Vừa giải quyết những vấn đề nội tại, vừa chịu tác động bởi những thách thức bên ngoài, TPHCM đã về đích với mức tăng trưởng 7,17% năm 2024. Mặc dù chưa đạt mức kỳ vọng cao được đề ra đầu năm là tăng trưởng 7,5-8%, thành quả trên đã phản ánh những nỗ lực không ngừng nghỉ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố trong một năm biến động.

Trả lời phỏng vấn thời điểm đón Tết Ất Tỵ, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi chia sẻ về cơ sở để địa phương tiếp tục nâng mục tiêu cao cho năm 2025, năm cuối cùng của nhiệm kỳ. Đây cũng là thời điểm để thành phố tăng tốc, bứt phá để cùng cả nước vững bước vào kỷ nguyên mới.

"Nhìn lại 2024, tôi cho rằng đây là năm thành phố tạo ra những nền tảng cho năm 2025 và quá trình phát triển tiếp theo. Thành phố đã nỗ lực giải quyết các vấn đề, tạo điều kiện sẵn sàng để tăng tốc, bứt phá", Chủ tịch UBND TPHCM chia sẻ.

Người đứng đầu chính quyền TPHCM cũng gửi gắm 4 chữ "chung sức - đồng lòng - bứt phá - thành công" vào năm mới. Sự thành công của TPHCM năm 2025 và thời gian tiếp theo không chỉ xuất phát từ những nỗ lực riêng lẻ mà cần sự chung sức, đồng lòng, hành động quyết liệt từ chính quyền, người dân, doanh nghiệp.

TPHCM đặt mục tiêu tăng trưởng 2 con số vào năm 2025 trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước được dự báo nhiều biến động, thành phố còn nhiều vấn đề nội tại cần xử lý. Theo ông, đâu là cơ sở để TPHCM đạt được mục tiêu tăng trưởng ở mức rất cao này?

- TPHCM xác định mục tiêu tăng trưởng cho năm 2025 ít nhất đạt 10% và tạo tiền đề để giai đoạn 2026-2030 duy trì mức độ tăng trưởng này. Để cả nước đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số trở lên thì những trung tâm đầu tàu như TPHCM, Hà Nội cùng các địa phương lớn khác phải đảm nhận trọng trách cao hơn mục tiêu của cả nước.

Cơ sở để địa phương đặt ra mục tiêu này là những giải pháp đồng bộ được tập trung trong suốt giai đoạn vừa qua. Thành phố vừa tập trung cho các động lực phát triển truyền thống, tái cơ cấu ngành kinh tế, vừa tìm kiếm động lực tăng trưởng mới.

Các động lực truyền thống như: dịch vụ chất lượng cao, ngành có giá trị gia tăng cao, lĩnh vực xuất khẩu được làm mới liên tục và hướng đến mục tiêu cao hơn giai đoạn trước. Suy cho cùng, những động lực này vẫn là nền tảng, có tỷ trọng đóng góp lớn cho kinh tế thành phố.

Các động lực mới của thành phố là kinh tế số, kinh tế xanh. Năm 2023 và 2024, TPHCM đã tập trung rất nhiều cho những động lực mới này và mang lại kết quả khá rõ nét, bước đầu có đóng góp nhất định. Nhiều doanh nghiệp đã thực hành tiêu chí xanh để tiếp cận thị trường khó tính châu Âu, châu Mỹ.

Sự chuyển động đó không đến từ những hành động ngắn mà cần cả quá trình. TPHCM nuôi dưỡng các động lực tăng trưởng mới đến khi đủ lớn thì mới tạo được sự bứt phá.

Một cơ sở khác để TPHCM kỳ vọng đạt kết quả tăng trưởng cao cho năm 2025 là việc tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các dự án, doanh nghiệp. Trong năm 2024, với sự quan tâm từ các lãnh đạo cấp cao nhất của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, cùng quyết tâm của TPHCM, nhiều dự án, vấn đề trên địa bàn đã được gỡ vướng, tạo việc làm, doanh số và đóng góp ngân sách.

Với nền tảng này, TPHCM tiếp tục phân loại các khó khăn, vướng mắc, giải quyết theo thẩm quyền hoặc đề nghị Thủ tướng, Ban Chỉ đạo Trung ương chủ trì giải quyết. Tôi tin tưởng năm 2025, số lượng dự án được tháo gỡ sẽ nhiều hơn, các hoạt động trên địa bàn sôi động trở lại và có đóng góp tốt hơn cho nền kinh tế.

Trong quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050, vừa được Thủ tướng phê duyệt, TPHCM cần thực hiện hàng loạt công trình, dự án lớn để đạt mức tăng trưởng trên 10% cho năm 2025 và giai đoạn tiếp theo. Thành phố giải bài toán huy động nguồn lực ra sao để đáp ứng nhu cầu này?

