Từ vụ tài xế Lexus đánh shipper: Nghề nguy hiểm, mất mạng "như chơi"

Cắn răng chịu đựng để giữ mạng sống

Đến giờ, T. (SN 2003, ngụ tại tỉnh Bình Phước), tài xế xe ôm công nghệ, vẫn chưa quên được khoảnh khắc bị người đàn ông hành hung dã man hồi cuối tháng 9 năm ngoái.

Bộc bạch vì muốn kiếm thêm tiền sinh hoạt, anh đã đăng ký làm tài xế xe ôm công nghệ vào buổi tối. Hằng ngày, tiền T. kiếm được cũng chỉ đủ để anh chi tiêu, thỉnh thoảng tích cóp được chút ít.

Công việc vất vả, phải làm việc ngoài trời nhiều giờ liền, T. cho hay sức khỏe cũng ảnh hưởng không ít vì nhiều đêm quên ăn, khó ngủ. Chàng trai cũng phải luôn tỉnh táo và tập trung hết mức, bởi tai nạn giao thông có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Không những vậy, T. còn phải cố làm hài lòng khách hàng, vì chỉ cần 1 dòng đánh giá không tốt, nam tài xế có thể bị mất việc ngay lập tức hoặc ít nhất là chịu cảnh bị hành khách lăng mạ, tấn công.

Vào thời điểm xảy ra sự việc, anh đang chở khách thì thấy một nhóm trẻ em đang cùng chơi trượt patin ở giữa đường, nơi có nhiều phương tiện qua lại. Khi đó, một bé gái trong nhóm bất ngờ trượt sang phía bên kia đường, lấn ra quá nửa lòng đường. Đúng lúc đó, nam tài xế đang đi ngang qua nên không kịp xử lý, tông trúng bé gái.

Cú tông khá mạnh khiến cả bé gái, tài xế cùng phương tiện và hành khách ngã xuống đường. Một người thân của bé gái chạy đến đỡ bé dậy và gọi người nhà ra tiếp ứng. Nam tài xế và hành khách ngã đau, lúc đó vẫn chưa thể gượng dậy được.

Sau tiếng tri hô, một người đàn ông bất ngờ lao đến, tung cước đá vào lưng, đấm vào đầu của nam tài xế. Khi chàng trai cố giải thích, người này chẳng những không ngừng chửi bới mà tiếp tục tát vào mặt anh.

Nam tài xế chỉ có thể cố gắng phân trần và quay sang hỏi han tình hình hành khách đi cùng. Sau sự việc, nam tài xế bị trầy xước ngoài da, đau ở chân và bụng, hoảng loạn tinh thần.

Mặc dù người đàn ông đã lên tiếng xin lỗi, hai bên đồng ý giảng hòa, dư luận và những đồng nghiệp của T. không khỏi xót xa, bày tỏ sự lo ngại về sự nguy hiểm của nghề này.

Tài xế ô tô công nghệ Hà Văn Lộc (30 tuổi, quê tại tỉnh Thanh Hóa) cũng chia sẻ đã rất sốc khi bị hành khách hành hung vào tháng 6 năm ngoái.

Làm tài xế ô tô công nghệ hơn 3 năm, nhưng không ít lần anh Lộc gặp rắc rối vì hành khách "kiếm chuyện". Trong đó, lần bị tấn công nói trên là khoảnh khắc khiến anh Lộc ám ảnh nhất.

Khi ấy, anh Lộc có đến đón khách vào lúc 21h20. Lúc này, một người phụ nữ lên xe trước, ra hiệu cho anh Lộc chờ thêm 2 người khách nữa.

Tuy nhiên, anh Lộc quan sát thấy 2 vị khách này sau khi đi vệ sinh lại tấp vào bàn nhậu nói chuyện một lát rồi mới ra xe.

