Lũ quét như “sóng thần” cuốn phăng nhiều ngôi nhà dưới chân Bạch Mã
(Dân trí) - Cả xóm có hơn 10 nóc nhà, mỗi gia đình đều có hoàn cảnh riêng, nhưng một nửa trong số đó sắp chung con đường: Rời khỏi làng sau trận lũ quét mà họ ví như “sóng thần”.
Tổ ấm vun vén cả đời biến mất theo dòng nước bạc
Những ngày cuối tháng 10, đầu tháng 11, cả thành phố Huế trải qua đợt mưa lũ lịch sử, hàng chục nghìn ngôi nhà bị nhấn chìm, sạt lở. 15 con người mãi ra đi giữa dòng nước bạc, để lại phía sau là những nỗi đau khó xóa nhòa.
Dưới chân dãy Bạch Mã, nơi có lượng mưa lớn nhất, cận ngưỡng lịch sử mà thế giới từng ghi nhận, người dân xóm Thác Trượt ở thôn Xuân Phú, xã Khe Tre, hứng chịu các đợt lũ dữ mà họ mô tả là không khác gì sóng thần, chưa từng thấy.
Xóm Thác Trượt ở xã Khe Tre, thành phố Huế tan hoang sau trận lũ quét đêm 27/10 và các đợt mưa lớn kéo dài sau đó (Ảnh: Vi Thảo).
Khi dòng nước bạc dưới suối Thác Trượt (một nhánh sông Tả Trạch) chưa hết gầm gừ, bà Nguyễn Thị Khuyên (52 tuổi, trú thôn Xuân Phú, xã Khe Tre) run rẩy trở về kiểm tra nơi từng là tổ ấm của gia đình.
Đến gần hai căn nhà đã bị nước lũ xé toạc, cuốn đi gần hết, bà khựng lại không dám bước tiếp vì sợ bệnh tim khởi phát. Toàn bộ gia sản vun vén cả đời nay chỉ còn lại đống đổ nát, khoảng trống mênh mông.
Ngày thứ 10 trải qua cảnh tay trắng, màn trời chiếu đất, bà không khóc nổi nữa, nhưng lồng ngực đau nhói không ngừng.
Bà Khuyên cho biết cách đây 50 năm, sau ngày đất nước giải phóng, cha mẹ bà bồng bế con cái từ dưới xuôi lên huyện miền núi Nam Đông cũ để xây dựng kinh tế mới. Tại dải đất hẹp dọc thung lũng bên dòng Thác Trượt, gia đình bà Khuyên và nhiều hộ dân đi kinh tế mới khác cùng lập làng, dần ổn định cuộc sống.
Đất đai, nhà cửa và nhiều tài sản của gia đình bà Khuyên đã bị cuốn trôi theo dòng nước lũ (Ảnh: Vi Thảo).
Năm 1992, bà Khuyên và ông Nguyễn Văn Lượng nên duyên vợ chồng. Dưới chân dãy Bạch Mã, họ đã vượt qua nhiều gian khó, vun đắp hạnh phúc, dành dụm từng chút một để xây dựng tổ ấm.
Khi 3 người con gái trưởng thành, lập gia đình riêng, căn nhà tại xóm Thác Trượt là nơi vợ chồng bà Khuyên nghĩ về những ngày an vui tuổi già.
Thế nhưng, tổ ấm ấy đã không thể đứng vững trước dòng nước lũ hung hãn trong đêm 27/10, thời điểm đỉnh Bạch Mã ghi nhận lượng mưa trong 24 giờ cao nhất lịch sử Việt Nam và thứ nhì thế giới (gần 1.740mm).
Công sức bao năm gây dựng giờ trôi sông khiến bà Khuyên suy sụp (Ảnh: Nguyễn Luân).
Cơn lũ dữ đã xé toạc căn nhà cấp 4 làm đôi, 3 phòng ngủ, phòng khách, gian thờ cùng khoảng sân rộng phía trước bị cuốn phăng. Nhiều tài sản bên trong cũng trôi theo dòng nước. Thứ còn lại chỉ là căn bếp xiêu vẹo, những mảnh tường chực chờ đổ sập khi mưa lũ chưa có dấu hiệu kết thúc.
“May đêm ấy tôi đi sơ tán, nếu không chẳng biết chuyện gì sẽ xảy ra. Biết tôi bị bệnh, mọi người giấu, nói rằng mọi thứ vẫn bình thường. Khi trở về thấy cảnh tan hoang, tôi không trụ nổi nữa”, bà Khuyên nhớ lại.
