Lý do hai hãng hàng không Việt cấm dùng pin sạc dự phòng trên chuyến bay
(Dân trí) - Hai hãng hàng không của Việt Nam là Vietnam Airlines và Vietjet Air đã đồng loạt ra thông báo cấm hành khách sử dụng pin sạc dự phòng trên các chuyến bay. Vì sao lại có lệnh cấm này?

Hai hãng hàng không lớn nhất Việt Nam cấm sử dụng pin sạc dự phòng trên các chuyến bay
Mới đây, hai hãng hàng không lớn nhất tại Việt Nam là Vietnam Airlines và Vietjet Air đã đồng loạt bổ sung các quy định an toàn với pin sạc dự phòng khi sử dụng các chuyến bay của hãng.
Theo thông tin được đăng trên trang web chính thức của Vietnam Airlines, pin dự phòng cần phải lấy ra khỏi túi xách, để nơi dễ quan sát bên cạnh khách.

Vietnam Airlines và Vietjet Air cấm hành khách sử dụng pin sạc dự phòng trên máy bay vì lo ngại mất an toàn (Ảnh minh họa: A.S).
Hành khách không được sạc pin dự phòng từ cổng USB của máy bay, cũng như không được sử dụng pin dự phòng để sạc các thiết bị điện tử trong suốt chuyến bay. Pin dự phòng phải được tắt hoàn toàn, tránh bị kích hoạt.
Quy định của Vietnam Airlines cũng cấm hành khách mang theo hành lý xách tay hoặc ký gửi các loại pin có công suất từ 160Wh trở lên, là loại pin thường được sử dụng trong xe đạp điện hoặc xe điện tự hành…
Tương tự, theo quy định được cập nhật trên trang web chính thức của hãng hàng không Vietjet Air vào chiều 24/3, pin dự phòng cần được lấy ra khỏi hành lý xách tay và đặt tại vị trí dễ dàng quan sát trong suốt thời gian bay.
Vietjet yêu cầu hành khách không được cắm sạc pin dự phòng dưới mọi hình thức, cũng như không được dùng pin dự phòng để sạc các thiết bị cá nhân trong suốt chuyến bay.
Trước đó, tất cả các hãng hàng không tại Việt Nam cũng như phần lớn hãng hàng không trên thế giới đều đã cấm hành khách để pin sạc dự phòng trong hành lý ký gửi. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ Vietnam Airlines và Vietjet Air là hai hãng hàng không Việt Nam cấm sử dụng pin dự phòng trên suốt chuyến bay.
Trước Vietnam Airlines và Vietjet Air, nhiều hãng hàng không lớn trên thế giới cũng đã cấm hành khách sử dụng pin sạc dự phòng trong suốt chuyến bay, có thể kể đến Thai Airways, AirAsia, EVA Air, Korean Air, Asiana Airlines…
Ngoài ra, hai hãng hàng không lớn khác là Singapore Airlines và Cathay Pacific cũng ra thông báo sẽ bắt đầu cấm hành khách sử dụng pin sạc dự phòng trên máy bay bắt đầu từ tháng 4 tới.
Vì sao nhiều hãng hàng không cấm dùng pin sạc dự phòng trên chuyến bay?
Việc pin sạc dự phòng bị cấm sử dụng trên các chuyến bay của Vietnam Airlines và Vietjet Air, cũng như nhiều hãng hàng không khác, bắt nguồn từ nguy cơ loại thiết bị này có thể bất ngờ phát nổ, gây hỏa hoạn và uy hiếp an toàn hàng không.
Việc pin dự phòng bất ngờ phát nổ trên các chuyến bay không phải là chưa từng xảy ra, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Chẳng hạn như trường hợp xảy ra với chiếc máy bay A321 của hãng hàng không Air Busan vào tối 28/1 vừa qua.
Chiếc máy bay chở 169 hành khách và 7 thành viên phi hành đoàn đang chuẩn bị cất cánh để thực hiện hành trình từ thành phố Busan (Hàn Quốc) đến Hồng Kông (Trung Quốc), thì bất ngờ bị bốc cháy dữ dội.

