(Dân trí) - Vinhomes, Novaland, Becamex là những đơn vị có tổng vay ngắn hạn và dài hạn lớn nhất thị trường tại thời điểm cuối năm 2024. Những khoản vay này lên tới hàng tỷ USD. Vay nợ tốt hay không?
Những doanh nghiệp bất động sản vay nợ nhiều nhất
Số liệu từ báo cáo tài chính cho thấy Công ty cổ phần Vinhomes (Vinhomes - mã chứng khoán: VHM) là doanh nghiệp có quy mô nợ vay lớn nhất trong ngành bất động sản. Điều này cũng dễ hiểu khi đây là đơn vị có giá trị vốn hóa lớn nhất và cách xa các doanh nghiệp khác.
Tại thời điểm 31/12/2024, tổng vay ngắn hạn và vay dài hạn của doanh nghiệp này ở mức 81.292 tỷ đồng (khoảng 3,25 tỷ USD), tăng 43% so với hồi đầu năm. 3 nguồn nợ vay của Vinhomes tăng mạnh trong năm 2024 gồm vay ngắn hạn ngân hàng (khoảng 9.829 tỷ đồng), vay từ các đối tác đến hạn trả (khoảng 9.337 tỷ đồng), vay và nợ thuê tài chính dài hạn đến hạn trả (khoảng 4.520 tỷ đồng), trái phiếu phát hành (khoảng 13.259 tỷ đồng).
Công ty cũng tích cực trả nợ vay, gồm 8.257 tỷ đồng vay dài hạn ngân hàng, 5.408 tỷ đồng vay dài hạn các đối tác.
Đứng thứ 2 về giá trị nợ vay là Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư địa ốc No Va (Novaland, mã chứng khoán: NVL). Tổng nợ vay của ông lớn địa ốc này đạt 61.532 tỷ đồng (khoảng 2,46 tỷ USD), tăng nhẹ 7% so với hồi đầu năm.
Thuyết minh báo cáo tài chính cho thấy khoản mục, doanh nghiệp vay dài hạn ngân hàng thêm 5.656 tỷ đồng, phát hành trái phiếu dài hạn thêm 656 tỷ đồng trong năm 2024. Ở chiều ngược lại, công ty cũng thanh toán vay trái phiếu ngắn hạn 1.967 tỷ đồng, trả nợ vay bên thứ 3 ngắn hạn 518 tỷ đồng.
Công ty này phân loại lại khoảng 8.581 tỷ đồng một số khoản vay dài hạn chuyển thành vay ngắn hạn trong năm 2024.
Doanh nghiệp có tổng nợ vay lớn thứ 3 thị trường là Tổng Công ty Đầu tư và phát triển công nghiệp - CTCP (Becamex - mã chứng khoán: BCM) với 23.628 tỷ đồng tại thời điểm cuối năm 2024. Nợ vay của doanh nghiệp này tăng 3.912 tỷ đồng, tương đương 20% so với đầu năm.
Trong đó, vay ngắn hạn giảm 1.482 tỷ đồng, phần lớn do trả nợ trái phiếu dài hạn đến hạn trả. Vay dài hạn tăng 5.393 tỷ đồng gồm 2.519 tỷ đồng từ vay dài hạn ngân hàng và khoảng 2.875 tỷ đồng từ trái phiếu dài hạn. 2 ngân hàng cho doanh nghiệp này vay dài hạn lớn nhất gồm Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam - Chi nhánh TPHCM (1.200 tỷ đồng) và Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (1.120 tỷ đồng).
Các trái chủ mới của Becamex trong năm 2024 là Công ty cổ phần Chứng khoán VPBank (1.080 tỷ đồng), Công ty cổ phần Chứng khoán MB (800 tỷ đồng), Công ty cổ phần Chứng khoán Vietcap (500 tỷ đồng).
Tổng Công ty Phát triển đô thị Kinh Bắc - CTCP (mã chứng khoán: KBC) có nợ vay lớn thứ 4 trên thị trường với 10.113 tỷ đồng tại ngày 31/12/2024. Trong đó nợ vay dài hạn chiếm tới 9.744 tỷ đồng.
