Xe đạp 40 năm trước giá vài chỉ vàng nay chỉ dùng đi chăn bò, thăm ruộng

Vùng ngoại thành Hà Nội, xe đạp các nhãn hiệu Thống Nhất, Phượng Hoàng (Phoenix), 20 đến 40 năm tuổi vẫn còn được sử dụng.

Một số xã thuộc huyện Mỹ Đức (Hà Nội), người dân vẫn gắn bó với xe đạp trong công việc đồng áng. Đi thong thả vài cây số mang theo nông cụ, vứt lăn lóc ngoài đồng ruộng không sợ mất, không cần bảo dưỡng nhiều là những ưu điểm của xe đạp ở nông thôn.

Ông Ứng Văn Dũng (Vạn Kim, Mỹ Đức) và chiếc xe đạp gần 40 năm tuổi. Chiếc xe ông được bố vợ tặng là xe Thống Nhất, dạng xe nữ 2 gióng, các chi tiết vẫn còn giữ khá nguyên bản. Chiếc xe này ông Dũng chuyên dùng để đi chăn bò, thỉnh thoảng cũng mang đi chơi quanh quẩn.

Một chiếc xe đạp do Việt Nam sản xuất có tuổi hơn 20 năm, mờ hết nhãn mác, chính chủ nhân là bà Lê Thị Hải (người áo nâu trong ảnh - Vạn Kim, Mỹ Đức) cũng không còn nhớ nổi nhãn hiệu xe. Qua kiểu dáng và đặc điểm nhận dạng, khả năng đây là chiếc xe Thống Nhất, loại xe nữ, hai gióng.

Chiếc xe đạp Phượng Hoàng 40 năm tuổi của ông Ứng Xuân Thanh (Vạn Kim, Mỹ Đức). Ông Thanh cho biết, năm 1982 sau khi xuất ngũ, ông bán một chỉ vàng được 1.600 đồng, thêm 600 đồng nữa để mua lại chiếc xe Phượng Hoàng của người làng bên với giá 2.200 đồng. Sau khi mua xe, ông đến cơ quan công an để đăng ký, và được cấp biển số FF100. Chiếc biển số hiện ông vẫn lưu giữ làm kỷ niệm.

Đây là chiếc xe đạp nam có gióng ngang vẫn còn được người dân sử dụng để dạo chơi tập thể dục. Xe đạp trước đây được phân thành 2 loại cơ bản: Loại có gióng ngang được gọi là xe nam; loại không có gióng ngang được gọi là xe nữ. Xe nam thường đèo thêm được một người ngồi ở gióng ngang phía trước và một người ngồi ở yên sau.

Nhiều người nuôi bò nơi đây dùng xe đạp là phương tiện chính để đi chăn thả. Chiếc xe đạp rất phù hợp với việc này, có thể theo sát đàn bò tại các bờ ruộng hẹp, nếu cần có thể vác xe lội ruộng được.

Ông Nguyễn Văn Ngân (Vạn Kim, Mỹ Đức) chuyên dùng xe đạp để đi chăn bò, chiếc xe đã theo ông 25 năm, thay rất nhiều lốp, và các loại phụ tùng khác.

Những phụ tùng nguyên bản được gọi theo tiếng Pháp theo xe như: Gác đờ sen (garde-chaine); gác đờ bu (garde-boue); pê đan (pédale); moay ơ (moyeu); ghi đông (guidon); gác ba ga (porte-bagages).

Ngoài những chiếc xe đạp Thống Nhất, Phượng Hoàng cổ lỗ, cũng có rất nhiều các loại xe đạp kiểu mới, xe đạp điện được người dân ưa dùng ở nông thôn.

Con đường dẫn ra đồng ruộng tấp nập các loại xe đạp ở xã Vạn Kim (Mỹ Đức).

Thời kỳ trước năm 1980, chiếc xe đạp Phượng Hoàng là một phương tiện đi lại đắt tiền, tương đương như những chiếc xe máy cao cấp thời nay. Sau nửa thế kỷ, chiếc xe vẫn hoạt động song công năng và vị thế đã thay đổi.

Một chiếc xe Phượng Hoàng đã bị thay thế rất nhiều phụ tùng do thời gian sử dụng quá lâu, có lẽ chỉ còn khung xe là nguyên bản.

Xe đạp vẫn là loại phương tiện xuất hiện nhiều trên đồng ruộng do có một số ưu điểm nhất định và số ít người không biết đi xe máy.