Italy: Ký ức Calciopoli, nhà vô địch châu Âu hai lần lỡ hẹn World Cup

Bê bối Calciopoli từng rúng động bóng đá thế giới

Vụ bê bối bán độ tỷ số được người ta gọi với cái tên Calciopoli, bị phanh phui vào tháng 5/2006. "Bóng ma" đó ảnh hưởng trực tiếp đến Juventus, AC Milan, Fiorentina, Lazio và Reggina khi họ bị phát hiện đã tham gia đường dây dàn xếp tỉ số. Một mạng lưới thông tin giữa các cá nhân thuộc các CLB và tổ chức trọng tài đã bị phát hiện khi cố ý dàn xếp kết quả có lợi trong những trận đấu tâm điểm.

Cây viết nổi tiếng John Foot đã viết trong cuốn sách Calcio của mình: "Một thế giới tối tăm chất đầy sự lừa lọc, gian dối, đã đi ngược đạo đức và chính trị. Tâm điểm của thế giới đen tối đó chính là Luciano Moggi, Giám đốc thể thao của Juventus".

Những cuộc điều tra cho thấy Moggi đã thống trị hầu hết mọi mặt của bóng đá Italy thời bấy giờ, từ những bản hợp đồng chuyển nhượng cho đến việc thao túng các trọng tài. Ngay cả việc phát sóng các trận đấu trên sóng truyền hình cũng đều bị Moggi điều khiển, hình ảnh và tên tuổi của Juve luôn được đánh bóng và chăm sóc kỹ lưỡng.

Moggi không từ một thủ đoạn từ tống tiền cho đến hối lộ rồi thậm chí dùng bạo lực để xây dựng cả một đế chế. Những kẻ không tuân theo sẽ phải chịu đau đớn. Những đối thủ không chịu thỏa hiệp sẽ hứng chịu những kết quả bất lợi, trong khi đó những trọng tài không làm theo lời ông ta rồi sẽ tiêu tan sự nghiệp.

Tất cả đều phải phục tùng những quy tắc quỷ quái, nhưng thực chất, điều đó nói lên một điều: Sự ảnh hưởng và quyền lực của những CLB lớn của Italy thời bấy giờ là quá lớn. 

Moggi và Antonio Giraudo, một quan chức cấp cao của Juventus đã bị buộc tội điều khiển các trọng tài bằng các cuộc điện thoại nhằm hướng đến những kết quả có lợi trong cuộc đua tới chức vô địch. Mặc dù có một số CLB cũng nằm trong danh sách đen ấy, nhưng các công tố sau khi điều tra đều cho rằng Juve là đội bóng duy nhất nhúng tay vào việc dàn xếp kết quả các trận đấu.

Chính vì vậy, Juventus phải hứng chịu hình phạt nặng nhất và gây sốc nhất trong lịch sử đội bóng: bị đẩy xuống Serie B, danh hiệu vô địch 2 mùa bóng 2004-05 và 2005-06 đều bị tước bỏ, xuất phát mùa giải mới với mức -9 điểm (sau khi đã kháng cáo). AC Milan cũng bị loại khỏi Champions League mùa sau đấy. Fiorentina, Lazio bị trừ điểm. 

Ban lãnh đạo Juventus đã từ chức vào giữa tháng 5/2006, sau đó là Moggi. Chủ mưu của vụ bê bối đã phải đứng sau song sắt nhà tù 5 năm 4 tháng và bị cấm vĩnh viễn tham gia các hoạt động liên quan đến bóng đá cùng một số nhân vật khác, trong đó có Giraudo.  

Vào thời điểm đó, Juventus, một đế chế lừng lẫy của bóng đá thế giới, đối mặt với cái kết hệt như Ngày Tận Thế. Đã từ rất lâu, hình ảnh sọc trắng đen đã trở thành một biểu tượng của giải đấu hấp dẫn bậc nhất hành tinh. Đã từng có thời điểm đẳng cấp của Juve được chứng tỏ qua những bộ đôi đẳng cấp như Baggio và Zoff, Tardelli và Vialli, Zidane và Platini.

Bằng một cách nào đó, Lão Bà đã từng thoát khỏi vấn nạn doping diễn ra trong thập niên 90, nhưng Calciopoli lại là một câu chuyện rất khác. Hố đen ấy khiến Juve trở nên cùng cực và hứng chịu những búa rìu dư luận. 

Đó là một sự trừng phạt tất yếu của vụ bê bối rúng động toàn nước Ý và chao đảo cả nền bóng đá. Đội tuyển Italy dưới sự dẫn dắt của HLV Lippi dự World Cup 2006 với sự hoang mang tột độ và nhiều trụ cột Azzurri thời điểm đó có nguy cơ đứng trước vành móng ngựa bởi những bê bối liên quan đến CLB của mình.

