Thử nghiệm khu mua sắm "cộng sinh" với ga metro tại TPHCM
(Dân trí) - Sau gần một năm đưa vào khai thác, nhà ga ngầm của Metro số 1 TPHCM lần đầu nhộn nhịp không khí mua sắm. Một "phép thử" về khai thác thương mại trên hạ tầng đường sắt đang diễn ra.
"Mọi người chốt đơn cho em nhé! Thông cảm giúp em, dưới ga ngầm hơi ồn", cô gái ngồi trước chiếc bàn bày la liệt mỹ phẩm và chất tẩy rửa, đối diện cô là camera điện thoại đang phát trực tiếp (livestream).
Tiếng chào hàng của cô gần như bị át bởi tiếng một hoạt náo viên đang tổ chức vui chơi có thưởng tại quầy trang sức bên cạnh. Không khí hội chợ huyên náo và những tấm bảng in chữ "Giảm giá đến 80%" thu hút dòng người vừa bước ra từ cổng soát vé metro.
Săn sale, chốt đơn ở ga tàu điện
Suốt hơn 9 tháng từ ngày khai trương, tuyến Metro Bến Thành - Suối Tiên (TPHCM) vẫn bỏ trống nhiều diện tích mặt bằng tại các ga ngầm. Ý tưởng kết hợp nhà ga đường sắt với tiện ích thương mại dường như chỉ nằm trên giấy.
Những ngày qua, một sự thay đổi đã xuất hiện khi TPHCM cho phép sử dụng mặt bằng ga ngầm Bến Thành để tổ chức "Shopping Season 2025" - chương trình kích cầu mua sắm do Sở Công Thương phối hợp với HDBank và Vikki Bank tổ chức.
Sáng 30/8, anh Lê Thanh Hưng (ngụ tại Đồng Nai) đưa con trai vào trung tâm TPHCM để đi chơi dịp lễ Quốc khánh. Sau một chặng xe buýt kết hợp tàu điện, 2 cha con có mặt tại ga ngầm Bến Thành. Họ không vội đi lên mặt đất mà ghé qua khu vực mua sắm mới mở ngay trong nhà ga.
Hai cha con nán lại hồi lâu ở quầy nước hoa rồi di chuyển sang cửa hàng quần áo. Họ đi qua những gian hàng được thiết lập tạm thời, hàng hóa đặt trên mặt bàn trải khăn nhung hoặc treo trên giá.
Anh Hưng tỏ ra tâm đắc với cách bố trí không gian thương mại ngay trong ga tàu, cho rằng việc tiếp cận dịch vụ như vậy giúp hành khách đi metro có thể tranh thủ mua những thứ cần thiết mà không cần vào siêu thị.
"Không gian mua sắm thế này nên được duy trì thường xuyên và mở rộng thêm nữa. Như ga tàu điện tôi từng đến ở Thái Lan có cả siêu thị, quầy đồ ăn...", anh chia sẻ.
Francisco thử đồ tại một cửa hàng quần áo ở ga Bến Thành (Ảnh: Ngọc Tân).
Không phải là khách đi metro như anh Hưng, Francisco, du khách người Tây Ban Nha, đã đi thẳng từ nhà đến sự kiện mua sắm này. Sau vài ngày về thăm nhà vợ ở Việt Nam, anh đã dành ra một buổi đi sắm quần áo.
"Nhà ga có một khu chợ thật tiện lợi. Tôi có thể tìm được mọi thứ mình cần. Tôi không định đi tàu điện nhưng có lẽ mua đồ ở đây xong sẽ thử trải nghiệm", Francisco chia sẻ.
"Phép thử" về khai thác không gian ngầm
"Doanh số đang tăng từng ngày, dù chúng tôi không quá kỳ vọng. Có gian hàng ở đây để quảng bá thương hiệu, tăng nhận diện là được rồi", Nhật Tân, nhân viên quản lý một quầy hàng quần áo tại ga Bến Thành, chia sẻ với phóng viên.
Là một thương hiệu thời trang có chuỗi cửa hàng rộng khắp tại TPHCM, doanh nghiệp của Nhật Tân không bỏ qua cơ hội kinh doanh dưới ga tàu điện. Khi thành phố mở ra "sân chơi", họ lập tức hưởng ứng.
Không gian thương mại được thiết lập tại ga ngầm Bến Thành từ ngày 28/8 đến 7/9 (Ảnh: Ngọc Tân).
"Các nhân viên làm việc ở đây cũng thoải mái. Chúng tôi sử dụng luôn tiện ích của nhà ga. Hơi bất tiện vì dịch vụ ăn uống chưa có. Nếu đặt đồ ăn thì shipper cũng chỉ giao đến cửa ga ngầm trên mặt đất", Nhật Tân chia sẻ.
Trong khuôn khổ chương trình bán hàng giảm giá, kích cầu tiêu dùng của thành phố, sự kiện thương mại tại ga ngầm Bến Thành trông giống một hội chợ mọc lên giữa khu đất trống hơn là một không gian thương mại hiện đại.
Tuy nhiên, nếu nhìn lại tình trạng trì trệ trong việc khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt ở Việt Nam, hội chợ này là thứ gần nhất với một mô hình cộng sinh "giao thông vận tải - dịch vụ thương mại" mà các chuyên gia quy hoạch TOD đã hình dung.
Tại Hà Nội, đường sắt Cát Linh - Hà Đông, tuyến tàu điện đầu tiên của Việt Nam, đến nay vẫn bỏ trống nhiều diện tích mặt bằng tại ga Cát Linh. Vướng mắc cơ chế khai thác tài sản công từ Nghị định 46/2018/NĐ-CP khiến doanh nghiệp vận hành không thể kinh doanh sinh lời trên phần mặt bằng này.
Không gian rộng thênh thang tại nhà ga Cát Linh vẫn để trống, lãng phí suốt gần 4 năm qua (Ảnh: Ngọc Tân).
Mới đây, Nghị định 15/2025/NĐ-CP được ban hành thay thế Nghị định 46/2018/NĐ-CP đã mở ra cơ hội "cởi trói" cho việc khai thác thương mại ở các nhà ga tàu điện.
Giữa tháng 7, Hanoi Metro được nhận bàn giao kết cấu hạ tầng đường sắt Cát Linh - Hà Đông từ UBND Hà Nội. Tại TPHCM, Ban Quản lý Đường sắt đô thị (MAUR) cũng đang phối hợp kiểm đếm, chuẩn bị bàn giao tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên cho doanh nghiệp khai thác.
Khi hạ tầng đường sắt đô thị chưa được bàn giao cho doanh nghiệp vận hành, những không gian thương mại như Shopping Season 2025 chỉ là một sự kiện có thời hạn, nương nhờ vào chương trình kích cầu thương mại thường niên.
Các nhân viên bán hàng tại ga ngầm Bến Thành cho biết, đến ngày 7/9, họ sẽ dọn dẹp hàng hóa, trả mặt bằng nhà ga lại cho thành phố.
