Ruben Amorim: "Nhà thơ" liều lĩnh dám nhảy lên con ngựa bất kham Man Utd

Người xua tan đêm đen ở Sporting Lisbon

HLV Ruben Amorim là bạn đồng niên với Cristiano Ronaldo và từng có thời gian gắn bó cùng nhau ở đội tuyển Bồ Đào Nha. Chính CR7 từng đặt biệt danh cho ông bạn Amorim là "nhà thơ" vì cách nói chuyện "ngọt như mía lùi" và khả năng thể hiện ngôn từ rất tốt.

Thế nhưng, hình ảnh Amorim hiện ra trong mắt nhiều người không phải là kẻ mơ mộng. Đó là con người dám dấn thân vào nguy hiểm, dám thể hiện cá tính của mình và luôn thể hiện lòng trung thành, tận tụy.

Bất kỳ cuộc thảo luận nào về bóng đá Bồ Đào Nha đều hướng tới cuộc đua tam mã "Os Tres Grandes" giữa Sporting Lisbon, Porto và Benfica. Sporting Lisbon từng có giai đoạn thống trị vào giữa thế kỷ 20 với 10 chức vô địch giải đấu từ năm 1941 đến năm 1958. Thế nhưng, kể từ năm 1980 trở đi, Porto đã vươn lên trở thành đối trọng lớn nhất của Benfica. Sporting Lisbon chỉ là "kẻ thứ ba" trong cuộc đua song mã này.

Thậm chí, từ trước khi Amorim cập bến Sporting Lisbon vào năm 2020, bóng đá Bồ Đào Nha chứng kiến Porto, Benfica thay nhau vô địch trong 19 năm (từ 2001-2020). Sporting Lisbon trắng tay toàn tập trong giai đoạn này.

Tận cùng của sự đen tối trong lịch sử Sporting Lisbon tới vào năm 2018 khi 50 người hâm mộ đeo mặt nạ xông vào phòng thay đồ ở sân tập của CLB và lao vào tấn công các cầu thủ. Họ hét lên: "Tao sẽ giết hết chúng mày".

Cuộc tấn công đã khiến 7 thành viên của Sporting Lisbon đơn phương hủy hợp đồng, trong đó có các tuyển thủ Bồ Đào Nha như Rui Patricio và William Carvalho hay cầu thủ đầy triển vọng Rafael Leao (nay là ngôi sao của AC Milan). Chủ tịch Bruno de Carvalho bị bãi nhiệm.

Thế nhưng, sau cơn mưa trời lại sáng. Những ngày đen tối của Sporting Lisbon đã chấm dứt khi HLV Amorim xuất hiện và mang tới những tia sáng. Lần đầu tiên sau 19 năm, Sporting Lisbon "đạp lên" hai kình địch Porto và Benfica giành chức vô địch Bồ Đào Nha năm 2021. Không những vậy, Sporting Lisbon còn có hai lần vô địch dưới thời Amorim.

Lần đầu tiên Sporting Lisbon lọt vào vòng knock-out Champions League sau 11 năm và sau đó họ còn lọt vào tứ kết Europa League. Sporting Lisbon càng trở nên mạnh mẽ hơn dưới thời Amorim. Họ đã giành tới 7 điểm sau ba trận đấu ở Champions League mùa giải này.

Sau thành công ở Sporting Lisbon, Amorim đối diện với thử thách mới trong sự nghiệp HLV. Đó là chế ngự "chú ngựa bất kham" Man Utd. Kể từ sau khi Sir Alex Ferguson nghỉ hưu, có rất nhiều HLV danh giá đã tới đây nhưng đều không thể điều khiển được "con ngựa" này. Mới nhất, Ten Hag đã rớt đài trong cay đắng khi Man Utd ngày càng tụt dốc.

Amorim không gặp vấn đề thích nghi

Chỉ một tuần sau thất bại thảm hại trước West Ham và bị sa thải, HLV Ten Hag đã kêu gọi sự kiên nhẫn tới từ nhà báo và giới chủ Man Utd. Thế nhưng, sự kiên nhẫn của Ban lãnh đạo Man Utd đã đi tới giới hạn. Họ đã quá nhiều lần tha thứ cho Ten Hag nhưng đều đánh mất niềm tin. Sức ép ngày càng lớn từ dư luận buộc ông chủ Jim Ratcliffe phải đưa ra quyết định phũ phàng.

