Triển vọng kinh tế Việt Nam năm 2022 trong mắt các tổ chức quốc tế

Hầu hết các chuyên gia kinh tế nước ngoài đều lạc quan khi nhận định về triển vọng tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm nay bất chấp bối cảnh quốc tế còn nhiều khó khăn, bao gồm giá năng lượng cao.

Lạc quan về triển vọng

Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố báo cáo cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam với tựa đề: "Giáo dục để tăng trưởng" với những nhận định lạc quan. Theo đó, WB dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm nay sẽ ở mức 7,5% so với mức 2,1% năm ngoái.

Các chuyên gia của WB cho biết, bất chấp những cú sốc và tình trạng bất định gia tăng gần đây, nền kinh tế Việt Nam vẫn đang trên lộ trình phục hồi. Trong 6 tháng qua, quá trình phục hồi của nền kinh tế Việt Nam của tăng tốc nhờ khu vực chế tạo, chế biến vững vàng và các ngành dịch vụ phục hồi mạnh mẽ.

"Sau đợt giãn cách xã hội nghiêm ngặt và GDP sụt giảm mạnh vào quý III/2021, nền kinh tế bắt đầu phục hồi trở lại từ mùa thu năm 2021 nhờ tỷ lệ tiêm vaccine cao tạo điều kiện cho quốc gia mở cửa lại. Đến cuối tháng 12/2021, khoảng 80% dân số đã được tiêm vaccine đầy đủ, các biện pháp hạn chế đi lại dần được gỡ bỏ. Nhờ đó, nền kinh tế phục hồi nhanh chóng, tăng trưởng ở mức 5,2% trong quý IV/2021, ở mức 5,1% trong quý I/2022 và 7,7% trong quý II vừa qua", chuyên gia của WB cho biết.

Dự báo về triển vọng kinh tế Việt Nam năm nay, các chuyên gia của WB cho rằng, tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ tăng mạnh từ mức 2,6% trong năm 2021 lên 7,5% trong năm nay khi người tiêu dùng thỏa mãn những nhu cầu dồn nén trước đó và số lượt du khách quốc tế gia tăng.

Trước đó, tờ The Business Times của Singapore cũng trích nhận định của các chuyên gia kinh tế cho rằng nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phục hồi mạnh mẽ trong năm nay.

Ông John Paul Lech, Giám đốc đầu tư tại quỹ đầu tư Matthew Asia, cho rằng: "Việt Nam là ngôi sao của thị trường cận biên".

Theo ông, mặc dù thường bị lu mờ bởi các đối thủ nặng ký của châu lục như Trung Quốc và Ấn Độ hay những thị trường mới nổi lâu đời hơn như Indonesia và Malaysia, nhưng Việt Nam một trong những thị trường tăng trưởng tốt nhất trong các nước đang phát triển.

Mặc dù các thị trường mới nổi nhìn chung nhỏ hơn, ít thanh khoản hơn và ít có khả năng tiếp cận vốn đầu tư nước ngoài, nhưng Việt Nam đang vượt lên xu hướng này. Bằng chứng là 6 tháng đầu năm nay, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam đã tăng gần 9% lên 10,1 tỷ USD.

Chuyên gia kinh tế Chua Han Teng thuộc DBS, ngân hàng lớn nhất Singapore, cũng lạc quan khi cho rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm nay sẽ đạt 7%, đáp ứng mục tiêu đề ra. Trong đó, lĩnh vực dịch vụ sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Hoạt động bán lẻ phục hồi ở tất cả các ngành nghề. Số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới đang gia tăng.

Cũng có nhận định lạc quan về kinh tế Việt Nam năm 2022, ngân hàng HSBC cho rằng Việt Nam là một trong những quốc gia tăng trưởng nhanh nhất khu vực trong năm nay.

Trong báo cáo mới đây, các chuyên gia phân tích của HSBC cho rằng, Việt Nam là quốc gia hiếm hoi duy trì được tăng trưởng hai năm liên tiếp kể từ khi xảy ra đại dịch và hiện đang được coi là điểm sáng trong khu vực do tiềm năng phát triển kinh tế vững vàng và khả năng phục hồi nhanh sau đại dịch Covid-19.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 6 tháng đầu năm tăng 11,7% so với cùng kỳ năm trước. Sản xuất công nghiệp tiếp tục đà tăng trưởng vững chắc với tốc độ 8,48% toàn ngành so cùng kỳ năm 2021, trong đó linh kiện điện thoại tăng 22,2%. Chỉ số PMI ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng từ 51,7 điểm trong tháng 4 lên 54,7 điểm trong tháng 5, mức cao nhất trong 12 tháng qua, trước khi lùi một chút về 54 điểm trong tháng 6.

