Bí thư, Chủ tịch xã mới: Chọn người từng “đứng mũi chịu sào” nhiều vị trí

Đó là chia sẻ của PGS.TS Ngô Thành Can, nguyên Phó Trưởng khoa Tổ chức và Quản lý nhân sự, Giảng viên cao cấp, Học viện Hành chính Quốc gia về chủ trương sắp xếp cán bộ cũng như kỳ vọng nâng chất lượng công chức cấp xã mới.

Việc sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức sau khi thực hiện sáp nhập tỉnh, xã là vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn từng nói: “Sắp xếp, sáp nhập thì dễ nhưng bây giờ chọn cán bộ mới là khó”.

Để làm rõ hơn định hướng về bố trí nhân sự, phóng viên Dân trí có cuộc trao đổi với PGS.TS Ngô Thành Can.

Nghiêm cấm can thiệp khi sắp xếp nhân sự

Về công tác cán bộ, trong kết luận mới đây Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã chỉ đạo nghiêm cấm việc tác động, can thiệp trong quá trình sắp xếp nhân sự. Nếu có tình trạng này, Bộ Chính trị yêu cầu xử lý nghiêm vi phạm. Ông đánh giá ra sao trước chỉ đạo quyết liệt về vấn đề nhân sự khi sắp xếp lại bộ máy?

- Tôi cho rằng, thực hiện nghiêm các yêu cầu này về công tác nhân sự có ảnh hưởng lớn đối với chủ trương về sắp xếp các đơn vị hành chính và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã).

Việc chỉ đạo quyết liệt liên quan vấn đề nhân sự trong việc sắp xếp bộ máy, tôi có thể khái quát ở mấy khía cạnh. Đầu tiên là công tác điều hành thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy, sắp xếp các đơn vị hành chính, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, tinh giản biên chế. Bất kỳ sự tác động can thiệp nào trong công tác nhân sự đều ít nhiều ảnh hưởng đến các công việc chung, có thể làm méo mó kết quả kỳ vọng của chúng ta.

Thứ hai, tôi nhận thấy việc chỉ đạo quyết liệt công tác nhân sự đảm bảo chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động tốt ngay từ bước đầu. Qua đó, đảm bảo sự thống nhất, thông suốt cho các hoạt động của cán bộ, công chức, của cả hệ thống chính trị cơ sở. Hạn chế, không để cho những cá nhân có động cơ chưa đúng, có cơ hội lợi dụng hòng trục lợi, kéo bè phái.

Cuối cùng, việc sắp xếp này sẽ tạo dựng niềm tin của nhân dân, của đội ngũ cán bộ, công chức vào chủ trương chung, vào sự nghiêm minh của pháp luật, vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Người dân tin tưởng vào chính quyền địa phương các cấp thực hiện tốt Kết luận 157-KL/TW của Bộ Chính trị về “triển khai thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính”.

Trong đó, Bộ Chính trị yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng tiếp tục làm tốt công tác tư tưởng, chủ động nắm tình hình dư luận, dự báo nguy cơ, kịp thời nhận diện, xử lý các vấn đề phức tạp nảy sinh, bảo đảm sự đoàn kết thống nhất nội bộ trong quá trình sắp xếp, bộ máy mới đi vào hoạt động thông suốt, nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Liên quan đến việc tổ chức lại chính quyền địa phương 2 cấp thì vấn đề sắp xếp nhân sự chắc hẳn là những việc khó, phức tạp. Tuy nhiên, chủ trương chung sẽ bố trí cán bộ nòng cốt cấp huyện về cấp xã. Một số địa phương hé mở sẽ đưa các thành ủy viên, các bí thư cấp huyện; các phó bí thư cấp huyện; các ủy viên ban thường vụ cấp huyện; các phó chủ tịch HĐND, UBND cấp huyện… về làm bí thư xã, phường mới. Ông đánh giá như thế nào về những định hướng này?

