Trẻ nổi phỏng nước chi chít người, phải thở máy vì tay chân miệng

Từ đầu năm 2022 đến nay, Hà Nội đã có hơn 1.000 ca mắc tay chân miệng. Số lượng này tăng gấp 5,4 lần so với cùng kỳ năm 2021.

Trẻ suy hô hấp, phải thở máy vì tay chân miệng

Bé N.Đ.A., 9 tháng tuổi được đưa vào Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội) trong tình trạng khó thở, nhịp tim tăng cao.

Ban đầu, bé A. được chẩn đoán Suy hô hấp - viêm phổi và được chuyển vào Khoa Hồi sức tích cực Nhi. Tuy nhiên, trong quá trình thăm khám khi tiếp nhận vào khoa, các bác sĩ phát hiện thấy một số nốt phỏng nước điển hình trong lòng bàn tay của trẻ.

Do đó, các bác sĩ đã đặt ra chẩn đoán trẻ mắc tay chân miệng và làm thêm xét nghiệm test nhanh EV71. Qua đó, nhận định bệnh nhi mắc tay chân miệng độ 4. Đây là mức độ rất nghiêm trọng đe dọa tính mạng.

Vì có tình trạng suy hô hấp nên các bác sĩ đã phải can thiệp thở máy cho trẻ. Bên cạnh đó, A. phải sử dụng thuốc vận mạch và thuốc kháng thể đặc hiệu (IVIG) trong quá trình điều trị.

Sau nhiều ngày điều trị, tình trạng của cháu bé đã ổn định hơn, được cai máy thở để chuyển sang thở oxy gọng kính và chuyển về Khoa Nhi tổng hợp.

Trực tiếp điều trị cho bé A., bác sĩ Đặng Quang Nhật - Khoa Nhi tổng hợp chia sẻ: "Đây là một trường hợp rất nặng mà bệnh viện chúng tôi tiếp nhận điều trị. Đến nay, tuy tình trạng bệnh tay chân miệng đã ổn định nhưng bé vẫn đang tiếp tục điều trị bệnh lý viêm phổi. Đối với một trẻ mắc viêm phổi không có bệnh lý nền và bệnh lý kèm theo thông thường đến giai đoạn này sức khỏe đã ổn định. Vì vậy chúng tôi đang làm thêm các xét nghiệm để xác định xem cháu bé có các bệnh lý nền hay đồng nhiễm virus khác hay không".

Tay chân miệng "bùng nổ" tại Hà Nội sau khi trẻ được đến trường

Thời gian vừa qua, dịch tay chân miệng bùng phát mạnh tại Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung.

Theo số liệu của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, trong tuần 26 khu vực miền Bắc ghi nhận 174 trường hợp mắc tay chân miệng. Lũy tích năm 2022 ghi nhận 4.888 trường hợp mắc, chưa ghi nhận trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm 2021 (1.387), số mắc tăng 252%.

Cộng dồn từ đầu năm 2022 đến nay, Hà Nội đã có hơn 1.000 ca mắc tay chân miệng và chưa có trường hợp tử vong. Số lượng này tăng gấp 5,4 lần so với cùng kỳ năm 2021.

Theo thống kê đến ngày 7/7, tất cả 30/30 quận, huyện, thị xã tại Hà Nội đều đã ghi nhận ca bệnh tay chân miệng. Trong đó, 3 khu vực ghi nhận nhiều ca mắc tay chân miệng nhất tại Hà Nội là: Chương Mỹ (137 ca), Đông Anh (106 ca), Mê Linh (96 ca).

Theo nhận định của ngành y tế Hà Nội, dự báo số ca mắc tay chân miệng có thể tiếp tục gia tăng trong thời gian tới do đang vào cao điểm mùa dịch.

Trao đổi với Dân trí, một lãnh đạo ngành y tế Hà Nội nhận định: "Ca bệnh tay chân miệng tại Thủ đô mặc dù có tăng nhưng rải rác ở nhiều nơi, không tập trung thành ổ dịch lớn nên nguy cơ tương đối thấp".

Trước đó, Bộ Y tế cũng đã có công văn khẩn gửi UBND các tỉnh thành về việc tăng cường công tác phòng chống dịch tay chân miệng.

Bộ Y tế dự báo dịch tay chân miệng có xu hướng gia tăng trong thời gian tới đây. Để hạn chế thấp nhất số mắc và tử vong, không để dịch bùng phát, lan rộng và kéo dài; Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh thành chỉ đạo triển khai quyết liệt các biện pháp ngăn chặn sự bùng phát dịch bệnh.

Riêng tại Khoa Nhi tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, mỗi ngày tiếp nhận 3 - 4 bệnh nhi tay chân miệng phải nhập viện điều trị. Đáng chú ý, giai đoạn cao điểm, có những ngày Khoa phải tiếp nhận đến 7 - 8 bệnh nhi mắc tay chân miệng.

"Các bệnh nhi phải nhập viện đều là trường hợp khi khám sàng lọc tại phòng khám có yếu tố chỉ định nhập viện như: sốt cao liên tục khó hạ, có biểu hiện giật mình… Các trường hợp này phải nhập viện để theo dõi biến chứng của bệnh", BS Nhật phân tích.

Với tay chân miệng, hầu hết các trường hợp mắc ở độ 1, tức là không cần phải nhập viện. Bệnh nhi có thể chỉ bị nổi phỏng nước thông thường kèm theo loét họng, sốt nhẹ, một vài ngày đầu bỏ ăn nhưng sau đó sẽ ổn định. Bệnh thường khỏi sau 7 - 10 ngày.