Nhờ nguồn vốn FDI ổn định trong nhiều năm đổ vào ngành sản xuất công nghệ, Việt Nam đã vươn mình trở thành một công xưởng sản xuất của thế giới. Tăng trưởng xuất khẩu 6 tháng đầu năm tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước.

Về lĩnh vực này, ông Chua Han Teng cũng cho rằng, Việt Nam đang nổi lên như là một quốc gia xuất khẩu mạnh mẽ về công nghệ thông tin và truyền thông và thị phần của Việt Nam có thể sẽ phát triển hơn nữa.

Trong 6 tháng đầu năm, cả nước có 76.200 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 13,6% so với cùng kỳ năm trước và gần 40.700 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 55,6%. Bình quân một tháng có 19.500 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động. Điều này cho thấy tình hình hoạt động kinh doanh bắt đầu khởi sắc và sôi động trở lại.

Đặc biệt, việc mở cửa hoàn toàn từ giữa tháng 3 đóng vai trò hết sức quan trọng với sự phục hồi của ngành dịch vụ. Nửa đầu năm, Việt Nam đón 602.000 lượt khách quốc tế, gấp 6,8 lần so với cùng kỳ năm trước.

Những dấu hiệu trên đều cho thấy Việt Nam đang trên đà phục hồi ổn định, vững vàng. Vì vậy, HSBC đã nâng dự báo tăng trưởng cả năm nay lên 6,9% (từ mức dự đoán 6,2% và 6,6% trước đó), nhiều khả năng tốc độ tăng trưởng của Việt Nam sẽ dẫn đầu khu vực.

Tương tự, ngân hàng UOB của Singapore cũng nâng dự báo tăng trưởng từ mức 6,5% trước đó lên mức 7% với giả định không có gián đoạn nghiêm trọng nào nữa do đại dịch gây ra.

Sự lạc quan này được củng cố bởi tăng trưởng GDP trong quý II của Việt Nam cao hơn dự kiến, với mức tăng 7,7% so với cùng kỳ năm ngoái - cao nhất trong 11 năm và vượt xa ước tính 5,9% trước đó của các chuyên gia kinh tế. Sự phục hồi mạnh mẽ này được thúc đẩy bởi hoạt động sản xuất vốn đã tăng tốc trong quý thứ 4 liên tiếp và sự phục hồi của sản lượng dịch vụ đã tiếp tục lấy lại được vị thế kể từ đợt giảm cuối cùng vào quý III/2021.

Ngân hàng Standard Chartered mới đây cũng đưa ra dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong quý III sẽ đạt 10,8%, cả năm đạt 6,7%.

Ông Tim Leelahaphan, chuyên gia kinh tế phụ trách Thái Lan và Việt Nam của Standard Chartered, cho rằng quá trình hồi phục của nền kinh tế sẽ diễn ra mạnh mẽ trong nửa cuối năm, đặc biệt khi lĩnh vực du lịch đã được mở cửa trở lại sau 2 năm đóng cửa. Theo ông, ở thời điểm hiện tại, tình hình lạm phát vẫn nằm trong tầm kiểm soát.

Trong báo cáo mới nhất phát hành cuối tháng 7 vừa qua, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cũng giữ nguyên dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam ở mức 6,5% trong năm nay và 6,7% trong năm 2023, trong khi hạ dự báo tăng trưởng khu vực châu Á xuống còn 4,6%.

Rủi ro cần chú ý

Mặc dù triển vọng tăng trưởng rất tích cực, song các chuyên gia của WB cũng lưu ý đến những rủi ro đang gia tăng, đe dọa đến viễn cảnh phục hồi của nền kinh tế. Các rủi ro đó bao gồm tăng trưởng chậm lại hoặc lạm phát đình đốn tại những thị trường xuất khẩu chủ lực, cú sốc giá cả hàng hóa thế giới tiếp tục diễn ra cùng với đó là sự gián đoạn của các chuỗi cung ứng toàn cầu hay sự xuất hiện của các biến chủng Covid-19 mới.

