Trung Quốc kỳ vọng chuyển mình sau "cuộc gặp gỡ đặc biệt" của ông Tập

Bắc Kinh đang điều chỉnh chính sách?

Những phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 17/2 tại một hội nghị chuyên đề với các lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu, bao gồm cả nhà đồng sáng lập Alibaba Jack Ma, là tín hiệu mới nhất cho thấy Bắc Kinh đang cam kết khôi phục niềm tin vào khu vực tư nhân sau nhiều năm siết chặt quy định, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ.

Hội nghị này cũng hé lộ những doanh nghiệp có vai trò quan trọng đối với tương lai của Bắc Kinh - những công ty có thể hưởng lợi nếu đợt tăng trưởng gần đây của thị trường Trung Quốc tiếp tục.

Nhiều nhà phân tích cũng coi hội nghị này là tín hiệu cho thấy Bắc Kinh đang điều chỉnh chính sách để vực dậy nền kinh tế và khôi phục niềm tin doanh nghiệp, vốn đã suy giảm nghiêm trọng sau khi chính quyền Tập Cận Bình siết chặt ngành công nghệ, làm đảo lộn mô hình kinh doanh của các công ty giáo dục trực tuyến có lợi nhuận, khiến giá trị thị trường của các tập đoàn internet như Tencent và Alibaba bị giảm hàng tỷ USD, đồng thời khiến các lãnh đạo như Jack Ma trở thành "người ngoài cuộc."

Hội nghị cũng hé lộ những loại hình doanh nghiệp mà Bắc Kinh muốn ưu tiên phát triển, với sự góp mặt của lãnh đạo BYD, nhà sản xuất pin CATL, Unitree Robotics - công ty nổi tiếng với robot hình người, cùng 2 gã khổng lồ công nghệ Xiaomi và Huawei, những doanh nghiệp đã bị Mỹ tìm cách kiềm chế bằng các biện pháp hạn chế xuất khẩu và trừng phạt.

Đáng chú ý, Jack Ma cũng tham dự - một sự xuất hiện bất ngờ đối với một nhân vật từng rất nổi bật nhưng đã "rời xa ánh đèn sân khấu" trong vài năm qua.

Rory Green, Giám đốc nghiên cứu tại TS Lombard, nhận định rằng cuộc họp này, cùng với sự xuất hiện của Jack Ma, là một sự kiện "rất quan trọng," bổ sung vào chuỗi điều chỉnh chính sách từ mùa thu năm ngoái, củng cố nhận định rằng Trung Quốc sẽ nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 5%.

Tuy nhiên, liệu hội nghị này có thể thực sự vực dậy niềm tin của khu vực tư nhân hay không vẫn còn phụ thuộc vào việc liệu những lời nói có đi kèm với hành động cụ thể - đặc biệt là các biện pháp kích thích tài khóa từ kỳ họp Quốc hội sắp tới của Trung Quốc. 

Cuộc chiến thuế quan với Mỹ càng làm tăng thêm tính cấp bách trong việc tìm kiếm những động lực tăng trưởng mới, khi ông Trump đã áp đặt mức thuế 10% đối với Trung Quốc.

"Bắc Kinh đang tái định vị khu vực tư nhân như một trụ cột của năng lực cạnh tranh quốc gia trong bối cảnh những khó khăn kinh tế và địa chính trị," Robin Xing, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Morgan Stanley cho biết. "Mặc dù đã có những dấu hiệu cho thấy việc siết chặt quản lý sẽ sớm kết thúc, chúng tôi cho rằng sự trở lại của một nhà lãnh đạo doanh nghiệp có tầm ảnh hưởng đánh dấu dấu hiệu rõ ràng đầu tiên cho thấy việc điều chỉnh chính sách đã hoàn tất," ông nói, ám chỉ đến Jack Ma.

Cổ phiếu Trung Quốc niêm yết tại Hong Kong (Trung Quốc) tiếp tục tăng giá gần đây. Chỉ số Hang Seng China Enterprises tăng hơn 2% trong hôm thứ Hai, với cổ phiếu công nghệ như Alibaba và Xiaomi đóng góp phần lớn vào mức tăng này. Lợi suất trái phiếu chính phủ một năm của Trung Quốc đã tăng 8 điểm cơ bản lên 1,5%, mức cao nhất kể từ tháng 8, cho thấy nhà đầu tư có thể đang chuyển hướng vốn vào cổ phiếu khi đà tăng tiếp tục.