Amorim hiểu rằng ông sẽ không có nhiều thời gian chuẩn bị khi tới làm việc ở Man Utd. Guồng quay sẽ bắt đầu ngay khi chiến lược gia 39 tuổi ngồi lên "ghế nóng" ở Old Trafford. Man Utd đang xếp thứ 14 ở giải Ngoại hạng Anh, kém đội xếp thứ 4 là Aston Villa 11 điểm. Trong khi đó, "Quỷ đỏ" cũng chưa giành chiến thắng nào sau ba trận hòa ở Europa League.

Tuy nhiên, trong quá khứ, Amorim cho thấy sự thích nghi rất tốt với môi trường mới. Hãy tới nơi mà ông bắt đầu sự nghiệp, CLB Braga. Sau khi được đôn từ đội trẻ, Amorim đã ngay lập tức tạo ra tầm ảnh hưởng rất lớn khi thắng 10/13 trận đấu, trong đó, họ đánh bại cả Porto và Benfica trong chuỗi này. Cả Bồ Đào Nha bắt đầu chú ý tới vị HLV trẻ tuổi.

Vì quá ấn tượng với sự xuất sắc của Amorim, Sporting Lisbon đã phải chi tới 10 triệu euro vào tháng 3/2020 để phá vỡ hợp đồng của ông tại Braga. Với một CLB không có tiềm lực tài chính tốt như Sporting Lisbon ở thời điểm ấy, việc chi tới 10 triệu euro để mang về HLV trẻ tuổi là động thái lạ lùng nhưng Amorim xứng đáng với điều đó.

Đồng tiền của Sporting Lisbon đã biết nhảy múa ngay sau khi Amorim xuất hiện. Ông đã mang về chức vô địch Bồ Đào Nha đầu tiên cho Sporting Lisbon sau 19 năm chờ đợi. Trong năm 2021, Amorim còn giúp CLB này vô địch cúp Liên đoàn Bồ Đào Nha.

Điều đó cho thấy Amorim thích nghi rất tốt với môi trường mới. Thế nhưng, tất cả các CLB mà ông dẫn dắt vẫn nằm trong Bồ Đào Nha, nơi mà ông vốn quen thuộc với sự nghiệp cầu thủ. Còn giờ đây, vị HLV sinh năm 1985 bắt đầu ở nơi hoàn toàn mới và khắc nghiệt hơn rất nhiều, đó là giải Ngoại hạng Anh.

Có phong cách, lối chơi rõ ràng

Một trong những điều khiến Ten Hag gặp rắc rối ở Man Utd chính là không có phong cách và lối chơi rõ ràng. Chiến lược gia người Hà Lan từng có ý định biến "Quỷ đỏ" trở thành đội bóng chuyển đổi trạng thái (từ tấn công sang phòng ngự và ngược lại) tốt nhất giải Ngoại hạng Anh nhưng cuối cùng, ông không thể truyền tải ý tưởng đó vào đôi chân của các cầu thủ Man Utd.

Dưới thời Ten Hag, Man Utd sở hữu hàng công "cùn" và hàng thủ mong manh. Điều đó càng ngày càng kéo tụt Quỷ đỏ xuống vực sâu. Nói vậy để thấy, Ten Hag có ý tưởng nhưng không thể xây dựng và truyền tải tới các cầu thủ.

Đây cũng là thách thức lớn nhất với Amorim bởi tập thể Man Utd khá phức tạp. Họ thiếu kỷ luật và luôn "làm mình làm mẩy" tạo ra nhiều vấn đề. Tuy nhiên, nên nhớ, Amorim từng xây dựng Sporting Lisbon từ đống đổ nát, nơi mà mọi thứ cần phải đập đi xây lại từ đầu.

HLV Amorim được biết đến với phong cách chiến thuật hiện đại. Ông ưa thích sử dụng sơ đồ 3-4-3 trong suốt sự nghiệp, từ CLB nhỏ Casa Pia ở giải hạng 3 Bồ Đào Nha, tới Braga và Sporting Lisbon. Mặc dù gắn bó với hệ thống 3-4-3 nhưng Amorim luôn biết cách chuyển biến linh hoạt.

