Đình 173 năm tuổi giằng néo bằng dây thép, dân vừa làm lễ vừa lo sập

Đình Tân Mỹ nằm ở thị trấn Vạn Giã (huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa), cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 60km về hướng bắc.

Theo thông tin từ Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa, đình Tân Mỹ là ngôi đình cổ của địa phương, được xây dựng cách đây 173 năm (1851). Hằng năm, nơi đây diễn ra nhiều lễ hội mang đậm bản sắc dân tộc.

Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, ngôi đình là cơ sở cách mạng lớn của địa phương.

Ngày 14/8/1945, tại ngôi đình này, đông đảo quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của Mặt trận Việt Minh đã kéo lên huyện đường lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp, thành lập chính quyền cách mạng huyện Vạn Ninh.

Với những giá trị về văn hóa, lịch sử đến năm 2013, đình Tân Mỹ được UBND tỉnh Khánh Hòa xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. 

Theo Ban Quản lý đình Tân Mỹ, từ trước đến nay, di tích này đã trải qua 5 lần tu bổ lớn nhỏ. Lần tu bổ mới nhất cách đây 11 năm (2013) với hạng mục lót gạch sân đình và xây miếu thờ Thần Nông.

Ông Đinh Văn Tư, Trưởng Ban Quản lý đình Tân Mỹ, cho biết trước đây do thiếu kinh phí, kỹ thuật nên khi tu bổ đã không giữ được nét cổ xưa của đình. Cụ thể là thay toàn bộ phần mái bằng ngói âm dương sang ngói hiện đại.

Hiện nay mối mọt đục phá, gây hư hỏng nhiều cây cột của đình. Dù người dân đã tìm cách xua đuổi côn trùng, nhưng tình trạng vẫn không khả quan.

"Vào những ngày đầu năm, chúng tôi đều đến đình làm lễ. Tuy nhiên, người dân đi vào đình phải nhìn trên, nhìn dưới vì sợ sập, lo lắm! Ngoài mối mọt phá hoại, các vách tường của đình đã nứt toát, chúng tôi phải lấy dây, thanh thép chằng chống", ông Đinh Văn Tư cho hay.

Cột mốc được đóng vào năm 2014, để xác định địa giới bảo vệ, quản lý di tích cấp tỉnh đình Tân Mỹ.

Trước việc đình xuống cấp, năm 2021, Hội đồng nhân dân tỉnh Khánh Hòa có nghị quyết thực hiện dự án trùng tu đình Tân Mỹ với tổng mức đầu tư 2,57 tỷ đồng. Nghị quyết ra đời nhận được sự ủng hộ của dư luận và các chuyên gia bảo tồn văn hóa. Tuy nhiên, từ đó đến nay, dự án này vẫn chưa thể thực hiện. 

Lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao Khánh Hòa cho biết nguyên nhân chưa thể trùng tu đình Tân Mỹ là do còn vướng mắc một số vấn đề về quy hoạch đất đai. 

Cụ thể, lộ giới của con đường phía sau đình (đường Lý Thường Kiệt) theo quy hoạch được duyệt nằm chồng lấn trên đất của di tích này. Từ đó, dự án trùng tu với số tiền lớn được duyệt đã lâu, còn di tích ngày một xuống cấp nhưng chưa thể trùng tu.

Ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện Vạn Ninh, cho biết để tháo gỡ vướng mắc này, UBND huyện thống nhất sẽ cập nhật, điều chỉnh cục bộ quy hoạch giao thông đường Lý Thường Kiệt để thực hiện công trình tu bổ di tích lịch sử - văn hóa đình Tân Mỹ theo đề nghị của Sở Văn hóa và Thể thao.

Ông Nguyễn Văn Nhuận, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Khánh Hòa, cho biết huyện Vạn Ninh đã có văn bản thống nhất cập nhật, điều chỉnh cục bộ quy hoạch giao thông đường Lý Thường Kiệt, do đó sở đã cùng cơ quan chuyên môn lên phương án thiết kế trùng tu đình Tân Mỹ, chuyển Sở Xây dựng thẩm định và đấu thầu thực hiện.

"Phía sở sẽ cố gắng làm nhanh để đáp ứng nguyện vọng của nhân dân", ông Nhuận thông tin.