Những trường hợp nhập viện có chẩn đoán từ phân độ 2a trở lên. Do đó, số bệnh nhi đến thăm khám vì tay chân miệng lớn hơn số nhập viện gấp nhiều lần.

Theo chia sẻ của bác sĩ này, bệnh tay chân miệng lây qua con đường phân - miệng trong các tập thể như: lớp học, nhà trẻ. Việc mở cửa trường học trở lại, cũng như sự tăng cường tiếp xúc sau khi Covid-19 "hạ nhiệt" tạo điều kiện cho tay chân miệng lây lan mạnh.

Như trường hợp của bé A.K. (địa chỉ tại Mễ Trì Thượng, Hà Nội) đang điều trị tại Khoa Nhi tổng hợp. Sau khi tiếp xúc với các bạn từ quê lên chơi, K. bị lây bệnh và phải nhập viện.

"Sau khi phát hiện bé bị sốt cao và có nổi phỏng nước trên người, gia đình đã tức tốc đưa cháu đến bệnh viện để thăm khám, sau đó được các bác sĩ chỉ định nhập viện", mẹ bé K. chia sẻ với tâm trạng đầy lo lắng.

Bên cạnh các tình trạng trên, K. còn có triệu chứng giật mình nhiều lần điển hình của tay chân miệng.

"Sau 3 ngày điều trị, cháu bé đã đỡ sốt, ăn uống được, hết giật mình và sẽ sớm được xuất viện", BS Nhật chia sẻ.

Cơ thể nổi chi chít những phỏng nước, bé N.T.L. (địa chỉ tại Bắc Từ Liêm), là một trường hợp đặc biệt được điều trị tại Khoa. Theo BS Nhật, bé L. có xuất hiện những nốt phỏng nước ở những vị trí khác như thân mình, đùi.

"Khác với những trường hợp thông thường của bệnh với đặc điểm nổi phỏng nước tại một số vị trí đặc hiệu như: lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông… trẻ xuất hiện phỏng nước tại nhiều khu vực khác trên cơ thể vốn không phải biểu hiện điển hình của bệnh.

Bệnh nhi có biểu hiện loét miệng là triệu chứng của tay chân miệng ngoài ra cũng có yếu tố dịch tễ của bệnh khi người em sinh đôi đang mắc bệnh này", BS Nhật phân tích.

Bệnh nhân có kết quả test nhanh EV71 âm tính. Tuy nhiên, theo chuyên gia này, tay chân miệng là bệnh được chẩn đoán dựa trên thăm khám lâm sàng, chính vì vậy khi kết quả EV71 âm tính không loại trừ được trẻ mắc tay chân miệng như nhiều phụ huynh vẫn thường hiểu nhầm. Việc làm xét nghiệm giúp cho tiên lượng bệnh được tốt hơn.

Đáng mừng, sau khoảng hai ngày điều trị, sức khỏe bệnh nhi đã ổn định và sẽ được xuất viện sớm.

Dấu hiệu cảnh báo tay chân miệng cần đưa trẻ đi khám ngay

Theo BS Nhật, thông thường thời gian điều trị tại bệnh viện của một trẻ mắc tay chân miệng sẽ kéo dài 3 - 4 ngày. Những trường hợp có biểu hiện nặng, diễn biến bất thường có thể kéo dài lâu hơn. Điều quan trọng nhất là các vị phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời khi phát hiện triệu chứng cảnh báo của bệnh.

Trẻ mắc tay chân miệng thường có các biểu hiện sau:

- Sốt (sốt nhẹ hoặc sốt cao).

- Tổn thương ở da (dát đỏ, mụn nước ở các vị trí đặc biệt như họng, quanh miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, đầu gối…).

- Một số trẻ chỉ có biểu hiện loét miệng hoặc nổi nốt nhỏ ở mông hay bẹn, nếu gia đình không chú ý thì rất khó phát hiện.

"Đa phần trẻ mắc bệnh có diễn biến nhẹ, tuy nhiên nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh cũng có thể có nhiều biến chứng nguy hiểm như sốc, viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, thậm chí dẫn đến tử vong", BS Nhật nhấn mạnh.

3 dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh diễn biến nặng bao gồm:

- Sốt cao liên tục không đáp ứng với điều trị: Trẻ sốt trên 38,5 độ kéo dài hơn 48 giờ và không đáp ứng với thuốc hạ nhiệt thông thường (paracetamol).

- Giật mình: Đây là dấu hiệu của biến chứng thần kinh. Chú ý phát hiện triệu chứng này ngay cả khi trẻ đang chơi, quan sát xem tần suất giật mình có tăng theo thời gian hay không.

- Quấy khóc dai dẳng kéo dài: Trẻ có thể quấy khóc nhiều, thậm chí là quấy khóc cả đêm không ngủ. Trẻ cứ ngủ khoảng 15-20 phút lại dậy quấy khóc khoảng 15-20 phút rồi lại ngủ tiếp. Nhiều cha mẹ thường giải thích là do bé có các nốt đau miệng nhưng thực tế không phải vậy. Đó là do biểu hiện biến chứng thần kinh ở giai đoạn rất sớm (ngủ gà, bứt rứt).

Bài: Minh Nhật

Ảnh: Đức Trịnh