Chức vô địch World Cup 2006 đẫm nước mắt

Italy đến World Cup 2006 với nhiều hoài nghi, nhất là sau thất bại ê chề ở Euro 2004. Họ vẫn sở hữu những ngôi sao "dát vàng" như Nesta, Cannavaro, Totti, Buffon, Zambrotta cùng thế hệ cầu thủ đang lên như Pirlo, Gattuso, De Rossi, Luca Toni…

Người Ý khởi đầu giải đấu với chiến thắng đơn giản Ghana 2-0 nhưng nhiều vấn đề đã xảy ra ở trận hòa Mỹ 1-1. De Rossi đã nhận thẻ đỏ khi thúc cùi trỏ vào mặt cầu thủ Mỹ và nhiều cầu thủ lên án lối chơi tấn công của HLV Lippi, chính Cannavaro lên tiếng cho rằng Italy chỉ hợp với lối chơi "phòng ngự bê tông".

HLV Lippi đã nghe theo các học trò và Italy đã thắng CH Séc 2-0 ở trận cuối vòng bảng, khi họ biết cách tận dụng cơ hội dù bị Nedved cùng đồng đội liên tục gây sức ép. Italy đã để lại không ít tai tiếng ở trận thắng Australia 1-0 ở vòng 1/8, khi Materazzi nhận thẻ đỏ, Groosso ăn vạ kiếm phạt đền và cú sút thành công của Totti đưa Italy tiến vào tứ kết.

Càng vào sâu, Italy càng chơi thuyết phục và họ vượt qua Ukraine 3-0 nhờ bàn thắng của Gianluca Zambrotta và cú đúp của Luca Toni. Đến trận bán kết với chủ nhà Đức, lối chơi khoa học, chặt chẽ và hai bàn thắng ở hiệp phụ của Grosso, Del Piero đã giúp Azzurri tiến vào trận chung kết.

Kịch bản đẹp đẽ của Espana 82 hiện về và người Ý tự tin trong trận đấu sinh tử với Pháp. Zidane mở tỷ số trên chấm phạt đền nhưng cú đánh đầu cực mạnh của Materazzi sau quả đá phạt của Pirlo, đã đưa trận đấu trở về vạch xuất phát.

Cú húc đầu lịch sử nhằm vào Materazzi, tấm thẻ đỏ cho Zidane và chiến thắng trên chấm 11m của Italy để lên ngôi vô địch. Bí ẩn những lời lẽ khiêu khích của Materazzi với Zidane vẫn là dấu hỏi nhưng với người Ý, chức vô địch đó dù có hoang đường nhưng xứng đáng với nỗ lực phi thường của đoàn quân HLV Lippi.

Chính chức vô địch năm đó giúp án phạt cho các CLB và cầu thủ Italy được giảm nhẹ và không cầu thủ nào phải hầu tòa. "Sự sống nảy sinh từ trong cái chết, hạnh phúc hiện hình từ trong những hy sinh, gian khổ, ở đời này không có con đường cùng, chỉ có những ranh giới".

Người Ý đã tái sinh từ những khó khăn gian khổ nhất và hình ảnh Cannavaro, Buffon, Pirlo, Luca Toni, Gilardino, Gattuso nâng cao chiếc Cúp vàng năm đó, đã cứu rỗi cả nền bóng đá Italia.

Nhà vô địch châu Âu hai lần liên tiếp lỗi hẹn với World Cup

Italy là một trong những đội tuyển quốc gia được mến mộ nhất hành tinh. Không chỉ vì chiến công hiển hách, với 4 lần đăng quang World Cup và 2 lần vô địch châu Âu, đoàn quân thiên thanh còn gây thương nhớ bởi các giá trị cảm xúc.

Một quốc gia vốn hấp dẫn vô cùng bởi chiều sâu văn hóa đặc sắc. Một bản quốc ca hùng tráng kết tinh từ thứ ngôn ngữ quyến rũ như thơ ca. Một lối đá đặc trưng đã đi vào sử sách với danh xưng Catenaccio. 

Thế nhưng Thiên thanh đã hai lần lỡ chuyến xe cuối để đến vòng chung kết World Cup vào các năm 2018 và 2022. Thật khó hiểu khi đội bóng chỉ 8 tháng trước vô địch châu Âu và chỉ thua một trong 39 trận liên tiếp, qua đó lập kỷ lục thế giới về chuỗi trận bất bại của một đội tuyển quốc gia, lại bị loại bởi Bắc Macedonia, đội bóng đại diện cho một quốc gia dân số chưa đến 2 triệu và đứng thứ 67 trên bảng xếp hạng FIFA, ở vòng loại World Cup 2022.

Nhưng đó chính là bản chất thiên biến tạo nên sự hấp dẫn vô cùng của môn thể thao vua. Có chăng, người hâm mộ Thiên thanh chỉ hận vì định mệnh run rủi lại một lần nữa chọn Italy.