Chiếc máy bay bị hư hại nghiêm trọng sau vụ hỏa hoạn bắt nguồn từ pin sạc dự phòng (Ảnh: EPA-EFE).
May mắn sự việc xảy ra khi máy bay vẫn chưa cất cánh. Toàn bộ những người trên máy bay đã được sơ tán an toàn nhờ máng trượt khẩn cấp. Ít nhất 7 người đã phải nhập viện điều trị các vết thương, nhưng không nghiêm trọng đến tính mạng.
Sở Cứu hỏa và Thảm họa Busan cho biết lời khai của các nhân chứng đều khẳng định họ đã nhìn thấy khói và lửa phát ra trong ngăn hành lý nằm ở phía sau máy bay, gần khu vực bếp.
Điều tra cho thấy một viên pin sạc dự phòng bên trong hành lý xách tay của hành khách là thủ phạm gây ra vụ cháy máy bay nghiêm trọng này.
Vào thứ tư tuần trước (19/3), chuyến bay của hãng hàng không Southwest Airlines (Mỹ) đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Reno-Tahoe, bang Nevada, do một viên pin sạc dự phòng trong hành lý xách tay phát nổ.
Các hành khách và phi hành đoàn đã phải rời máy bay bằng phao trượt khẩn cấp. Đám cháy đã được lực lượng cứu hỏa sân bay dập tắt nhanh chóng trước khi gây hậu quả nghiêm trọng.
Sự việc may mắn không gây ra thương vong.
Các hành khách rời khỏi máy bay bằng phao trượt do pin dự phòng phát nổ (Video: X).
Gần đây nhất, một chiếc máy bay của hãng hàng không Hong Kong Airlines đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay quốc tế Trường Lạc Phúc Châu (tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc) vào ngày 20/3.
Sự việc xảy ra khi máy bay đang thực hiện hành trình từ thành phố Hàng Châu đến Hồng Kông (Trung Quốc). Nguyên do khiến máy bay phải hạ cánh khẩn cấp vì một viên pin sạc dự phòng trong hành lý xách tay bất ngờ phát nổ.
Video do nhân chứng ghi lại cho thấy các tiếp viên và hành khách đã liên tục dội nước vào viên pin dự phòng đang bốc cháy và tỏa khói nghi ngút trong khoang hành lý.
Sau khi máy bay hạ cánh khẩn cấp, hành khách đã phải sơ tán bằng phao thoát hiểm. Sự việc may mắn không gây ra thương vong.
Pin dự phòng phát nổ trên khoang hành lý khiến máy bay hạ cánh khẩn cấp (Video: Newsflare).
Một sự việc tương tự cũng đã xảy ra vào tháng 2/2024 trên chuyến bay của hãng hàng không Royal Air Charter Service (Philippines), khi đang bay từ đảo Bocaray (Philippines) đến Thượng Hải (Trung Quốc).
Chiếc máy bay đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Hồng Kông (Trung Quốc) vì một viên pin sạc dự phòng của hành khách phát nổ trong cabin.
Hành khách hoảng loạn khi pin sạc dự phòng phát nổ trên máy bay (Video: ViralPress).
Hình ảnh do một nhân chứng ghi lại cho thấy khói bao trùm khoang hành khách. Nhiều người rời khỏi chỗ ngồi di chuyển về phía đuôi máy bay để tránh hít phải khói từ vụ nổ, gây nên một tình cảnh hết sức hỗn loạn.
Lực lượng cứu hỏa và xe cấp cứu đã đợi sẵn tại đường băng để sẵn sàng ứng cứu. May mắn không có thương vong nào trong vụ việc.
Các nhân chứng cho biết sự việc xảy ra khi một hành khách phớt lờ cảnh báo của các tiếp viên hàng không, sử dụng viên sạc dự phòng để sạc pin cho iPad, dù quy định của hãng hàng không Royal Air Charter Service cấm hành khách sử dụng pin sạc dự phòng trong suốt chuyến bay.
Vì sao pin sạc dự phòng phát nổ?
Pin sạc dự phòng là thiết bị dùng để lưu trữ năng lượng và dùng để sạc cho các thiết bị khác khi cần. Việc tích trữ năng lượng vào các cell pin luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ. Nếu quá trình sử dụng pin sạc dự phòng không đúng cách sẽ khiến thiết bị phát nổ.
Có hai nguyên do chính khiến pin dự phòng phát nổ, đó là yếu tố bên ngoài (bắt nguồn từ cách sử dụng của người dùng) và yếu tố bên trong (bắt nguồn từ lỗi của nhà sản xuất).
Với yếu tố bên trong, nếu nhà sản xuất sử dụng chất liệu linh kiện, lõi pin chất lượng kém, có thể dẫn đến tình trạng chết lõi bên trong. Điều này khiến tuổi thọ pin sạc dự phòng bị rút ngắn, nguồn điện cung cấp không ổn định và ảnh hưởng trực tiếp đến pin trên smartphone khi sử dụng sạc dự phòng.
Đối với yếu tố do người sử dụng, nhiều người thường có thói quen đặt pin sạc dự phòng tại những nơi có nhiệt độ cao, dưới ánh nắng mặt trời mà không biết rằng điều này khiến pin dự phòng có thể phát nổ bất cứ lúc nào.
Theo khuyến cáo của các nhà sản xuất, pin sạc dự phòng không được đặt ở nơi có nhiệt độ cao, ẩm thấp và trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời. Vì vậy, người dùng tuyệt đối không để pin dự phòng ở những nơi có nhiệt độ cao như bên trong xe ô tô đậu dưới trời nắng, trong cốp xe máy, gần lửa… vì điều này có thể khiến sạc dự phòng phát nổ, gây nguy hiểm.
Ngoài ra, người dùng cũng không nên để pin sạc dự phòng đang sử dụng dưới gối, trong chăn hoặc dưới nệm… vì đây là những vật thoát nhiệt kém, dễ bắt lửa có thể gây nên hỏa hoạn nghiêm trọng nếu pin dự phòng không may phát nổ.

Nếu muốn sạc pin điện thoại hoặc các thiết bị di động, người dùng nên sử dụng cổng sạc pin trực tiếp tại ghế ngồi máy bay (Ảnh: Shopify).
Do vậy, Việc sử dụng pin sạc dự phòng trên máy bay tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, gây ảnh hưởng đến an toàn hàng không.
Trong trường hợp cần sạc thiết bị điện tử, tại ghế ngồi của một số loại máy bay có trang bị sẵn cổng kết nối USB hoặc ổ cắm điện, người dùng có thể sạc thiết bị của mình trực tiếp từ các cổng kết nối này.