Việt Nam lưu giữ ký ức về một huyền thoại tình báo khiến thế giới nể phục.
Trong không gian trang nghiêm của Khu truyền thống cách mạng Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968 (xã Tân Nhựt, TPHCM), Nhà tưởng niệm Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Phạm Xuân Ẩn lặng lẽ lưu giữ những dấu ấn đặc biệt về huyền thoại tình báo Việt Nam.
Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn (tên khai sinh Phạm Văn Thành, sinh ngày 12/9/1927, mất ngày 20/9/2006) là một nhà tình báo huyền thoại, từng hoạt động bí mật trong lòng địch dưới nhiều biệt danh như X6, Trần Văn Trung hay Hai Trung.
Nhiệm vụ tình báo đầu tiên của ông bắt đầu tại hãng dầu Caltex và Sở Quan thuế Sài Gòn, nơi ông thu thập thông tin về hoạt động vận chuyển hàng hóa, khí tài quân sự và lực lượng giữa Pháp và Việt Nam.
Năm 1952, ông được điều ra chiến trường khu D để nhận nhiệm vụ tình báo chiến lược, sau đó trở lại Sài Gòn – trung tâm đầu não quân sự của địch – trực tiếp hoạt động, nắm bắt các ý đồ chiến lược về chính trị, quân sự, an ninh và kinh tế của thực dân Pháp, phục vụ công tác chỉ đạo cách mạng.
Theo chỉ đạo của các đồng chí Mai Chí Thọ và Trần Quốc Hương (Mười Hương), từ năm 1957 đến 1959, ông sang Mỹ học ngành báo chí. Trở về nước, trong vỏ bọc phóng viên, ông đã hoạt động tình báo và cung cấp nhiều thông tin chiến lược quan trọng cho sự nghiệp cách mạng cho đến năm 1975.
Từng tấm ảnh, trang báo, bản ghi chép, câu chuyện được kể trong không gian này gợi nhắc về một thời khói lửa, về người anh hùng suốt đời tận trung với nước, tận hiếu với dân.
Đồng chí Phạm Xuân Ẩn, Cán bộ cụm tình báo H63, đã báo cáo về kế hoạch quân sự năm 1973 của Mỹ - Ngụy mang tên "Kế hoạch Lý Thường Kiệt".
Nhiều tài liệu báo cáo quan trọng được lưu trữ cẩn thận bên trong nhà tưởng niệm.
Ngoài ra, Phạm Xuân Ẩn từng là nhà báo, phóng viên uy tín của Reuters, Time, New York Herald Tribune, The Christian Science Monitor… được chính khách và giới báo chí Mỹ nể trọng.
Thẻ học sinh của đồng chí Phạm Xuân Ẩn (1936).
Sau cuộc đấu tranh bãi khóa ở Trường trung học Mỹ Tho (1949), Đồng chí Phạm Xuân Ẩn cầm biểu ngữ trong đoàn sinh viên biểu tình năm 1950.
Nhà tưởng niệm không chỉ là nơi lưu giữ ký ức về một người anh hùng, mà còn là biểu tượng của lòng trung thành, trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam trong suốt hành trình bảo vệ Tổ quốc – cả trong chiến tranh lẫn thời bình.
Trước đó, ngày 23/10, Cục 12 - Tổng cục II (Bộ Quốc phòng) đã tổ chức lễ khánh thành Nhà tưởng niệm Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Phạm Xuân Ẩn. Công trình là một trong những hoạt động thiết thực chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Tình báo Quốc phòng Việt Nam (25/10/1945 – 25/10/2025).
Nơi đây có diện tích xây dựng 246m2, diện tích mái che phủ 464m2. Bên trong, các gian trưng bày được bố trí mạch lạc, giới thiệu những tư liệu, hình ảnh, hiện vật quý về cuộc đời và sự nghiệp của Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn – người chiến sĩ tình báo từng hoạt động ngay giữa trung tâm đầu não của đối phương, góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc.
Bên cạnh đó, không gian còn tái hiện các chiến công của ngành Tình báo Quốc phòng Việt Nam qua hai cuộc kháng chiến, cùng hành trình phát triển và đóng góp trong thời bình.