- Tôi cho rằng đây là một chủ trương phù hợp, đúng đắn, kịp thời đáp ứng được yêu cầu của cuộc cách mạng tinh, gọn tổ chức bộ máy, của việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Trước đó, ngày 15/4, Ban Chỉ đạo của Chính phủ đã có Công văn số 03/CV-BCĐ định hướng chuyển toàn bộ biên chế cấp huyện về cấp xã khi sắp xếp, có thể tăng cường cán bộ cấp tỉnh về cấp xã.

Trong đó, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của cấp huyện hiện nay được bố trí làm nòng cốt tại các đơn vị cấp xã mới; có thể tăng cường cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh về cấp xã.

Về chủ trương bố trí cán bộ huyện, tỉnh về xã, như ở Hà Nội, Thành ủy Hà Nội đã hướng dẫn đối với chức danh bí thư xã, trước tiên sẽ xem xét các cán bộ là Thành ủy viên hoặc bí thư cấp huyện, chủ tịch UBND cấp huyện…

Hay ở Quảng Ngãi cũng có dự kiến điều động, luân chuyển gần 40 cán bộ là giám đốc, phó giám đốc sở; trưởng phòng và tương đương cấp tỉnh về giữ các chức vụ bí thư, phó bí thư, Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch UBND cấp xã.

Trong thời gian tới, tôi cho rằng với việc tăng cường cho đội ngũ cán bộ cấp xã đã cơ bản giải quyết được và làm dịu đi những lo lắng, băn khoăn của người dân về chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã.

Bởi không ít người dân cho rằng đội ngũ cán bộ cấp xã hiện nay khó có thể đáp ứng yêu cầu của chính quyền địa phương cấp xã sau sáp nhập thành đơn vị hành chính mới lớn hơn, chức năng, nhiệm vụ lớn hơn, nặng nề hơn.

Cán bộ được rèn luyện qua thực tiễn sẽ thực thi công vụ tốt hơn

Như nhiều địa phương đã hướng dẫn, bí thư cấp xã phải là người đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ phó bí thư cấp ủy hoặc tương đương trở lên. Như vậy, cán bộ chủ chốt cấp xã, phường được bố trí đúng vị trí, đúng quy định, có phẩm chất, năng lực sẽ góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cấp cơ sở ra sao, thưa ông?

- Với định hướng bố trí cán bộ như tôi đã phân tích, chúng ta có thể kỳ vọng đội ngũ cán bộ cấp xã này đáp ứng được những yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng cán bộ xã trong điều kiện đổi mới, cải cách. Họ được tuyển chọn, trải qua các vị trí khác nhau trong công vụ đã đáp ứng được yêu cầu của các vị trí lãnh đạo.

Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ này đã có những trải nghiệm qua thực tiễn, đã đứng mũi chịu sào ở các vị trí lãnh đạo, quản lý nhất định, đã tạo được niềm tin trong nhân dân, cũng như trong kết quả hoạt động công vụ.

Tôi nhận thấy những cán bộ trên được đào tạo, bồi dưỡng bài bản, được rèn luyện qua các thực tiễn hoạt động của các vị trí nên có năng lực thực thi công vụ tốt, có thái độ tốt đối với hoạt động công vụ.

Họ có kinh nghiệm trong xử lý tốt các tình huống có vấn đề trong hoạt động công vụ, có đủ trải nghiệm để giải quyết các vấn đề của công vụ có tính chính trị, hay những vấn đề phức tạp khó khăn trong công vụ.

Một điều cũng tác động lớn đến chất lượng đội ngũ cán bộ này tôi nhận thấy họ gồm những người trẻ, năng động, linh hoạt, dám đổi mới, dám chấp nhận sự thay đổi để hướng tới mục tiêu phát triển quê hương, đất nước, nâng cao đời sống của nhân dân, vì mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.

Tinh thần “4 xin, 4 luôn, 5 không”

Với định hướng sắp xếp cán bộ nhiều kinh nghiệm trong quản lý, lãnh đạo từ cấp huyện về cấp xã, phường mới, ông kỳ vọng gì về những chuyển biến trong thực thi công vụ?

- Bố trí cán bộ, tăng cường cán bộ cho cấp xã, tạo cho chính quyền địa phương cấp xã có nhiều điểm mới làm cho người dân tin tưởng, kỳ vọng nhiều hơn.