"Tôi chờ được khoảng 6-7 phút. Theo quy định của hãng, chờ khách lâu hơn 5 phút thì tài xế có thể chủ động hủy chuyến. Bản thân tôi thấy trời tối, cảm nhận khách đang say xỉn, chuyến xe này không an toàn nên tôi quyết định hủy chuyến", anh Lộc nói.

Sau khi nam tài xế hủy chuyến, 2 người đàn ông nói trên tỏ vẻ tức giận, liên tục chửi bới lớn tiếng. Anh Lộc mới giải thích rằng vì đã hủy chuyến, không thể đặt lại được nên mong khách thông cảm.

Thế nhưng, một trong 2 người đàn ông liền lên tiếng đe dọa: "Bây giờ mày có đặt lại không? Rút chìa khóa, xử nó luôn!".

Mặc dù anh Lộc liên tục thuyết phục khách thông cảm, nhưng người đàn ông lại bất ngờ đấm vào mặt anh Lộc khiến cho anh không kịp phản kháng. Ngay sau đó, người đàn ông còn lại cũng đánh liên tục vào mặt, đầu của anh Lộc.

Nam tài xế chỉ có thể dùng tay che đầu, miệng liên tục nói xin lỗi. Khi được người xung quanh can ngăn, hai người đàn ông vẫn cố mở cửa xe để hành hung anh Lộc.

"Sau khi bị đánh, tôi cảm thấy rất phẫn nộ. Tôi chưa bao giờ bị hành hung dã man như vậy. Đến sáng hôm sau, tôi cảm thấy cơ thể rất đau nhức ", anh Lộc nói.

Cuối cùng, hai bên đã được mời đến cơ quan chức năng làm việc, hòa giải.

Nghề "trăm thứ khó"

Lướt thấy dòng tin "shipper (tài xế giao hàng) bị tài xế xe Lexus hành hung sau va chạm giao thông" mới đây tại Tây Hồ (Hà Nội), anh Hoàng Vũ, shipper tại TPHCM, không khỏi xót xa.

Anh Vũ chia sẻ rằng công việc phải làm việc thường xuyên ngoài trời dù có nắng hay mưa vẫn phải "phơi mặt". Làm việc hơn 12 tiếng/ngày để đổi lấy thu nhập 400.000-500.000 đồng, thực tế, số tiền còn lại với mỗi shipper cũng không được bao nhiêu, sau khi trừ chi phí.

"Nắng nóng thì rát da, nhiều lúc tôi còn chóng mặt, chao đảo tay lái. Có hôm tôi mệt đến mức đổ cả máu mũi mà vẫn phải ráng làm tiếp. Mùa mưa còn vất vả hơn, vừa phải chạy nhanh để hàng không bị ướt, vừa phải thi gan, luyện tay sao để không gặp tai nạn", anh Duy bộc bạch.

Nam shipper trải lòng, làm nghề này, một ngày nghỉ là một ngày đói, vậy nên chỉ hôm nào ốm nặng, không gắng gượng được mới dám ở nhà. Nếu không, dù cơ thể mệt mỏi thế nào, anh cũng phải lao ra đường mưu sinh.

Shipper Lê Duy cũng chia sẻ, một khi mang bệnh nặng hay sự cố xảy ra, shipper thường chỉ có thể nằm nhà chịu trận vì không có tiền, không có bảo hiểm hay bất cứ chế độ phúc lợi, đảm bảo gì.

Đó là lý do sau một thời gian làm nghề, anh Duy dự định tìm công việc khác ổn định hơn. Theo anh, đây chỉ nên được xem là nghề phụ, kiếm thêm lúc rảnh rỗi.

"Lắm lúc, khách không hiểu công việc của chúng tôi, chỉ biết lớn tiếng, trách móc. Thậm chí, có người hiểu lầm chúng tôi lừa đảo mỗi khi họ nhận được món hàng không ưng ý rồi lớn tiếng lăng mạ, tấn công chúng tôi. Nhiều người còn không thèm nghe điện thoại, "bom" hàng, để mặc cho tôi đứng ngoài nắng chờ trong vô vọng", anh Duy thở dài, nói.

