Hà Nội: Không chấp nhận sự trì trệ, lãng phí của hàng trăm công trình dự án
(Dân trí) - Hà Nội yêu cầu công tác phòng, chống lãng phí phải được thể hiện rõ nét qua những cam kết, kế hoạch, có tiến độ, có chỉ tiêu cụ thể và tập trung giải quyết triệt để các nguyên nhân dẫn đến lãng phí.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Lãng phí đang là vấn đề rất đáng báo động
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh khi phát biểu tại cuộc gặp mặt của lãnh đạo Đảng, Nhà nước với cán bộ lão thành cách mạng, người có công, gia đình chính sách tiêu biểu khu vực miền Bắc, chiều 15/4, tại Hà Nội.
Đề cập đến công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, Tổng Bí thư Tô Lâm chia sẻ, sau khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần, một số người lo lắng công tác này sẽ chùng xuống, bị lãng quên.
Song trên thực tế, ông khẳng định phòng chống tham nhũng, tiêu cực vẫn được triển khai quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, bài bản, đi vào chiều sâu, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.
"Bộ Chính trị, Ban Bí thư thống nhất cao chủ trương tiếp tục đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và đã quyết định bổ sung nội hàm phòng, chống lãng phí, tạo ra bộ ba cần phải loại bỏ là tham nhũng, lãng phí và tiêu cực", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.
Theo ông, điều này tạo ra sự răn đe, cảnh tỉnh rất lớn và tinh thần này sẽ tiếp tục được tiến hành kiên trì, liên tục.
Minh chứng là việc Bộ Chính trị cũng đã bổ sung chức năng, nhiệm vụ phòng, chống lãng phí cho Ban chỉ đạo Trung ương và cấp tỉnh với trọng tâm là chỉ đạo phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.
Nhận định sự lãng phí trong xã hội còn rất lớn, Tổng Bí thư Tô Lâm lưu ý tới đây cần có phong trào toàn dân thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong cuộc sống, từng gia đình, từng người dân.
"Lãng phí đang là vấn đề rất đáng báo động. Ở khía cạnh nào đó, lãng phí còn gây tổn hại lớn hơn tham nhũng và tiêu cực", Tổng Bí thư nhận định.
Ông dẫn số liệu từ báo cáo của Bộ Công an cho thấy cả nước đang tồn đọng khoảng 2.805 các công trình, dự án chậm hoặc không được đưa vào sử dụng, có nguy cơ gây lãng phí.
Dẫn chứng câu chuyện của Hà Nội mới thu hồi 2 trong số hàng trăm dự án dang dở đã thu về cho ngân sách khoảng 80.000 tỷ đồng, Tổng Bí thư cho rằng còn hàng trăm dự án có giá trị từ vài trăm nghìn tỷ đồng đến hàng triệu tỷ đang gặp vướng mắc, bị ngưng trệ.
"Những công trình này không chỉ gây thiệt hại, lãng phí về tiền bạc mà còn gây sự thiệt hại nhiều về các lĩnh vực xã hội khác mà không thể tính hết được bằng tiền", Tổng Bí thư nói.
Để giúp bạn đọc thấy rõ sự lãng phí từ các công trình, dự án bỏ hoang trên địa bàn Hà Nội và các địa phương, báo Dân trí triển khai tuyến bài ghi nhận về vấn đề này.
Trên địa bàn Hà Nội hiện có hàng loạt công trình, khu đô thị được xây dựng nhiều năm nhưng không có người ở gây lãng phí. Bên cạnh đó là nhiều trụ sở dôi dư, những công trình đầu tư công, xây dựng bằng vốn ngân sách như khu tái định cư, bệnh viện bỏ hoang...
Nhìn đâu cũng thấy lãng phí
Hà Nội là địa phương đầu tiên trên cả nước thành lập Ban Chỉ đạo về việc thực hiện các biện pháp phòng, chống lãng phí (Ban chỉ đạo) do ông Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch UBND thành phố làm trưởng ban.
Tại cuộc họp đầu tiên của Ban chỉ đạo, ông Thanh cho biết nhìn nhận mọi việc ở góc độ lãng phí thì "nhìn đâu cũng thấy, hiện hữu xung quanh chúng ta". Thời gian qua, thành phố đã tập trung rà soát xác định có hàng trăm dự án ngoài ngân sách chậm tiến độ, đa số các dự án đã chậm tiến độ hơn 10 năm rất lãng phí.
Đã có nhiều dự án được thành phố tập trung tháo gỡ, vận hành lại nhưng cũng có một số dự án vì lý do khách quan không thể triển khai thì bị thành phố thu hồi.
Về công tác quản lý, sử dụng tài sản công, ông Thanh đánh giá công tác này thời gian qua quản lý chưa chặt chẽ nên ở góc độ nào đó cũng có thể gọi là lãng phí. Thành phố đã tiến hành thu hồi rất nhiều tài sản công.