Điều đầu tiên, hoạt động thực thi công vụ của của chính quyền cấp xã hướng vào phục vụ người dân, chú trọng nâng cao hiệu quả phục vụ, tiếp tục thực hiện và đẩy mạnh cải cách hành chính.

Đây là cấp chính quyền gần dân, sát dân, chịu trách nhiệm trực tiếp trước đời sống của nhân dân, sự đi lên phát triển của địa phương, nên các hoạt động hướng vào phục vụ người dân, lấy phục vụ người dân làm trung tâm.

Tiếp nữa, tôi cho rằng sẽ đảm bảo nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công cho người dân và tổ chức. Trong mọi hoạt động của chính quyền cấp cơ sở cần thiết phải đặt người dân vào vị trí trung tâm, nâng cao chất lượng và hiệu quả của các dịch vụ hành chính công, dịch vụ công ích và luôn quan tâm đến sự hài lòng của người dân.

Chất lượng cung cấp dịch vụ công đối với người dân thể hiện ở những vấn đề cụ thể như: Đạt kết quả mong muốn, đảm bảo thời gian theo quy định, chi phí theo quy định và được nghiên cứu chi phí phù hợp đối với các dịch vụ công ích, được phục vụ với thái độ tôn trọng, chuẩn mực, với tinh thần “4 xin, 4 luôn, 5 không”.

Cụ thể là: “4 xin” là: Xin chào, xin lỗi, xin cảm ơn, xin phép. “4 luôn” gồm: Luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe, luôn giúp đỡ. “5 không” là: Không cửa quyền, hách dịch, gây khó khăn, phiền hà; không quan liêu vô cảm, vô trách nhiệm; không tham nhũng, lãng phí, lợi ích nhóm; không xu nịnh, chạy chọt, gian dối; không lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thực thi công vụ.

Để cán bộ, công chức xã, phường mới hướng sâu đến phục vụ nhân dân, lấy người dân làm trung tâm, vai trò nâng cao chất lượng đội ngũ khu vực công cần chú trọng ra sao, thưa ông?

- Vấn đề nữa tôi muốn nhắc đến đó là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở, tập trung nâng cao hoàn thiện các kỹ năng thực thi công vụ.

Nâng cao chất lượng thực thi công vụ của cán bộ, công chức cần được nghiên cứu xem xét áp dụng kỹ thuật quản lý thực thi dựa vào các chỉ số đo lường hiệu quả công việc, lấy hiệu quả công việc làm thước đo năng lực công chức.

Cần xây dựng và hoàn thiện các quy định, các chính sách cần thiết để triển khai áp dụng cách thức quản lý, đánh giá trong thực thi công vụ của cán bộ, công chức hướng tới hiệu quả công việc và sự hài lòng của người dân.

Chính quyền cấp xã từng bước tạo niềm tin của người dân qua việc khen thưởng, kỷ luật cán bộ, công chức.

Cùng với đó là thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, đồng thời không để tồn tại các trường hợp tham ô, tham nhũng, tiêu cực trong hệ thống chính trị ở địa phương.

Liên quan đến vấn đề dân chủ ở cơ sở, cần phát huy vai trò của người dân trong xây dựng chính quyền địa phương cấp xã.

Chính quyền cấp xã tạo điều kiện để người dân tham gia đóng góp ý kiến vào các quyết sách của chính quyền địa phương, giám sát hoạt động của cán bộ, công chức trong thực thi công vụ, tăng cường tính công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động của chính quyền cấp cơ sở đi đôi với việc nâng cao cơ sở vật chất và điều kiện làm việc.

Trong việc tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp cơ sở thực hiện việc công khai thông tin, cần thiết công khai đầy đủ, kịp thời các chủ trương, chính sách, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, các quy định liên quan đến quyền và nghĩa vụ của người dân tại trụ sở UBND xã, trên cổng thông tin điện tử hoặc các phương tiện truyền thông địa phương.

Chân thành cảm ơn ông về cuộc trao đổi!