282 thửa đất vắng chủ, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu "bị nghẽn" ở Đồng Nai

Trong chuyến thị sát, kiểm tra tuyến cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu tại dự án thành phần 3 ngày 2/1 vừa qua, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu mang ý nghĩa rất quan trọng, mở ra đường lớn kết nối cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, kết nối cao tốc, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam… Do đó, việc thi công phải thần tốc đồng loạt ở cả 3 dự án thành phần vì một nơi làm xong, hai nơi còn lại chưa xong thì việc kết nối chưa hoàn thiện.

Hiện tại, trong khi ở địa phận Bà Rịa - Vũng Tàu, cao tốc Bắc Nam dần thành hình thì ở Đồng Nai, công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn.

Đất vắng chủ, giải phóng mặt bằng gặp khó

Ở phía Đồng Nai, dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1 có chiều dài khoảng 54km, trong đó đoạn qua địa bàn tỉnh Đồng Nai dài khoảng 34km được chia thành dự án thành phần 1 và dự án thành phần 2.

Để thực hiện hai dự án thành phần, tỉnh Đồng Nai phải thu hồi diện tích đất gần 290ha trên địa bàn TP Biên Hòa và huyện Long Thành với hơn 3.400 hộ dân bị ảnh hưởng.

Theo ông Nguyễn Hồng Quế, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án bồi thường giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư tỉnh Đồng Nai (Ban quản lý), đối với dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1, đến nay công tác kiểm đếm đất, tài sản trên đất tại 2 dự án thành phần tại Đồng Nai đã đạt gần 92%.

Hiện dự án thành phần 1 và 2 còn lại 282 thửa đất chưa xác định được chủ đất. Ban quản lý đang tập hợp danh sách, phối hợp với các địa phương thông báo, liên hệ chủ sử dụng để thực hiện trình tự kiểm đếm vắng chủ theo quy định.

Về xác định nguồn gốc đất, Ban quản lý đã chuyển hồ sơ cho UBND địa phương xác nhận nguồn gốc đất làm cơ sở lập phương án bồi thường. Do phải xác nhận nguồn gốc sử dụng đất, thời điểm sử dụng đất, thời điểm xây dựng nhà (nếu có), số nhân khẩu, đối tượng sản xuất trực tiếp nông nghiệp, chỗ ở tại địa phương, đủ điều kiện tách hộ… nên thời gian trả lại hồ sơ cho Ban quản lý lập phương án bồi thường còn chậm.

Để đẩy nhanh tiến độ lập phương án bồi thường, Ban quản lý đề nghị UBND huyện Long Thành và TP Biên Hòa chỉ đạo các phòng ban, phường xã, thị trấn khẩn trương hoàn thiện xác nhận nguồn gốc sử dụng đất đối với các hồ sơ do Ban quản lý chuyển đến để kịp thời lập phương án bồi thường.

Ban quản lý cũng đề nghị Phòng Tài nguyên và Môi trường giảm bớt thủ tục sao lục hồ sơ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các thửa đất đã được cấp phép.

Đồng thời, UBND tỉnh xem xét, giao các sở, ngành liên quan tham mưu UBND tỉnh Đồng Nai xác định cụ thể các khu tái định cư bố trí di dời các hộ dân thuộc diện bố trí tái định cư để các địa phương xét trường hợp tái định cư làm cơ sở phê duyệt phương án bồi thường và thu hồi đất.

Các địa phương cần quan tâm, phối hợp với Ban quản lý vận động người dân thống nhất với phương án bồi thường để phê duyệt, không chờ niêm yết đến 20 ngày. Để tăng cường tiến độ giải ngân, Ban quản lý đề xuất UBND tỉnh chấp thuận cho phê duyệt phương án bồi thường đối với các thửa đất nông nghiệp nhưng có nhà xây dựng trên đất, quá trình duyệt bố trí tái định cư sẽ được kiểm duyệt sau.

Nhiều hộ dân mua bán giấy tay, xây nhà trái phép

Nguyên nhân khiến tiến độ dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu qua Đồng Nai chậm là do công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn. Dù lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai thường xuyên đốc thúc, chỉ đạo các địa phương nhưng vì lý do khách quan và chủ quan mà công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường tái định cư hiện rất chậm.

Ông Nguyễn Hồng Quế cho biết công tác giải phóng mặt bằng khó khăn do thiếu nhân lực kiểm kê, nhiều thửa đất không xác định chủ và chưa bố trí được khu tái định cư. Ông Quế giải thích thêm dự án này có quy mô di dời dân khá lớn chỉ sau dự án sân bay Long Thành. Vì vậy, hồ sơ kỹ thuật cũng rất phức tạp.