Nhiều khu đô thị xây dựng rồi để hoang hóa, không ai ở nhiều năm gây lãng phí (Ảnh: Nguyễn Hải).
Đại diện UBND TP Hà Nội cho biết sau khi rà soát, thành phố đã thống kê được 712 dự án vốn ngoài ngân sách chậm tiến độ. Thời gian qua, thành phố đã tích cực vào cuộc xử lý và đã có 420/712 dự án được đưa ra khỏi danh sách các dự án chậm triển khai, tiếp tục giám sát theo quy định của pháp luật.
Theo vị này, trong 420 dự án này, có 153 dự án, thu hồi đất, bãi bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất, chấm dứt hoạt động dự án, dừng triển khai hoặc chấm dứt việc giao chủ đầu tư nghiên cứu lập quy hoạch theo quy định. Còn với 292/712 dự án còn lại, thành phố đã chỉ đạo thực hiện, tiếp tục giám sát, đôn đốc và tổ chức hậu kiểm theo quy định.
Đại diện UBND TP Hà Nội khẳng định thời gian qua, thành phố đã vào cuộc rất quyết liệt để xử lý những dự án chậm tiến độ và những dự án, công trình vướng mắc. Ban chỉ đạo đã họp nhiều cuộc và đã giải quyết nhiều công trình, dự án vướng mắc.
"Thành phố rất chú trọng công tác phòng, chống lãng phí và đang quyết liệt thực hiện đồng bộ trên các lĩnh vực như đầu tư công, quản lý sử dụng đất đai và quản lý tài sản công...", vị này nói.
Không để đất đai, tài sản công rơi vào tình trạng "chôn vốn", bỏ hoang
PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, đánh giá rất cao việc Hà Nội đang chủ động bắt nhịp với tinh thần quyết liệt, đồng bộ mà Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần nhấn mạnh trong chỉ đạo: Chống lãng phí, sử dụng hiệu quả nguồn lực, không để đất đai, tài sản công rơi vào tình trạng "chôn vốn", bỏ hoang.
Theo ông Sơn, trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, với mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, những bước đi mạnh mẽ này của Hà Nội không chỉ mang ý nghĩa địa phương mà còn thể hiện vai trò của thủ đô trong việc thực thi các chủ trương lớn của Trung ương.
Hà Nội đang có nhiều nhà tái định cư bỏ hoang gây lãng phí (Ảnh: Nguyễn Hải).
Vị đại biểu nhìn nhận cuộc rà soát các dự án chậm tiến độ, bỏ hoang ở Hà Nội đang được triển khai đồng bộ, bài bản, với tinh thần nhìn thẳng vào thực trạng, không né tránh, không để lợi ích nhóm cản trở sự phát triển chung. Đây không chỉ là xử lý trách nhiệm, mà còn nhằm giải phóng nguồn lực, tái cơ cấu quỹ đất để phục vụ tốt hơn cho nhu cầu dân sinh, hạ tầng xã hội và phát triển bền vững.
Dưới góc nhìn rộng hơn, ông Sơn cho rằng những gì Hà Nội đang làm chính là sự cụ thể hóa tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về xây dựng một nền quản trị quốc gia liêm chính, hành động, hiệu quả, đồng thời bám sát thông điệp xuyên suốt của Thủ tướng Phạm Minh Chính về biến tài nguyên thành nguồn lực, biến tiềm năng thành hiện thực, mang lại hạnh phúc thiết thực cho người dân.
Khi các khu đất bỏ hoang được hồi sinh thành trường học, bệnh viện, công viên, không gian cộng đồng…, Hà Nội sẽ không chỉ cải thiện diện mạo đô thị, mà còn đóng góp thiết thực vào mục tiêu nâng cao chất lượng sống và thúc đẩy tăng trưởng xanh, theo ông Sơn.
"Có thể nói, nỗ lực này của Hà Nội không chỉ là một hành động quản lý đô thị thuần túy, mà là một phần của dòng chảy đổi mới lớn đang lan tỏa khắp cả nước. Những hành động thiết thực gửi đi thông điệp rõ ràng: Việt Nam trong kỷ nguyên mới không chấp nhận sự trì trệ, lãng phí; mọi nguồn lực phải được khai thác, sử dụng hiệu quả để phục vụ sự phát triển nhanh, bền vững, mang lại lợi ích cho toàn dân", ông Sơn nêu ý kiến.
Nêu thực tế trên địa bàn Hà Nội thời gian qua tồn tại rất nhiều dự án, công trình lãng phí, đại biểu Trương Xuân Cừ, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, nhìn nhận dù lãnh đạo thành phố đã vào cuộc rất tích cực thời gian qua nhưng hiện vẫn còn nhiều dự án, công trình có biểu hiện lãng phí trên địa bàn.