Trong mùa giải đầu tiên của Amorim, Sporting Lisbon vượt lên giành chức vô địch nhờ khả năng chuyển đổi trạng thái hiệu quả. Họ ổn định trong phòng ngự nhờ sự chỉ huy của đội trưởng Sebastian Coates, khả năng thu hồi bóng cực tốt của Joao Palhinha và đôi cánh Nuno Mendes và Pedro Porro. Ở mùa giải đó, Sporting Lisbon chỉ thủng lưới 20 bàn sau 34 trận. Ở tuyến trên, tiền vệ công Pedro Goncalves đã giành giải Vua phá lưới với 23 bàn.

Nhìn chung, hệ thống của Amorim khá phức tạp và được minh họa bằng hình ảnh dưới đây:

Học hỏi Jose Mourinho

Về lối chơi, Amorim được ví như "Pep Guardiola mới" nhưng có điều ít ai biết rằng, ông lại thần tượng Mourinho. Năm 2018, vị HLV này từng xin tới Man Utd thực tập trong giai đoạn "Người đặc biệt" làm việc tại đây. Ông đã dành một tuần để nghiên cứu rất kỹ về Mourinho trong thời gian ở Old Trafford.

Cánh nhà báo Bồ Đào Nha mô tả Amorim là con người "thẳng thắn và minh bạch". Thế nhưng, khác với Mourinho "luôn xù lông" với báo giới, Amorim lại cư xử khéo léo hơn rất nhiều. Ông hiếm khi trả lời những câu hỏi nhạy cảm, ngoài hợp đồng với CLB. Bên cạnh đó, chiến lược gia này luôn ghi nhận thành tích của cầu thủ, thay vì nói về mình trước giới truyền thông.

Vì lẽ đó, Amorim hiếm khi bị soi xét quá nhiều trong thời gian ở Braga và Sporting Lisbon. Bản thân ông cũng luôn được lòng cánh phóng viên ở Bồ Đào Nha.

Những kinh nghiệm của Mourinho ở Man Utd mà Amorim học hỏi được sẽ vô cùng hữu ích nhưng để phản kháng lại sự tấn công từ ngoại cảnh ở giải Ngoại hạng Anh không hề đơn giản. Nên nhớ, trước khi tới Man Utd, Erik Ten Hag từng là HLV được săn đón trên khắp châu Âu giống như Amorim thời điểm này. Thế nhưng, chiến lược gia người Hà Lan đã bầm dập sau hơn hai năm ở Old Trafford.

Chuẩn bị cho cú nhảy vọt tiếp theo

Sau khi HLV Jurgen Klopp thông báo ra đi, người đầu tiên Liverpool nghĩ tới là Amorim. Thế nhưng, cuối cùng, The Kop quyết định lựa chọn Arne Slot. Chiến lược gia Bồ Đào Nha cũng được liên hệ để tới West Ham thay thế David Moyes.

Dù vậy, ở thời điểm ấy, Amorim đã từ chối dù West Ham sẵn sàng trả lương cao. Rõ ràng, HLV sinh năm 1985 đã chờ đợi bến đỗ lớn hơn. Việc tới CLB lớn như Man Utd có lẽ nằm trong dự tính của Amorim trong lộ trình phát triển sự nghiệp. Giờ đây, ông một lần nữa quyết định "lao vào lửa" giống như khi đồng ý tới Sporting Lisbon vào năm 2020.

Bruno Fernandes từng hé lộ về kế hoạch của Amorim: "Nếu HLV Amorim quyết định tạo nên cú nhảy vọt trong sự nghiệp. Tôi tin rằng ông ấy có đủ phẩm chất để thành công ở Anh, Pháp hoặc Tây Ban Nha. Theo tôi, ông ấy có thể thực hiện bước tiếp theo trong sự nghiệp ở Ngoại hạng Anh".

Tới Man Utd, HLV Amorim sẽ tái ngộ với nhiều người quen, trong đó có Bruno Fernandes, Ugarte và dàn cầu thủ trẻ tài năng. Thế nhưng, đây là nơi có nhiều cạm bẫy và rắc rối. Việc Amorim dám nhảy lên "con ngựa bất kham" Man Utd ở thời điểm này cho thấy sự dũng cảm và khát khao của ông. Đây hứa hẹn sẽ là HLV đầy thú vị.