Có hộ mất hết đất, có hộ mất một phần diện tích, việc khởi công, xây dựng chậm các khu tái định cư đã làm ảnh hưởng đến công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng; không thể bố trí tái định cư cho người dân để thực hiện thu hồi diện tích đất ở trong khu vực dự án.

Theo Ban quản lý, hiện công tác kiểm đếm tại dự án thành phần 2 trên địa bàn các xã Long An, Phước Bình, Phước Thái, Long Phước, Tân Hiệp của huyện Long Thành đã hoàn thành. Tại dự án thành phần 1 cũng đã hoàn thành kiểm đếm trên địa bàn 5 xã, phường thuộc huyện Long Thành và TP Biên Hòa.

Riêng địa bàn phường Phước Tân, TP Biên Hòa do có nhiều trường hợp xây dựng nhà trên đất nông nghiệp (phát sinh rất nhiều so với hồ sơ đất đai đang quản lý) nên dự kiến phải đến cuối tháng 1 mới hoàn thành công tác kiểm đếm.

Đại diện Chi cục Quản lý đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai, cho biết tại phường Phước Tân (TP Biên Hòa) có nhiều trường hợp xây dựng nhà trên đất nông nghiệp, nằm ngoài hồ sơ quản lý đất đai nên kiểm đếm gặp rất nhiều khó khăn và mất nhiều thời gian.

Trong khi đó, một cán bộ làm công tác bồi thường thuộc Ban Quản lý thông tin, ở phường Phước Tân có nhiều căn nhà xây dựng trên ba ranh thửa đất khác nhau. Nhiều người dân mua bán nhà đất bằng giấy tay, bán qua nhiều đời chủ nên công tác xác định chủ đất để thực hiện công tác kiểm đếm rất khó khăn.

Ông Nguyễn Hồng Quế cho hay, ngoài những khó khăn trên, phường Phước Tân thiếu nhân sự tham gia công tác kiểm đếm cũng làm chậm tiến độ. Hiện nay, Ban quản lý chia làm 2-3 tổ để thực hiện công tác kiểm đếm nhưng nhân sự phường Phước Tân không đủ để tham gia hết các tổ.

Cũng theo ông Quế, đối với địa bàn phường Phước Tân, hiện chỉ còn khoảng 20% diện tích chưa hoàn thành công tác kiểm đếm. Ban Quản lý đang phối hợp với địa phương đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành công tác kiểm đếm tại phường Phước Tân trong tháng 1.

Ông Võ Văn Phi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, cho rằng thời gian qua, tiến độ thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu qua tỉnh Đồng Nai đã có những chuyển biến tích cực nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu. Do đó, đối với việc kiểm đếm phải thực hiện hoàn thành sớm.

Đồng thời, Ban Quản lý đẩy nhanh công tác lập, niêm yết phương án bồi thường, hỗ trợ và chi trả tiền cho người dân. Theo ông Phi, Ban quản lý tiếp tục thực hiện chi trả tiền cho các trường hợp đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ. Chi trả tiền đến đâu phải thực hiện bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư để phục vụ công tác thi công dự án.

Đồng thời, đơn vị sẽ xây dựng quy chế phối hợp với các địa phương, đơn vị liên quan để thực hiện công việc đồng bộ. Các bộ phận liên quan cũng nhanh chóng hoàn tất thu hồi, bàn giao mặt bằng đối với các diện tích đất công, đất giao thông sông suối, đất cao su cho chủ đầu tư.

Đề cập đến tiến độ giải phóng mặt bằng dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức cho rằng, dù tỉnh đã có nhiều chỉ đạo nhưng công tác giải phóng mặt bằng chưa đáp ứng yêu cầu, các đơn vị cần nỗ lực, quyết tâm hơn nữa. Ông Đức yêu cầu trong tháng 1, phải hoàn thành kiểm đếm toàn bộ dự án.

Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cũng yêu cầu Ban quản lý tổ chức chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người dân vùng dự án khi hoàn thành thủ tục. UBND TP Biên Hòa nhanh chóng xử lý vướng mắc, hoàn thành thủ tục để sớm khởi công 2 khu tái định cư phục vụ dự án.

Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu là công trình trọng điểm quốc gia, khi hoàn thành xây dựng sẽ góp phần phá thế "độc đạo" của quốc lộ 51. Do đó, đây là dự án có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển của cả vùng Đông Nam bộ nói chung, tỉnh Đồng Nai nói riêng.