Vị đại biểu cho rằng lãnh đạo và các cơ quan liên quan của Hà Nội cần tích cực vào cuộc hơn nữa theo tinh thần của Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần chỉ đạo, cử tri và nhân dân rất quan tâm đến vấn đề chống lãng phí ở thủ đô nói riêng và cả nước nói chung.
"Nếu giải quyết, gỡ khó được cho các dự án chậm triển khai, các công trình chậm tiến độ gây lãng phí sẽ là khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội và sẽ được cử tri, người dân đánh giá cao", ông Cừ nói.
Không để tiếp tục lãng phí nguồn lực của Nhà nước
Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Trương Việt Dũng, Chánh văn phòng, người phát ngôn của UBND TP Hà Nội, cho biết nhằm đẩy mạnh phòng, chống lãng phí, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Chủ tịch Trần Sỹ Thanh đã yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành, đơn vị và các quận, huyện, thị xã tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị về vai trò, tầm quan trọng của công tác phòng, chống lãng phí.
Nhiều tuyến đường ở Hà Nội thi công dở dang, chậm tiến độ gây lãng phí nguồn lực và bức xúc dư luận (Ảnh: Nguyễn Hải).
Theo ông Dũng, lãnh đạo thành phố yêu cầu công tác phòng, chống lãng phí phải được thể hiện rõ nét qua những cam kết, kế hoạch, có tiến độ, có chỉ tiêu cụ thể và tập trung giải quyết triệt để các nguyên nhân dẫn đến lãng phí và phải được tiến hành thường xuyên. Kế hoạch thực hiện phải đảm bảo 5 rõ gồm rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm, rõ kết quả.
"Theo yêu cầu của thành phố, các cơ quan, đơn vị phải gắn kết các kết quả từ công tác phòng, chống lãng phí với việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trở lên năm 2025 và tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn 2026-2030. Đồng thời, xác định kết quả thu được từ công tác phòng, chống lãng phí là nguồn lực quan trọng, góp phần thúc đẩy các động lực tăng trưởng để thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế bên cạnh các động lực tăng trưởng truyền thống khác", ông Dũng nói.
Chánh văn phòng UBND TP Hà Nội khẳng định thời gian tới, thành phố tiếp tục rà soát, khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật trên các lĩnh vực quản lý kinh tế - xã hội và phòng, chống lãng phí.
Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị phải rà soát các dự án lãng phí, kéo dài và đề xuất cơ chế, chính sách xử lý phù hợp, kịp thời, hiệu quả. Ông Dũng cho biết thành phố đã giao Sở Tài chính chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan khẩn trương phối hợp để tập trung giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng, dừng thi công, khẩn trương triển khai, hoàn thành, đưa vào sử dụng chống lãng phí, thất thoát.
Ông Dũng cũng cho biết Văn phòng UBND TP Hà Nội sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan giám sát chặt chẽ, tổng hợp báo cáo định kỳ và kịp thời đề xuất biện pháp xử lý đối với các đơn vị, cá nhân chậm trễ, không nghiêm túc thực hiện đối với các dự án còn tồn đọng, dừng thi công kéo dài đã được các cơ quan, đơn vị liên quan báo cáo.
Đồng thời, khẩn trương tổng hợp, phân định làm rõ các nhóm nguyên nhân, phương án xử lý và cấp có thẩm quyền xử lý để giải quyết dứt điểm, sớm đưa vào khai thác, sử dụng các dự án phát huy hiệu quả đầu tư, không để tiếp tục lãng phí nguồn lực của Nhà nước và thành phố, theo người phát ngôn của UBND TP Hà Nội.
Bên cạnh đó, lãnh đạo Hà Nội đã giao các cơ quan liên quan tăng cường giám sát, kiểm tra việc rà soát, sửa đổi các thủ tục hành chính rườm rà, gây ách tắc, lãng phí nguồn lực, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền để phục vụ người dân, doanh nghiệp được tốt nhất.
Tập trung thanh tra một số lĩnh vực có khả năng gây thất thoát, lãng phí lớn
Ông Trương Việt Dũng, Chánh văn phòng, người phát ngôn của UBND TP Hà Nội cho biết, lãnh đạo Hà Nội đã giao Thanh tra thành phố chỉ đạo, tổ chức thực hiện thanh tra chuyên đề trong một số lĩnh vực quản lý, sử dụng nguồn lực của thành phố.
Trong đó, theo ông Dũng, thành phố sẽ tập trung vào một số lĩnh vực có khả năng gây thất thoát, lãng phí lớn để xử lý sai phạm, đồng thời cảnh tỉnh, răn đe mạnh mẽ đối với các tổ chức và cá nhân liên quan... trong việc quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính công, tài sản công.
Thanh tra thành phố có trách nhiệm phối hợp chuyển cơ quan điều tra khi phát hiện vụ việc có dấu hiệu tội phạm, không để kéo dài, gây lãng phí, bức xúc trong dư luận, theo yêu cầu của Chủ tịch Hà Nội.