Nhìn lại cái kết đắng của Azzurri, không khó nhận ra các nhà đương kim vô địch (ĐKVĐ) châu Âu đã phạm 3 sai lầm, đúng hơn là 3 sơ suất nhỏ mà thầy trò Mancini thừa năng lực sửa sai để thản nhiên xem vòng play-off qua truyền hình.

Đầu tiên là việc bỏ lỡ 2 quả phạt đền trong những cuộc chạm trán Thụy Sỹ ở lượt đi và về. Và tin được không, người sút hỏng lại là "nghệ nhân" đá 11m Jorginho. "Bước lên chấm 11m đến hai lần và không thể ghi bàn cho đội tuyển quốc gia là nỗi ám ảnh với tôi mãi mãi", tiền vệ đang khoác áo Arsenal rớt nước mắt chia sẻ.

"Mọi người nói rằng chúng tôi cần phải ngẩng cao đầu để tiếp tục, nhưng điều này thật khó khăn". Cuối cùng là bàn thua ngớ ngẩn trong trận gặp Bulgaria. 3 trận thắng trở thành 3 trận hòa, cho dù bất kỳ trận đấu nào trong đó thầy trò Mancini chiến thắng, họ đã đứng đầu bảng C vòng loại World Cup 2022.

Tất nhiên, đội tuyển Italy vẫn tự kiểm soát vận mệnh khi chỉ phải gặp Bắc Macedonia ở bán kết trận tranh vé vớt. Và một lần nữa thần may mắn không đứng bên thầy trò Mancini: 32 pha dứt điểm, 19 trúng đích, cầm bóng 70% nhưng không ghi nổi bàn thắng, để rồi bị đối phương sút tung lưới phút bù giờ. Đó là bóng đá. Đó là sự trêu đùa của con tạo với đoàn quân Thiên thanh.

Kết quả này đồng nghĩa thảm họa thứ hai liên tiếp đổ xuống đầu Azzurri, sau thất bại trước Thụy Điển tại vòng loại World Cup 2018. Chức vô địch Euro 2020 bỗng nhiên lại trở thành kỷ niệm vui buồn lẫn lộn đối với thầy trò Mancini bối rối và nghẹn ngào.

"Rõ ràng là chúng tôi bị hủy diệt và nghiền nát. Một khoảng trống lớn sẽ ở trong chúng tôi một thời gian dài", Giorgio Chiellini, trung vệ kỳ cựu của đoàn quân thiên thanh bối rối đến nghẹn ngào.

"Có một nỗi thất vọng lớn lao. Thậm chí hôm nay chúng tôi đã chơi hay nhưng lại không thể ghi bàn. Từ tháng 9 đến hôm nay, chúng tôi đã mắc những sai lầm và bây giờ phải trả giá".

Trong khi đó, HLV Roberto Mancini ngậm ngùi: "Thật khó để nói điều gì đó vào thời điểm này. Tôi chẳng biết phải nói gì. Mùa hè năm ngoái là niềm vui tươi đẹp nhất, bây giờ đến nỗi thất vọng lớn nhất. Tôi rất tiếc cho các học trò: Tôi yêu họ đêm nay còn hơn vào tháng Bảy.

Tôi là HLV, tôi là người chịu trách nhiệm đầu tiên, các chàng trai của tôi thì không. Họ có tương lai hứa hẹn, họ là những cầu thủ mạnh mẽ cho đội tuyển quốc gia trong thời gian dài. Chúng tôi không đáng phải nhận thất bại đắng cay này!".

Sau khi trở thành khán giả tại World Cup 2022, Italy dù không thể hiện phong độ thuyết phục nhưng họ vẫn ghi tên mình ở Euro 2024, giải đấu họ cùng bảng với các đội bóng Tây Ban Nha, Croatia, Italy.

Người đưa Italy lên đỉnh cao của Euro 2020 sau những chiến thắng xuất sắc trước Bỉ, Tây Ban Nha, Anh, HLV Roberto Mancini đã chia tay Azzurri và gánh nặng bảo vệ chức vô địch được trao cho Luciano Spalletti. Euro 2024 là giải đấu mà người Ý bị hoài nghi về thực lực nếu nhìn vào chất lượng đội hình so với các đối thủ lớn Anh, Pháp, Đức.

Nhưng biết đâu càng bị đánh giá thấp, Azzurri sẽ càng thể hiện được phẩm chất của nhà vô địch, như cái cách họ lên ngôi ở World Cup 2006. Sau 18 năm kể từ chức vô địch thế giới bị bao phủ bởi "Bóng ma Calciopoli", đội tuyển Italy trở lại nước Đức để tiếp tục hành trình chinh phục đỉnh cao nhất của bóng đá châu Âu.