Công ty của ông Đặng Thành Tâm có tổng nợ vay tăng 176% so với hồi đầu năm. Phần lớn đến từ việc tăng 5.417 tỷ đồng vay dài hạn ngân hàng. 2 khoản vay lớn nhất có tổng giá trị hơn 5.500 tỷ đồng từ VPBank hội sở Hà Nội với lãi suất 10,8%. Tài sản đảm bảo là quyền tài sản phát sinh từ dự án Khu đô thị và dịch vụ Tràng Cát; phần vốn góp của Kinh Bắc.
Con dao hai lưỡi
Số liệu thống kê từ các doanh nghiệp bất động sản lớn cho thấy tỷ lệ dùng nợ vay để tài trợ cho tài sản ở mức trung bình là 26% tại thời điểm ngày 31/12/2024. Con số này tại ngày 1/1/2024 là 23%.
Một số doanh nghiệp có tỷ lệ nợ vay so với tổng tài sản ở mức cao có thể kể đến như Công ty cổ phần Đầu tư Năm Bảy Bảy (Năm Bảy Bảy - mã chứng khoán: NBB) khoảng 57%, Công ty cổ phần Đầu tư Văn Phú - Invest (Văn Phú - mã chứng khoán: VPI) là 41%, Becamex là 40%.
Ví dụ đối với Năm Bảy Bảy, tại ngày 31/12/2024 tổng nợ vay ở mức 4.426 tỷ đồng, tổng tài sản hơn 7.753 tỷ đồng. Doanh nghiệp này vay các bên liên quan khoảng 2.295 tỷ đồng, vay ngân hàng dài hạn tại Vietinbank - Chi nhánh 11 là 891 tỷ đồng, vay HDBank là 681 tỷ đồng.
Trong các giao dịch với bên liên quan, Năm Bảy Bảy phải trả Công ty CII hơn 1.324 tỷ đồng theo các hợp đồng hợp tác kinh doanh để phát triển các dự án bất động sản. Công ty CII được phân chia lợi nhuận hàng tháng cố định là 12%/năm.
Khoản vay tại VietinBank lại được dùng để bù đắp nguồn vốn thực hiện hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty CII. Lãi suất của khoản vay này ở mức 9,5%-10,5%/năm.
Nợ vay vốn là công cụ đòn bẩy tài chính thường được các doanh nghiệp sử dụng trong kinh doanh. Đòn bẩy tài chính được cho là "con dao 2 lưỡi" có thể đem lại cho doanh nghiệp lợi nhuận cao hơn khi ăn nên làm ra.
Khi doanh nghiệp đạt được mức tỷ suất lợi nhuận cao hơn so với lãi vay, sau khi trả chi phí lãi vay, phần chênh lệch sẽ thuộc về cổ đông. Hay nói cách khác, kinh doanh thuận lợi, đòn bẩy tài chính cao sẽ mang lại nhiều lợi nhuận cho doanh nghiệp. Ngược lại khi doanh nghiệp làm ăn không thuận lợi, lợi nhuận không đủ trả lãi thì cổ đông sẽ phải bù vào.
Ngược lại, đòn bẩy tài chính quá cao còn cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng nợ nhiều hơn số tiền chủ sở hữu bỏ ra. Khi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp không tốt hoặc lãi suất tăng thì khả năng thua lỗ là rất lớn.
Một doanh nghiệp có tiềm lực tài chính thông thường sẽ đủ nguồn lực tích lũy để mở rộng hoạt động kinh doanh và do đó tỷ lệ đòn bẩy tài chính thường sẽ không quá cao. Tất nhiên để biết việc dùng nợ vay có rủi ro hay không cần đặt trong bối cảnh kinh doanh của từng doanh nghiệp.
Theo tính toán, biên lợi nhuận ròng của Năm Bảy Bảy trong năm 2024 chỉ ở mức 1,18%. Trong khi đó biên lợi nhuận ròng của Văn Phú ở mức 17,45% và của Becamex là 40,5%.
Tương tự, mặc dù có dư nợ vay lớn nhất thị trường nhưng biên lợi nhuận ròng của Vinhomes cũng ở mức tương đối cao, đạt 30,9%.
