Tương tự các kỳ trước, giải đấu thuộc hệ thống của Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) năm nay quy tụ 16 đội, chia làm 4 bảng thi đấu theo thể thức vòng tròn một lượt tính điểm, hai đội đầu bảng sẽ giành vé tiến vào vòng đấu loại trực tiếp gồm tứ kết, bán kết và chung kết.

Cầu thủ tham dự giải phải đáp ứng điều kiện sinh từ ngày 1/1/2001 trở về sau. Vì vậy, có thể nói đây là sân chơi chỉ dành riêng cho những cầu thủ sinh ra trong thế kỷ 21.

Đối với người hâm mộ Việt Nam, giải U23 châu Á gợi nhớ ký ức đặc biệt. Đó là chiến tích giành ngôi á quân vòng chung kết năm 2018 sau hành trình vô cùng cảm xúc của đội tuyển U23 Việt Nam tại Thường Châu (Trung Quốc).

Tại giải đấu diễn ra tại Trung Quốc, U23 Việt Nam nằm ở bảng D, với các đối thủ mạnh là Hàn Quốc, Australia và Syria. Ở lượt trận mở màn, U23 Việt Nam để thua U23 Hàn Quốc với tỷ số 1-2, kết quả khá dễ đoán và nhiều người cho rằng cơ hội đi tiếp của "Những chiến binh sao vàng" chỉ còn rất mỏng manh.

Đến lượt trận thứ hai, thầy trò Park Hang Seo đụng độ Australia. Bằng chiến thuật phòng ngự hợp lý, U23 Việt Nam không chỉ giữ sạch mành lưới mà còn giành trọn 3 điểm nhờ bàn thắng duy nhất của Quang Hải ở phút 72. Đó là cơn địa chấn đầu tiên "Những chiến binh sao vàng" tạo nên trên đất Thường Châu.

Đến lượt trận cuối cùng, một trận hòa sẽ đưa U23 Việt Nam vào vòng đấu loại trực tiếp và thầy trò Park Hang Seo hoàn thành xuất sắc mục tiêu bằng trận hòa không bàn thắng trước Syria. Vượt qua vòng bảng đã là thành công quá lớn đối với U23 Việt Nam, nhưng chẳng ai ngờ còn vô vàn giây phút thăng hoa và vỡ òa phía trước.

Tại tứ kết, đối thủ của U23 Việt Nam là Iraq. Một cuộc rượt đuổi tỷ số nghẹt thở diễn ra trong 120 phút, kết thúc với tỷ số 3-3, và hai đội phải bước vào loạt đá luân lưu cân não. Các chàng trai trẻ của bóng đá Việt Nam thể hiện bản lĩnh khi thực hiện thành công cả 5 lượt sút.

Người dứt điểm cuối cùng là trung vệ Bùi Tiến Dũng, một cú đá không hiểm, không mạnh và thủ môn đối phương đã chạm được vào bóng. Nhưng như thể số mệnh xếp đặt, bóng vẫn lăn vào lưới. Khoảng khắc trái bóng giật lên và văng vào lưới, có lẽ nhiều cơn co thắt con tim đã xảy ra trên khắp dải đất hình chữ S.

Tại bán kết, đối thủ của thầy trò Park Hang Seo và U23 Qatar được đầu tư rất mạnh mẽ để chuẩn bị cho World Cup 2022. Thêm 120 phút kịch chiến nữa. Thời điểm Almoez Ali nâng tỷ số lên thành 2-1 cho Qatar ở phút 87, tưởng như hành trình đã hết thì chỉ một phút sau, cái chân trái của Quang Hải lại tạo nên giây phút diệu vợi.

Một cú hãm bóng khéo léo sau khi hai cái bóng lừng lững đối phương bật nhảy hụt bóng, một pha vặn sườn đối phương bằng chân phải đồng thời đưa bóng về chân thuận. Cuối cùng là cú cứa lòng tuyệt hảo đưa bóng về góc xa, không cho thủ môn đối phương cơ hội cản phá. Bóng vào lưới và rất nhiều giọt nước mắt hạnh phúc lăn. Bóng đá thật kỳ diệu.