Tập trung vào khu vực tư nhân

Trung Quốc bước vào cuộc chiến thương mại thứ hai với sự phụ thuộc vào xuất khẩu cao hơn, trong khi tiêu dùng trong nước trì trệ hạn chế khả năng điều phối của Bắc Kinh. Thay vào đó, khu vực tư nhân đang thể hiện tiềm năng khôi phục tinh thần mạnh mẽ, sau bước đột phá của DeepSeek trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo đã thúc đẩy một đợt tăng trưởng 1.300 tỷ USD trên thị trường chứng khoán Trung Quốc, cả trong và ngoài nước mà không có bất kỳ gói kích thích nào từ chính phủ.

Cuộc gặp của Chủ tịch Tập Cận Bình giờ đây sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn để thu hút tài chính cổ phần cho các ngành công nghệ phần cứng, AI và năng lượng mới, theo một giám đốc điều hành cấp cao từ một công ty sản xuất thiết bị vi mạch tư nhân. Điều này được củng cố bởi sự xuất hiện của những người tham dự.

Mục tiêu hiện tại là cuộc họp thường niên của Quốc hội vào tháng 3, nơi Tập Cận Bình dự kiến sẽ đặt ra mục tiêu tăng trưởng khoảng 5%. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ các nhà hoạch định chính sách sẽ làm thế nào để đạt được mục tiêu này, khi Bắc Kinh vẫn chưa đưa ra kế hoạch để ngừng suy thoái kéo dài, kích thích chi tiêu tiêu dùng và vượt qua sự thù địch ngày càng gia tăng đối với việc xuất khẩu dư thừa, từ các đối tác thân thiết cũng như Mỹ.

Trong khi đó, ông Tập Cận Bình đang thể hiện sức mạnh của mình bằng cách tập hợp các ông lớn công nghệ của quốc gia.

Thành phần doanh nghiệp tham gia cuộc gặp cũng rất đáng chú ý, chủ yếu là các giám đốc công nghệ mà không có sự góp mặt của các đại gia bất động sản. Các nhà hoạch định chính sách có vẻ đang tập trung hơn bao giờ hết vào việc chuyển đổi nền kinh tế sang các động lực công nghệ cao và rời xa phát triển bất động sản.

Giới lãnh đạo Trung Quốc dường như cũng đã nhận ra rằng họ cần khai thác toàn bộ tiềm năng của khu vực tư nhân để có thể cạnh tranh với Mỹ trên quy mô toàn cầu. Tuy nhiên, thực tế chính trị vẫn là các doanh nhân phải điều chỉnh mục tiêu của họ theo định hướng chung.

Niềm tin thị trường chưa đủ

Sự kiện này đã góp phần cải thiện tâm lý thị trường đối với cổ phiếu Trung Quốc. Trong một báo cáo gửi khách hàng, các chuyên gia của Goldman Sachs nhấn mạnh rằng việc triển khai các chính sách, bao gồm kích thích tiêu dùng và cải cách thị trường theo hướng thân thiện hơn với doanh nghiệp, sẽ là yếu tố quyết định để khôi phục niềm tin.

Giới chuyên gia nêu những công ty hưởng lợi nhiều nhất là những doanh nghiệp có triển vọng được phê duyệt các quy định còn tồn đọng. Nổi bật nhất là Alibaba, nếu được chấp thuận IPO của Ant Group, sẽ nhận được cú hích rất lớn.

Dự đoán, đợt phục hồi của cổ phiếu công nghệ gần đây sẽ mở rộng sang các ngành cơ sở hạ tầng tiên tiến và hàng tiêu dùng, đặc biệt nếu Bắc Kinh thực sự thực hiện các biện pháp tài khóa để ổn định nền kinh tế. "Mặc dù quan điểm chung đã nhận ra quy mô của gói kích thích, thị trường vẫn đang đánh giá thấp hiệu quả của chính sách tài khóa," Green nói thêm.

Tuy nhiên, một số nhà đầu tư vẫn thận trọng, đặc biệt khi đà tăng của cổ phiếu công nghệ được thúc đẩy bởi sự hứng khởi xung quanh DeepSeek thay vì các yếu tố cơ bản. Joanna Yang, đồng quản lý danh mục đầu tư tại Ninety One, cho biết qua email rằng mặc dù bà lạc quan về tiềm năng dài hạn của một số cổ phiếu, nhưng mức tăng mạnh trong thời gian qua đã làm thu hẹp mức chiết khấu định giá và đà tăng tiếp tục, cần có sự cải thiện thực sự trong các yếu tố cơ bản.

Trên thực tế, năm qua đã chứng minh rằng những đợt tăng trưởng dựa trên tâm lý tại thị trường Trung Quốc có thể sụp đổ nếu Bắc Kinh không thực hiện các cam kết của mình. Nếu lần này Bắc Kinh biến lời nói thành hành động, điều đó có thể thuyết phục một số nhà đầu tư quay lại thị trường Trung Quốc ít nhất là một phần, giúp thúc đẩy thị trường một lần nữa.