Anh Duy cho hay minh chứng đau lòng nhất cho những gì anh vừa chia sẻ chính là sự việc shipper ở Đà Nẵng bị đánh chết hồi tháng 1. Theo đó, một phụ nữ đặt hàng trên mạng với tổng đơn hàng 375.000 đồng.

Anh Thành đã giao hàng thành công nhưng chị này chưa thanh toán tiền. Vì quy định của công ty, anh Thành phải gọi điện đòi tiền khách mới nhận được tiền công giao hàng là 4.000 đồng.

Sau đó, anh Thành bị chị gái này đánh giá "sao xấu" trên app giao hàng. Chị Đào cho biết nếu bị đánh giá "sao xấu", anh Thành sẽ bị công ty phạt 500.000 đồng. Nhưng thời điểm Tết, 500.000 đồng quá lớn, nên chồng chị tìm đến nhà chị này nói chuyện.

Thế nhưng, nam tài xế không ngờ cuộc nói chuyện ấy lại khiến anh mất mạng, bỏ lại vợ con trong cảnh nghèo khó.

Lần gần nhất, ngày 9/2, một nữ tài xế xe ôm công nghệ ở huyện Hóc Môn (TPHCM) cũng khiến cộng đồng mạng xót xa khi bị khách hàng dùng nón bảo hiểm tấn công vì từ chối yêu cầu đi sai lộ trình.

Theo thống kê của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, trong năm 2023, số vụ tai nạn giao thông liên quan đến xe máy chiếm khoảng 70% tổng số vụ tai nạn trên cả nước. Tài xế xe ôm công nghệ, với thời gian di chuyển trên đường dài và thường xuyên, đối mặt với nguy cơ tai nạn cao hơn so với người tham gia giao thông thông thường.

Theo khảo sát của Viện Khoa học Lao động và Xã hội, thu nhập bình quân tháng của tài xế xe ôm công nghệ là khoảng 9,6 triệu đồng. Tuy nhiên, sau khi trừ các chi phí như xăng dầu, bảo dưỡng xe và chiết khấu cho các hãng, thu nhập thực tế còn lại không cao. Đáng lưu ý, phần lớn tài xế không có hợp đồng lao động chính thức, dẫn đến việc không được hưởng các chế độ phúc lợi như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội hay chế độ nghỉ phép.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, để đạt được mức thu nhập mong muốn, nhiều tài xế phải làm việc 8-13 giờ/ngày, thậm chí có người làm việc trên 12 giờ/ngày và 7 ngày/tuần. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn gây ra căng thẳng tinh thần, làm tăng nguy cơ tai nạn và các vấn đề sức khỏe khác.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM, cho hay, về phúc lợi, hầu hết nhóm lao động này không được hỗ trợ tiền ăn, chế độ nghỉ phép, khám sức khỏe định kỳ, thưởng lễ, Tết,… Họ chủ yếu nhận 2 chế độ chính là tiền thưởng (hoa hồng nhờ làm vượt định mức) và tiền boa của khách hàng,...

Họ còn bị kiểm soát về thu nhập, lịch trình làm việc. Tỷ lệ chiết khấu của các hãng công nghệ khá cao. Trung bình, tài xế, shipper chỉ nhận được khoảng 75% giá trị đơn hàng, nhưng trong đó, họ đã phải tự trả thêm 30% cho chi phí phương tiện, khấu hao,…

Vấn đề đáng chú ý nhất chính là hầu hết họ chỉ có giao kết hợp đồng công việc (hợp đồng đối tác) mà không có hợp đồng lao động. Điều này đồng nghĩa với việc người lao động không được đảm bảo quyền lợi lao động và an sinh xã hội khi gặp rủi ro.