- Theo quy hoạch vừa được phê duyệt, TPHCM cần ít nhất 4,4 triệu tỷ đồng để đầu tư các dự án từ nay đến năm 2030, làm nền tảng để đạt mức tăng trưởng 2 con số. Trong đó, vốn đầu tư công chỉ chiếm 25% là khoảng 1,1 triệu tỷ đồng.

3,3 triệu tỷ đồng còn lại phải được huy động từ nguồn vốn ngoài ngân sách, vốn đầu tư xã hội thông qua các cơ chế, chính sách. Phần vốn này được đầu tư cho hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị, hạ tầng công nghệ thông tin, khoa học công nghệ.

Phương án được thành phố đưa ra là huy động vốn từ nguồn lực đất đai, khuyến khích các dự án đầu tư lớn, tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục đầu tư, giải quyết các vướng mắc. Các cơ chế, chính sách sẽ được tận dụng từ Nghị quyết 98 và nghiên cứu thêm cơ chế, chính sách mới để từ 1 đồng vốn ngân sách có thể huy động được 9 đồng đầu tư xã hội.

Chúng tôi cũng tính toán việc phát hành trái phiếu chính quyền đô thị, trái phiếu công trình, dự án để huy động ngay nguồn vốn từ người dân, kiều bào ta ở nước ngoài. Năm 2024, lượng kiều hối đổ về TPHCM là khoảng 9,6 triệu USD, nếu có cơ chế, chính sách tốt, đây sẽ là nguồn lực không nhỏ cho sự phát triển.

Thành phố không thiếu vốn, không thiếu tiền, nhưng vấn đề quan trọng là cách huy động, cách sử dụng, giải ngân ra sao. Để chuẩn bị cho việc này, TPHCM không chỉ nghĩ đến việc kiếm nguồn tiền ở đâu, bằng cách nào mà còn tính toán đến tận dụng công cụ quy hoạch.

Sau khi có quy hoạch, TPHCM đang khẩn trương hoàn thành quy hoạch chuyên ngành, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và rà soát các thủ tục đất đai, đầu tư để đảm bảo dự án được triển khai trong thời gian sớm nhất. Ngoài số tiền cần huy động, thành phố cần chuẩn bị kỹ lưỡng về quy hoạch, hồ sơ, đội ngũ, tâm thế mới đáp ứng được nhu cầu phát triển giai đoạn tới.

Với sự chuẩn bị này, TPHCM đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ cơ bản hoàn thành hệ thống hạ tầng giao thông nội bộ, giao thông kết nối, ngoại trừ các tuyến đường sắt đô thị. Khối lượng công việc rất lớn, đòi hỏi nguồn vốn rất lớn nhằm cải thiện vấn đề kẹt xe, ngập nước, ô nhiễm môi trường và các nhu cầu xã hội khác.

Nghị quyết 98 thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM chính thức có hiệu lực hơn một năm. Năm qua, TPHCM đã tận dụng nghị quyết này để tháo gỡ vướng mắc, thu hút nguồn lực phát triển và mang lại kết quả cụ thể?

- Nhìn nhận khách quan, năm 2024, TPHCM đã triển khai cơ bản, đồng bộ các nội dung của Nghị quyết 98 về thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù. Kết quả đầu tiên là những thiết chế đã được cụ thể hóa làm bộ khung, nền tảng cho thời gian tiếp theo.

Nhờ những cơ chế, chính sách trên, các nguồn lực ngân sách và ngoài ngân sách được huy động hiệu quả để đóng góp cho sự phát triển của thành phố.

Đối với các cơ chế, chính sách về tổ chức bộ máy, phân cấp phân quyền, chúng ta thấy được sự chuyển biến rõ nét của TP Thủ Đức. Nghị quyết 98 đã đóng góp lớn cho tổ chức hoạt động của mô hình TP Thủ Đức.

Cũng nhờ Nghị quyết 98, nhiều vướng mắc về quy hoạch đối với dự án đầu tư công, đặc biệt là dự án nhóm B, nhóm C đã được tháo gỡ với cơ chế phân cấp, phân quyền. Ngoài ra, những điểm nghẽn trước đây và đầu tư, tài chính, đô thị đã được thành phố giải quyết rất tốt bằng những cơ chế, chính sách đặc thù.

Một minh chứng rõ nét cho hiệu quả của cơ chế phân cấp, phân quyền là năm 2024, các quận, huyện đã tự giải quyết được vấn đề của địa phương mình rất nhanh. Thời gian tới, cơ chế này được thực hiện mạnh mẽ hơn nữa trên tinh thần đã phân cấp rồi thì địa phương theo thẩm quyền thực hiện, không cần hỏi lại ý kiến các sở. Ngoài ra, các dự án lớn, thậm chí dự án nhóm A, nếu địa phương có khả năng thực hiện thì thành phố sẽ giao về.

