Lầu Ngũ Phụng trên cổng Ngọ Môn Huế xuống cấp, nhiều cột bong tróc lớp sơn

Ngọ Môn là cổng chính nằm ở phía Nam của Hoàng thành Huế (nay thuộc địa phận quận Phú Xuân, thành phố Huế).

Theo tư liệu lịch sử, công trình được xây dựng vào năm Minh Mạng thứ 14 (1833), khi triều Nguyễn tổ chức quy hoạch lại toàn bộ mặt bằng kiến trúc Hoàng thành. Tại vị trí này trước đây là Nam Khuyết Đài, được xây dựng vào đầu thời vua Gia Long.

Ngọ Môn được chia làm hai phần chính gồm nền đài và lầu Ngũ Phụng. Phần nền đài có bình diện hình chữ U vuông góc, xây bằng gạch, đá kết hợp với các thanh dầm chịu lực bằng đồng thau. Thân đài cao gần 5m, trổ 5 cửa, trong đó cửa chính giữa gọi là Ngọ Môn.

Lầu Ngũ Phụng đặt ở phía trên, chạy suốt thân đài hình chữ U, gồm có hai tầng, kết cấu bộ khung hoàn toàn bằng gỗ lim với 100 cây cột.

Mặt sau cổng Ngọ Môn và Lầu Ngũ Phụng, theo hướng nhìn ra từ điện Thái Hòa. Công trình từng là nơi chứng kiến vua Bảo Đại thoái vị, kết thúc 143 năm tồn tại của triều đình phong kiến nhà Nguyễn.

Sau quá trình tồn tại và chịu tác động của các yếu tố khác nhau, công trình bị xuống cấp nghiêm trọng và trải qua nhiều đợt trùng tu, tu bổ lớn. 

Năm 2012, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế triển khai dự án trùng tu tổng thể di tích Ngọ Môn, tổng số vốn đầu tư trên 80 tỷ đồng với nhiều hạng mục khác nhau, chia làm 2 giai đoạn 2012-2015 và 2016-2019.

Không gian trưng bày hiện vật bên trong lầu Ngũ Phụng trên cổng Ngọ Môn hiện nay vẫn giữ được nét sơn son thếp vàng tinh xảo sau khi được trùng tu.

Thời điểm khởi công dự án trùng tu Ngọ Môn, chủ đầu tư khẳng định tu bổ phục hồi di tích theo đúng nguyên tắc bảo tồn cao nhất các giá trị nguyên gốc bằng các phương pháp truyền thống kết hợp kỹ thuật hiện đại.

Trong quá trình thi công, giám sát, thiết kế, các đơn vị liên quan phải phối hợp chặt chẽ, nắm vững nguyên tắc trùng tu, thi công đúng kỹ thuật, trình tự và ứng xử một cách đúng đắn nhất về nguyên tắc tu bổ di tích.  

Đến năm 2021, sau 8 năm thi công, dự án trùng tu cổng Ngọ Môn chính thức hoàn thành, đưa vào khai thác, phục vụ khách tham quan.

Tuy nhiên đến nay có nhiều hạng mục của lầu Ngũ Phụng đã có dấu hiệu xuống cấp. Hệ thống cột bị bong tróc lớp sơn, các vách gỗ, lan can cũng xuống màu, loang lỗ.

Những hàng cột bị phai màu, lớp sơn son bên ngoài bong tróc.

Một cây cột trên lầu Ngũ Phụng vừa được Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế sơn lại, trong khi những cột khác cùng hệ thống vách gỗ vẫn dính đầy bụi bẩn.

Hệ thống lan can bằng gỗ trên tầng 2 của lầu Ngũ Phụng bị mục, vách bị bong tróc lớp sơn ngoài.

Trong giai đoạn 2 của dự án trùng tu, chủ đầu tư đã sơn thếp toàn bộ cấu kiện gỗ lầu Ngũ Phụng (hai tầng nhà chính và tả, hữu Dực Lâu) bằng kỹ thuật sơn truyền thống, gồm sơn son thếp vàng, sơn son không thếp, sơn quang, tùy vào từng không gian khác nhau.

Tuy nhiên hiện nay qua hình ảnh có thể thấy, nhiều hạng mục gỗ của công trình đã bám đầy chất bẩn, xuống màu.

Cận cảnh lớp sơn son trên hệ thống cột gỗ lim của lầu Ngũ Phụng bị bong tróc, dính bụi bẩn.

Phía bên trong lầu Ngũ Phụng có nhiều nơi chuyển màu đen xám.

Hệ thống cột, cánh cửa mặt tiền của lầu Ngũ Phụng cũng chuyển màu.

Theo ghi nhận của phóng viên Dân trí, không chỉ lầu Ngũ Phụng, một số hạng mục gỗ tại di tích Triệu Tổ miếu, bên trong Hoàng thành Huế cũng có dấu hiệu phai nhạt màu sơn.

Công trình này được trùng tu năm 2014 và hoàn thành năm 2016, với tổng kinh phí trên 35,6 tỷ đồng. Đây là miếu thờ Nguyễn Kim (1468-1545), thân sinh của chúa Tiên Nguyễn Hoàng.