Theo bà Khuyên, ông Nguyễn Văn Lượng, chồng bà đi làm thuê ở tỉnh Lâm Đồng, dù đã biết tin nhà cửa bị lũ cuốn trôi những vẫn chưa thể trở về, trong khi các con lấy chồng xa. Những ngày qua, bà tá túc tạm tại nhà người thân.
Chỉ còn đường rời làng
Nằm sát nách nhà bà Khuyên là căn nhà cấp 4 cũng đã bị sạt lở vào gần mái hiên của gia đình ông Trần Văn Viếng (73 tuổi).
Bà Trần Thị Chuồn (72 tuổi, vợ ông Viếng) cho biết, căn nhà đã được ông bà xây dựng từ nhiều năm trước, hiện chỉ còn 2 vợ chồng lớn tuổi ở khi con cái đã có gia đình riêng. Công sức cả đời dành dụm, tích cóp giờ đây đứng trước nguy cơ đổ sập, khiến 2 phận già càng thêm héo hon.
Nhà của gia đình bà Trần Thị Chuồn đã bị sạt lở sát mái hiên (Ảnh: Vi Thảo).
Tiếp đến là nhà của Bà Trần Thị Bay (53 tuổi, con ông Viếng) cũng đã ở bên bờ vực nguy hiểm. Khi chúng tôi đến, mọi tài sản bên trong nhà đã được sơ tán, nhưng bà Bay, vốn bị mù bẩm sinh vẫn mò mẫm bên khoảng đất đã có nhiều hàm ếch khoét sâu, còn chồng, con đã đi làm việc.
“Cả xóm hơn 10 hộ, ngoài nhà của bà Khuyên, còn 5 nhà khác đứng trước bờ vực nguy hiểm. Chúng tôi người thì già yếu, bệnh tật, động kinh, có hộ lại con nhỏ, mỗi nhà một cảnh, nhưng sắp đi chung một con đường, đó là rời khỏi làng”, bà Trần Thị Chuồn nói trong đau khổ.
Theo bà Chuồn, bà đến sinh sống tại khu vực Thác Trượt đã hơn 50 năm nhưng chưa từng chứng kiến trận lũ nào kinh hoàng như đợt này. Nước từ trên cao đổ về, cuốn theo đất đá chảy ầm ầm, không khác gì sóng thần.
Cầu Phú Mậu và khu dân cư ngay cạnh xóm Thác Trượt bị mưa lũ kéo dài tàn phá (Ảnh: Vi Thảo).
Theo ghi nhận của phóng viên Dân trí, rất nhiều khu vực đồi núi tại xã Khe Tre xảy ra tình trạng sạt lở, đất đá tràn xuống vùi lấp diện tích sản xuất, công trình hạ tầng, có nơi cả quả đồi bị "cắt năm, xẻ bảy", lộ ra những vết trượt loang lổ kéo dài.
Dọc sông Tả Trạch, sạt lở lan rộng 20-40m, có nơi chỉ còn cách nhà dân vài bước chân. Nước lũ khoét sâu từng mảng đất, để lại những vết cắt dựng đứng như vách núi. Nhiều công trình cầu cống bị sập, cuốn trôi một phần, hàng loạt tuyến đường giao thông huyết mạch bị đất đá vùi lấp, chia cắt
Ông Trần Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Khe Tre, cho biết trên toàn xã có 3 ngôi nhà bị sập, 6 nhà khác có nguy cơ cao đổ sập nếu mưa lớn tiếp diễn.
Chính quyền địa phương đã vận động các hộ dân đến nơi sơ tán tập trung, tuy nhiên, một số trường hợp cao tuổi, bệnh nền, gia đình đề xuất được ở nhà người thân để tiện chăm sóc.
Nhiều khu vực đồi núi tại xã Khe Tre, thành phố Huế xuất hiện tình trạng sạt lở, đất đá trôi về các khu dân cư bên dưới (Ảnh: Vi Thảo).
Chính quyền địa phương đã thống kê, rà soát các hộ dân ở vùng có nguy cơ sạt lở núi, bờ sông, triền dốc, với tổng số 63 hộ cần di dời. Để có quỹ đất bố trí chỗ ở mới cho người dân, xã Khe Tre dự kiến đầu tư xây dựng thêm các khu tái định cư trên địa bàn.
Bên cạnh đó, địa phương này cũng đề xuất thành phố Huế bố trí kinh phí gia cố tuyến đường 14B (cửa ngõ vùng Nam Đông cũ), và xây dựng kè chống sạt lở sông Tả Trạch để bảo vệ hạ tầng, các khu dân cư.