Ngoài ra, WB cho rằng, còn có những thách thức từ trong nước, bao gồm thiếu hụt lao động, rủi ro lạm phát gia tăng và rủi ro cao hơn trong lĩnh vực tài chính.

Nói với The Business Times, nhà kinh tế Yun Liu cho rằng, dù đạt đà tăng trưởng khả quan, nhưng cuộc khủng hoảng năng lượng đã bắt đầu ảnh hưởng đến tăng trưởng của Việt Nam. Do đó, Việt Nam cần lưu ý những rủi ro gia tăng đối với tăng trưởng, đặc biệt là từ giá năng lượng tăng cao.

Đồng quan điểm, ông Ngô Đăng Khoa - Giám đốc toàn quốc Khối ngoại hối, thị trường vốn và dịch vụ chứng khoán, HSBC Việt Nam cũng cho rằng, Việt Nam đang gặp một loạt thách thức trong bối cảnh giá nhiên liệu thế giới tăng cao. Điều đó sẽ khiến chi phí nhiên liệu tăng, ảnh hưởng xấu đến cán cân thương mại của Việt Nam.

"Chúng tôi đánh giá xu hướng này sẽ còn tiếp diễn, tạo áp lực ngược lại lên lạm phát. Mặc dù chi phí năng lượng cao, lạm phát thực phẩm ở mức độ vừa phải, sản xuất trong nước tương đối ổn định giúp kìm hãm lạm phát toàn phần," chuyên gia HSBC nhận định.

Bên cạnh đó, chuyên gia HSBC cho rằng Việt Nam cần hết sức lưu ý những "cơn gió ngược chiều" cản trở tăng trưởng thương mại đang mạnh dần lên. Một mặt, tiêu dùng thế giới đang dịch chuyển từ hàng hóa sang dịch vụ. Mặt khác, gián đoạn chuỗi cung ứng ở Trung Quốc khiến các doanh nghiệp sản xuất Việt Nam gặp ngày càng nhiều khó khăn trong việc đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào phục vụ cho hoạt động xuất khẩu trong tương lai. Đây chính là những yếu tố khiến tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam khó có khả năng duy trì đà tăng trưởng vững mạnh như hiện nay.

Tuy vậy, WB cho rằng quá trình phục hồi của kinh tế Việt Nam mới chỉ bắt đầu trong khi triển vọng về nhu cầu trên toàn cầu đang yếu đi cộng với rủi ro lạm phát gia tăng. Do đó, WB khuyến cáo các cấp có thẩm quyền cần chủ động ứng phó.

Khuyến nghị

Liên quan đến chính sách tài khóa, WB khuyến nghị trọng tâm nên nhằm vào tập trung triển khai gói chính sách hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế, đồng thời mở rộng mạng lưới an sinh xã hội có mục tiêu, nhằm giúp người nghèo và những người dễ tổn thương chống đỡ tác động của cú sốc giá nhiên liệu cũng như lạm phát gia tăng.

Trong khu vực tài chính, báo cáo của WB khuyến nghị cần theo dõi chặt chẽ và tăng cường công tác báo cáo và dự phòng nợ xấu, đồng thời ban hành cơ chế xử lý tình trạng mất khả năng trả nợ.

Giám đốc WB Việt Nam - bà Carolyn Turk cũng cho rằng, để duy trì tăng trưởng kinh tế với tốc độ mong muốn, Việt Nam cần tăng năng suất ở mức 2-3% mỗi năm.

"Kinh nghiệm quốc tế cho thấy tăng năng suất lao động chỉ có thể đạt được bằng cách đầu tư cho hệ thống giáo dục. Lực lượng lao động có năng lực cạnh tranh sẽ đem lại hiệu suất là yếu tố Việt Nam rất cần trong dài hạn", Giám đốc WB Việt Nam nhấn mạnh.

Ngoài ra, theo ông Khoa, Việt Nam nên tiếp cận thị trường vốn quốc tế cho phát triển xanh, tận dụng sự quan tâm của thị trường vốn với khẩu vị của nhà đầu tư đang theo chiều hướng có lợi.

Nội dung: Nhật Linh