Đến loạt đá luân lưu, có hai hình ảnh ăn sâu vào tâm trí người hâm mộ. Đầu tiên là gương mặt thẫn thờ của HLV Felix Sanchez bên phía Qatar. Có lẽ nhà cầm quân người Tây Ban Nha không hiểu nổi tại sao lại thua. Thứ hai là khoảnh khắc "ngạo nghễ Việt Nam" của Vũ Văn Thanh. Hình ảnh ấy cho thấy sự tự tin và bản lĩnh cao độ của thầy trò Park Hang Seo.

Bước vào trận chung kết, dưới thời tiết khắc nghiệt, ý chí Việt Nam được thể hiện qua sự kiên cường trong suốt 120 phút quần thảo. Mặc dù không thể đăng quang tuy nhiên "cầu vồng tuyết" của Quang Hải đưa người hâm mộ đến tột cùng cảm xúc, là mốc son để mỗi khi nhắc lại, mỗi cổ động viên đều thấy niềm hạnh phúc rung lên trong huyết quản.

Điểm khác của giải đấu kỳ này là U23 châu Á sẽ đóng vai trò vòng loại khu vực châu Á cho môn bóng đá nam Olympic Paris 2024. Ba đội đứng đầu sẽ giành quyền tham dự Thế vận hội tại Pháp, ngoài ra đội xếp hạng tư sẽ thi đấu trận play-off với đội xếp thứ tư tại giải U23 châu Phi.

Vì thế, ngoài chức vô địch, mục tiêu khác cho các đội tuyển tham dự là giành vé dự Thế vận hội. Theo phân loại hạt giống, các đội nằm trong nhóm hạt giống đầu tiên gồm Qatar, Saudi Arabia, Uzbekistan và Nhật Bản.

Ngoài vị thế chủ nhà, U23 Qatar cũng được đề cao nhờ sự đầu tư cho bóng đá, đặc biệt là bóng đá trẻ trong nhiều năm qua. Quốc gia này cũng vừa đăng cai Asian Cup 2023 và đăng quang. Tại U23 châu Á, U23 Qatar từng về đích ở vị trí thứ tư vào năm 2016 và thứ ba vào năm 2018.

Tại vòng loại, mặc dù kết quả không được tính vì đã có suất chủ nhà, U23 Qatar phần nào cho thấy tiềm năng khi đứng đầu bảng B với thành tích toàn thắng trước Kyrgyzstan (1-0), Myanmar (6-0) và Hàn Quốc (2-0). Tameen Mansour Alabdulla, Ahmed Alrawi và Lotfi Madjer là những ngôi sao tấn công đáng chú ý của đội bóng này.

Trong khi đó, Saudi Arabia được xếp hạt giống với tư cách các nhà đương kim vô địch. Dù cho tính kế thừa ở các đội tuyển trẻ không sâu đậm như cấp đội tuyển quốc gia (ĐTQG) song Saudi Arabia vốn đã là cường quốc của bóng đá châu Á. Trong 5 lần tham dự U23 châu Á trước đây, đội tuyển U23 nước này cũng có tới 3 lần vào tới chung kết.

Tại vòng loại, U23 Saudi Arabia dễ dàng đứng đầu bảng với thành tích toàn thắng, ghi tới 12 bàn vào lưới Campuchia, Mông Cổ và Lebanon. HLV Saad Ali Alshehri đã triệu tập 4 cầu thủ đã tham dự Asian Cup 2023, bao gồm Abdullah Radif, người đã ghi bàn vào lưới đội tuyển Hàn Quốc ở vòng 1/8, và tiền đạo trẻ tài năng 17 tuổi Talal Haji.

Cái tên tiếp theo là đương kim á quân Uzbekistan. Không được xếp vào hàng ngũ ông lớn của lục địa vàng nhưng đất nước này lại có thành tích cực kỳ ấn tượng tại các giải trẻ.

