Bên trong kho lưu trữ bảo vật quốc gia Việt Nam
(Dân trí) - Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III (Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, Bộ Nội vụ) có hệ thống kho lưu trữ hiện đại, cất giữ nhiều tài liệu quý giá.
Kho lưu trữ của Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III chứa khoảng 14km giá tài liệu (Video: Cẩm Tiên - Nguyễn Ngoan - Phạm Hồng Hạnh).
Hệ thống kho lưu trữ gồm 3 tầng hầm nằm sâu dưới mặt đất 12m, và 1 tòa nhà 10 tầng nổi. Tất cả được vận hành trong điều kiện đặc biệt, kiểm soát nghiêm ngặt về nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, chế độ thông gió, các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy để tài liệu được lưu giữ an toàn tuyệt đối.
Để vào các khu vực kho này, nhân viên phải mặc trang phục chuyên biệt, đeo găng tay tránh làm bẩn, hư hỏng tài liệu khi tiếp xúc.
Theo bà Trần Việt Hoa (ngoài cùng bên phải), Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III, phần lớn tài liệu của trung tâm được hình thành sau Cách mạng tháng Tám, trong giai đoạn chiến tranh, khi việc quản lý và bảo vệ tài liệu còn nhiều khó khăn.
Trung tâm đang quản lý khoảng 14km giá tài liệu trên các vật mang tin khác nhau, phản ánh toàn bộ tiến trình lịch sử của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam từ năm 1945 đến nay. Để tiết kiệm diện tích, các tài liệu được đặt trong hệ thống giá di động.
Tại đây có 4 khối tài liệu chính: Khối tài liệu hành chính (từ các cơ quan như Phủ Thủ tướng, Quốc hội, Văn phòng Quốc hội, các bộ, ngành…); Khối tài liệu khoa học - kỹ thuật (dự án, công trình xây dựng, công trình khoa học trọng điểm của quốc gia); Khối tài liệu nghe nhìn (100.000 bức ảnh, phim điện ảnh, băng ghi âm); Khối tài liệu có xuất xứ cá nhân (các nhà hoạt động chính trị xã hội…).
Các khối tài liệu bổ trợ, tái hiện lịch sử Việt Nam giai đoạn hiện đại. Trong hình là tài liệu lưu trữ trong kho ảnh - bức ảnh gốc Cụ Tôn Đức Thắng vẫy tay chào các vị đại biểu ra tiễn Đoàn Đại biểu Quốc hội lên đường sang thăm Liên Xô tháng 10/1956.
Hầm lưu trữ của Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III còn bảo quản nhiều tài liệu có giá trị quan trọng: Tuyên ngôn độc lập, bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh đạo Đảng và Nhà nước qua các thời kỳ….
Đặc biệt, có nhiều tài liệu đã được vinh danh: Tập sắc lệnh của Chủ tịch Chính phủ Lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 1945-1946, Bộ phác thảo các mẫu Quốc huy của Việt Nam ra đời năm 1953 của họa sĩ Bùi Trang Chước là Bảo vật quốc gia; Bộ sưu tập gồm hơn 700 ca khúc của nhạc sĩ Hoàng Vân được UNESCO công nhận là Di sản Tư liệu thế giới.
Mỗi loại hình tài liệu có tiêu chuẩn riêng về kho tàng, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng và trang thiết bị bảo quản. Trung tâm đặt tại Hà Nội - nơi có đủ bốn mùa với điều kiện thời tiết đặc trưng. Vì vậy, các yếu tố thời tiết theo từng mùa luôn được kiểm soát chặt chẽ để tránh ảnh hưởng đến tình trạng vật lý của tài liệu.
Nhờ được bảo quản cẩn thận theo tiêu chuẩn lưu trữ quốc gia, các tài liệu dù ra đời từ 1945-1946 vẫn không bị rách, nhòe, hư hỏng. Trong ảnh là sắc lệnh bổ nhiệm Bộ trưởng Bộ Nội vụ của Việt Nam, được Đại Tướng Võ Nguyên Giáp ký ban hành năm 1945.
Điều kiện mỗi kho tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III có quy định khác nhau.
Kho phim được bảo quản ở điều kiện nhiệt độ 10±2 độ C, độ ẩm 30±5%, kho ảnh được bảo quản ở nhiệt độ 16±2 độ C, độ ẩm 45±5%, kho tài liệu giấy được bảo quản ở nhiệt độ 20±2 độ C và độ ẩm 50±5%.
Không chỉ lưu giữ tài liệu của các cơ quan nhà nước, trung tâm còn tiếp nhận khối tài liệu cá nhân của các chính khách, nhà khoa học, văn nghệ sĩ nổi tiếng - những người đã được trao Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh hoặc giải thưởng quốc tế.
Ngoài khu vực hầm được sử dụng để lưu trữ hồ sơ, tài liệu quan trọng, nơi chỉ cán bộ thủ kho mới được phép tiếp cận. Phía trên các tầng hầm là không gian trưng bày, triển lãm, đồng thời trung tâm còn bố trí khu vực phục vụ người dân đến tra cứu, đọc và tìm kiếm tài liệu.