Tuy nhiên, việc phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cần đi liền với đánh giá năng lực tiếp nhận và khả năng thực thi. Nếu giao việc cho quận, huyện, cấp cơ sở mà không phù hợp với năng lực thì dễ dẫn đến bị động, sai sót.

Tôi đánh giá, đến nay, Nghị quyết 98 đã cơ bản đi vào cuộc sống. Năm 2025 và những năm tiếp theo, nghị quyết này sẽ được thực hiện mạnh mẽ, đồng bộ hơn nữa và mang lại nhiều kết quả đột phá.

Song song với việc thực hiện Nghị quyết 98, năm 2025, TPHCM sẽ tổng kết Nghị quyết 131 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại TPHCM, Nghị quyết 1111 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã và thành lập TP Thủ Đức. Trên cơ sở kết quả tổng kết, và nghiên cứu các mô hình, quy định, thành phố sẽ đề xuất khung pháp lý mới phù hợp hơn đối với đặc điểm của một đô thị đặc biệt.

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị xác định những định hướng lớn để đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Với vị thế là trung tâm lớn về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo của cả nước, TPHCM tận dụng thời cơ này như thế nào nhằm thu hút hơn nữa các nguồn lực trong năm 2025, để vươn mình ở giai đoạn 2025-2030?

- TPHCM được nhìn nhận là trung tâm khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của cả nước. Thực tế thời gian qua, TPHCM đã có sự đầu tư lớn, có những bước đi mới và đạt kết quả bước đầu trong lĩnh vực này.

Tôi cho rằng, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã mở ra thời cơ cho việc phát triển đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. TPHCM sẽ tập trung cho cả hạ tầng, nguồn lực lẫn thể chế để đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết 57.

Thành phố sẽ rà soát, đầu tư để tiến tới việc có hệ thống hạ tầng phục vụ khoa học công nghệ, chuyển đổi số đồng bộ hơn, tốt hơn. Kế đến là việc đầu tư đào tạo nhân lực quản lý, nhân lực khoa học công nghệ, các nhân lực khác phục vụ doanh nghiệp, người dân.

Điểm quan trọng nhất là địa phương cần hình thành hệ thống cơ chế, chính sách dựa trên nền tảng Nghị quyết 57, Nghị quyết 98 để huy động nguồn lực đột phá phát triển khoa học công nghệ. Nguồn lực ở đây không chỉ là tài chính mà là nhân lực, chất xám đóng góp cho thành phố. Thành phố cần huy động được nhân sự ở ngoài nước tới làm việc, hoặc kết nối để đóng góp từ xa.

Đối với chuyển đổi số, TPHCM tập trung cho 3 thành tố chính là chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Từng thành tố được định hướng mục tiêu, mốc thời gian cụ thể.

Về chính quyền số, TPHCM cố gắng đến cuối năm 2025, ít nhất 80% hồ sơ, thủ tục hành chính được giải quyết trực tuyến. Ứng dụng Công dân số sẽ là kênh tương tác 2 chiều giữa người dân, doanh nghiệp và chính quyền. Đây cũng là công cụ để thành phố lắng nghe và có sự điều chỉnh phù hợp trước những phản ánh trong xã hội trên môi trường số.

Năm 2025 cũng là thời điểm TPHCM tập trung cao độ cho lĩnh vực kinh tế số để đạt mục tiêu tỷ trọng kinh tế số đạt 25% GRDP, hướng đến mức 40% cho năm 2030. Trong đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ được hỗ trợ chuyển đổi số mạnh mẽ thông qua các chính sách hỗ trợ bằng ngân sách.

Chúng tôi đang nghiên cứu các cơ chế, chính sách để hỗ trợ 30%, 50%, thậm chí 100% cho các doanh nghiệp lớn muốn chuyển đổi số, phát triển khoa học công nghệ. Các hỗ trợ có thể là nền tảng ứng dụng dùng chung, chính sách đào tạo nhân lực…

Tiếp theo, thành phố sẽ tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp lớn về công nghệ thông tin để làm hạt nhân, làm lõi của lĩnh vực chuyển đổi số trên địa bàn. Doanh nghiệp lớn sẽ mang đến tác động lan tỏa, họ vừa là người cung cấp sản phẩm dịch vụ, vừa là người đổi mới sáng tạo.

Về xã hội số, TPHCM cũng hoàn thiện các hạ tầng công nghệ thông tin, viễn thông, giới thiệu nhiều ứng dụng cho người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực y tế, giáo dục, việc làm, an sinh. Hạ tầng được thành phố đầu tư để mọi người tiếp cận và bắt nhịp kịp với nhịp sống số.