Trong 3 kỳ U23 châu Á gần nhất, U23 Uzbekistan đều lọt vào top 4 đội mạnh nhất, đăng quang năm 2018, xếp thứ tư năm 2020 và á quân 2022. Nếu duy trì được thành tích ổn định này, họ có cơ hội lớn dự Thế vận hội.

Tại vòng loại, U23 Uzbekistan cũng thể hiện sức mạnh bằng chiến thắng 8-1 trước Afghanistan và Hong Kong (Trung Quốc), cũng như đánh bại Iran với tỷ số tối thiểu 1-0. Cầu thủ Uzbekistan được đánh giá khá toàn diện, có kỹ thuật lẫn thể chất vượt trội nếu so với mặt bằng chung của bóng đá châu Á.

Cái tên còn lại của nhóm hạt giống số một là U23 Nhật Bản, đội đã đăng quang năm 2016 và kết thúc ở vị trí thứ ba tại giải đấu gần nhất. Có lẽ trong mọi giải đấu của châu lục, Samurai Xanh đều được xếp vào nhóm ứng cử viên hàng đầu bởi một nền bóng đá phát triển mạnh mẽ và vững chãi.

Tại Qatar, HLV Go Oiwa cũng sở hữu lực lượng hùng hậu, có thể kể đến tiền vệ gốc Bỉ Joel Chima Fujita (Sint-Truiden), hậu vệ Takashi Uchino, cầu thủ đang khoác áo Fortuna Dusseldorf hay tiền vệ Rihito Yamamoto.

Những ứng viên khác cũng không thể xem thường là Australia và Hàn Quốc. U23 Australia có nhiều cầu thủ đang thi đấu tại châu Âu như Louis D'Arrigio (Lechia Gdansk), Jacob Italiano (Borussia Monchengladbach II), Garang Kuol (FC Volendam) hay Adrian Segecic (FC Dordrecht). Quốc gia này cũng có thành tích tốt ở hai kỳ U23 châu Á gần nhất, lần lượt xếp hạng ba và hạng tư.

Trong khi đó, Hàn Quốc tuy chỉ được xếp hạt giống số hai nhưng là đội có thành tích tốt bậc nhất qua các kỳ U23 châu Á. Ngoại trừ giải đấu gần nhất phải dừng chân ở tứ kết, các giải U23 châu Á trước đó, đội bóng đến từ xứ sở kim chi đều nằm trong top 4, với một lần đăng quang năm 2020. Nhạc trưởng của U23 Hàn Quốc tại giải lần này là Bae Jun-ho, tiền vệ tấn công 20 tuổi đang khoác áo Stoke City.

Đông Nam Á có 4 đại diện tham dự vòng chung kết U23 châu Á 2024, bao gồm Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và Malaysia. Bóng đá Thái Lan vốn được xem là "anh cả" của khu vực trong nhiều năm và đang trên đà hồi sinh.

Tuy nhiên, thành tích của U23 Thái Lan qua các vòng chung kết không mấy ấn tượng. Trong 4 lần tham dự, đại diện của xứ sở Chùa vàng chỉ một lần vượt qua vòng bảng tại giải đấu tổ chức trên sân nhà vào năm 2020.

Tại vòng chung kết kỳ này, U23 Thái Lan nằm chung bảng với Saudi Arabia, Iraq và Tajikistan. Ngoại trừ Tajikistan bị xem là "lót đường", U23 Thái Lan phải tạo ra được bất ngờ trước Saudi Arabia hoặc Iraq mới có cơ hội đi tiếp. Tuy nhiên, cả hai đại diện Tây Á này đều mạnh trong phát triển bóng đá trẻ và có thành tích ổn định tại giải U23 châu Á.

Bóng đá Indonesia cũng đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Tại vòng loại, U23 Indonesia đã đứng đầu bảng K với thành tích toàn thắng cả 2 trận, ghi 11 bàn và không lọt lưới bàn nào.

HLV đội tuyển quốc gia Indonesia, Shin Tae Yong cũng được giao quyền dẫn dắt đội tuyển U23 và mang tới Qatar đội hình giàu kinh nghiệm, với những cầu thủ quen mặt như Ernando Ari, Ivar Jenner, Justin Hubner và Marselino Ferdinan.