Năm 2025 cũng là thời điểm TPHCM cùng cả nước thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị. Trước khối lượng công việc khổng lồ cần thực hiện để vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, TPHCM đã tính toán ra sao để bộ máy sau tinh gọn đủ sức đáp ứng yêu cầu đề ra?

- Trong vấn đề sắp xếp, tinh gọn bộ máy, TPHCM thực hiện khẩn trương, nghiêm túc theo chỉ đạo của Trung ương. Trong đó, thành phố có nghiên cứu những đặc thù của mình, nhưng phải phù hợp với tổng thể chung.

Các cơ quan thuộc diện hợp nhất, kết thúc nhiệm vụ và cả cơ quan không thuộc diện sắp xếp vẫn phải tổ chức lại đầu mối bên trong. Tinh thần của TPHCM là có sự chủ động, không chỉ sắp xếp cơ học mà phải rà soát lại chức năng, nhiệm vụ theo hướng hợp lý.

Việc sắp xếp, tổ chức lại bộ máy của TPHCM gắn với tái cơ cấu chức năng, nhiệm vụ, rà soát đội ngũ. Điều tiên quyết là thành phố không chỉ tinh giản biên chế 20% đơn thuần mà việc tinh giản ấy cần giữ lại được nhân sự tốt, có chính sách đối với nhân sự không phù hợp.

Chúng ta đang ở thời điểm phải tăng tốc để đạt những mục tiêu cao. TPHCM ý thức được rằng, việc tổ chức lại bộ máy có ảnh hưởng nhất định về mặt con người nên đã có kế hoạch, bước đi phù hợp. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tinh thần nghiêm túc chấp hành chủ trương chung, tôi tin rằng TPHCM sẽ vượt qua những khó khăn, thách thức bước đầu.

Khi nhân sự, con người giảm thì các phương tiện hiện đại phải được phát huy để đảm bảo thông suốt công việc. TPHCM nhận thức được việc này từ sớm và ban hành xây dựng nền công vụ TPHCM hoạt động hiệu lực, hiệu quả giai đoạn 2024-2030.

Cùng việc sắp xếp lại bộ máy, đề án sẽ giúp TPHCM rà soát lại quy trình, công việc của nền công vụ trong năm 2025. Sự phối hợp, giải quyết công việc của thành phố sẽ đảm bảo tính khoa học, thông suốt và giảm thiểu chi phí thời gian, tiền bạc.

TPHCM cũng tập trung xây dựng đội ngũ công chức ưu tú thông qua các chính sách tuyển dụng, đề bạt, đào tạo, hỗ trợ, chăm lo. Ngoài ra, yếu tố công nghệ được đặt lên hàng đầu đối với một nền công vụ hiện đại về cả phần cứng, phần mềm, cơ sở dữ liệu, ứng dụng…

Đây cũng là lý do, năm 2025, thành phố tiếp tục giữ nguyên nội dung chuyển đổi số trong chủ đề năm. Chuyển đổi số sẽ hiện diện trong nền hành chính hiệu lực, hiệu quả của TPHCM và mang lại nhiều kết quả rõ nét.

Trước thềm năm mới 2025, ông có gửi gắm gì đến người dân, doanh nghiệp, những người luôn đồng hành với sự phát triển của TPHCM suốt thời gian qua?

- Trước hết, tôi muốn gửi lời cảm ơn đến bà con, cộng đồng doanh nghiệp, những người luôn yêu mến và giúp đỡ TPHCM trong suốt quá trình phát triển. Tôi xin gửi những lời chúc tốt đẹp nhất và chúc bà con, nhân dân đón Tết Ất Tỵ yên vui.

Năm 2025, TPHCM tiếp tục có những thuận lợi, khó khăn đan xen. Thành phố luôn cần nhìn thẳng vào các vấn đề, phân tích khách quan, khoa học và đưa ra những giải pháp.

Nhìn lại năm 2024, tôi cho rằng, đây là năm thành phố tạo ra những nền tảng cho năm 2025 và quá trình phát triển tiếp theo. Thành phố đã nỗ lực giải quyết các vấn đề, tạo điều kiện sẵn sàng để tăng tốc, bứt phá.

Năm 2025, tôi xin gửi gắm thông điệp "chung sức - đồng lòng - bứt phá - thành công". Muốn phát triển kinh tế - xã hội, chính quyền, người dân, doanh nghiệp không chỉ nỗ lực riêng lẻ mà còn cần sự chung sức, đồng lòng, hành động quyết liệt để cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới.

Với quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt cùng sự chuẩn bị về kế hoạch, phương án huy động nguồn lực, tôi chắc chắn TPHCM sẽ giải quyết cơ bản các vấn đề. Môi trường, điều kiện sống của người dân và các điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội tốt hơn, tăng trưởng của TPHCM sẽ đạt được mức 2 con số.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Nội dung: Q.Huy

Ảnh: Hữu Khoa

Thiết kế: Patrick Nguyễn