Dù vậy, nằm ở bảng đấu khá xương xẩu với Qatar, Australia và Jordan, U23 Indonesia không dễ gì vượt qua vòng bảng. Nếu Qatar và Australia là những ứng viên hàng đầu thì Jordan cũng là đối thủ đáng gờm.

Tại vòng loại, U23 Jordan đã ghi tới 12 bàn và không nhận bàn thua nào trong 3 trận đấu với Brunei, Oman và Syria. Trong đó, bộ đôi Wassem Al Riyalat và Reziq Bani Hani gây chú ý với 5 bàn thắng.

Trong khi đó, U23 Việt Nam và Malaysia nằm chung tại bảng D, bên cạnh Uzbekistan và Kuwait. Nếu U23 Malaysia không được đánh giá cao thì hy vọng dành cho thầy trò Hoàng Anh Tuấn không phải không có. Nếu Uzbekistan được đánh giá cao nhất thì Kuwait và Việt Nam được giới chuyên môn đánh giá sẽ cạnh tranh suất còn lại.

Đội hình U23 Việt Nam sang Qatar tuy thiếu vắng một số cầu thủ quan trọng như Phan Tuấn Tài hay Võ Minh Trọng nhưng vẫn còn nhiều cầu thủ tài năng và dày dạn kinh nghiệm. Nguyễn Đình Bắc, Khuất Văn Khang hay Nguyễn Thái Sơn đã tham dự nhiều giải trẻ và thử lửa liên tục ở V-League lẫn cấp đội tuyển quốc gia trong thời gian qua.

Dẫn dắt đội tuyển U23 Việt Nam là HLV Hoàng Anh Tuấn, nhà cầm quân được giới chuyên môn đánh giá cao về năng lực và nhiều lần gặt hái thành công cùng các cấp đội tuyển trẻ thi đấu thành công, nổi bật nhất là chiến tích đưa U20 Việt Nam dự U20 World Cup.

Đối với lứa cầu thủ hiện tại, ông Hoàng Anh Tuấn cũng đã có nhiều thời gian gắn bó nên chắc chắn có sự "ăn rơ" nhất định, đáng chú ý là chức vô địch giải U23 Đông Nam Á 2023.

Chia sẻ trước thềm giải đấu, HLV Hoàng Anh Tuấn cho biết: "Chúng ta cũng đã biết, các đội cùng bảng với U23 Việt Nam đều là những đối thủ quen thuộc. Uzbekistan được đánh giá cao nhất vì thường xuyên tham dự và đạt thành tích rất tốt ở các giải vô địch châu Á trong các lứa tuổi.

Chúng tôi cũng đã có dữ liệu tương đối về đối thủ này. Còn Malaysia, từ lứa U17 đến đội tuyển quốc gia chúng ta cũng đều đã thi đấu với họ rồi. U23 Kuwait cũng là đối thủ mà chúng tôi cần nghiên cứu kỹ. Ban huấn luyện có bộ phận phân tích kỹ thuật để tìm hiểu đối phương.

Nhìn chung, chúng tôi đã chủ động để nắm được thông tin về các đội cùng bảng, cũng giống như họ chắc chắn cũng nghiên cứu thông tin về U23 Việt Nam".

Kinh nghiệm và bản lĩnh của U23 Việt Nam tại U23 châu Á cũng không hề thiếu. Ngoài ngôi á quân năm 2018, chúng ta cũng lọt vào tứ kết tại giải đấu gần nhất. Và quan trọng, cứ nhắc đến giải U23 châu Á là mỗi con người Việt Nam đều cảm nhận được khát vọng và niềm tin.

Thất bại của đội tuyển Việt Nam trước Indonesia dưới thời HLV Troussier nên tạm gác lại, bây giờ là lúc sự cổ vũ và động viên của người hâm mộ rất quan trọng để thầy trò Hoàng Anh Tuấn vững bước tiến lên.

Nội dung: Ngọc Trung

Thiết kế: Patrick Nguyễn