Kiếm cả trăm triệu đồng dịp cận Tết, thợ kết hoa lan "ngủ ngày cày đêm"

So với các loại hoa Tết, hoa lan "xuống phố" sớm hơn, khoảng đầu tháng Chạp. Ngoài nguồn hàng nhập về phục vụ thị trường Tết Nguyên đán, thợ kết hoa lan cũng là ưu tiên quan trọng, khiến các cơ sở kinh doanh loài hoa quý tộc tìm kiếm, mời về. 

Chị Phạm Thị Thủy, chủ cơ sở kinh doanh hoa lan lớn tại thành phố Vinh (Nghệ An) cho biết, thợ kết hoa lan giỏi ở Nghệ An khá hiếm. Hàng năm, chị Thủy phải mời thợ ngoại tỉnh về kết hoa. Ngoài "mối" thân quen, đã từng nhiều lần hợp tác thì chế độ đãi ngộ như tiền công, kinh phí ăn ở cũng là yếu tố quyết định việc lựa chọn điểm đến của các thợ kết hoa giỏi.

Anh Lê Văn Duy (quê huyện Lang Chánh, Thanh Hóa) có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kết hoa lan. Các năm trước, anh Duy chủ yếu làm cho cơ sở kinh doanh ở Hà Nội, năm nay, theo phân công của nhóm, anh cùng tốp thợ vào Nghệ An làm. 

"Làm nghề này, ngoài việc có năng khiếu nghệ thuật, có tư duy, sáng tạo, còn rất cần sự tỉ mỉ, nhẫn nại và kiên trì", anh Duy cho hay.

Những năm gần đây, nhu cầu của khách chơi lan đã chuyển dần từ bình lan, cắm hình cầu, đối xứng, sang chơi hoa lan nghệ thuật trên gỗ lũa. Bởi vậy, mỗi người thợ cắm hoa phải tự liên tục đổi mới, nắm bắt xu hướng và không ngừng sáng tạo trong nghề nghiệp của mình. 

Một sản phẩm lan hoàn chỉnh đến tay khách hàng phải trải qua nhiều công đoạn, ở từng khâu sẽ tương ứng với mức tiền công của người thợ. Công đoạn đơn giản nhất là cố định thân lan vào các thanh thép để tạo dáng.

Tiền công của thợ cắm lan phụ thuộc vào tay nghề và độ đáp ứng yêu cầu của khách hàng, kỹ thuật "lên bình" (cắm lan vào bình sứ) hay "lên lũa" (cắm hoa nghệ thuật trên gỗ lũa). Thông thường, tiền công của thợ cắm hoa lan được tính dựa trên số lượng cành hoa sử dụng để hoàn thành công việc.

Việc "đếm cành" tính tiền thường được áp dụng cho thợ "lên bình", ở mức giá 20.000-25.000 đồng/tùy cơ sở.

Sau 2-3 năm phụ việc, thợ có thể tự phụ trách được việc "lên bình" hoàn chỉnh. Mặc dù công việc không quá phức tạp nhưng thợ "lên bình" phải nắn nót, tập trung, bởi chỉ cần gãy một cành lan, có thể mất vài trăm nghìn đồng. 

Đối với thợ "lên lũa", do yêu cầu về tay nghề, tính nghệ thuật và sáng tạo cao, nên tiền công cũng cao hơn. 

"Lên lũa, nếu tính cành thì tiền công 35.000-40.000 đồng/cành. Tuy nhiên, thông thường tiền công của thợ cắm hoa trên gỗ lũa được tính theo tác phẩm hoàn chỉnh, 5-7 triệu đồng, hoặc có thể cao hơn", anh Duy cho hay.

Anh Hoàng Minh Toàn (quê Phú Thọ) cùng nhóm thợ của mình có mặt tại một cơ sở kinh doanh hoa lan ở thành phố Vinh từ đầu tháng Chạp. Công việc của nhóm thợ thường kéo dài đến khoảng 25 Tết. Tùy tay nghề, thành viên nhóm thợ cắm hoa có thể đạt 3-4 triệu đồng/ngày, người tay nghề cao 5-6 triệu đồng/ngày. 

Theo anh Toàn, thợ kết hoa lan đòi hỏi tay nghề cao, tư duy nghệ thuật và giàu ý tưởng sáng tạo. Cũng bởi công việc yêu cầu tính sáng tạo cao nên thợ thường làm việc từ đêm khuya đến rạng sáng. Đó là thời điểm họ có thể tập trung cao độ, ít bị phân tâm bởi tiếng ồn. Do yêu cầu tiến độ công việc nên thợ kết lan chỉ chợp mắt tầm 4-5 tiếng và tiếp tục công việc vào khoảng 10h ngày hôm sau.

Anh Toàn mất gần 1 ngày để hoàn thành tác phẩm hoa lan trên gỗ lũa có giá 80 triệu đồng. Tiền công người thợ có 14 năm làm nghề kết hoa lan nhận được cho "công trình" nghệ thuật này là 8 triệu đồng.

"Cắm lan trên gỗ lũa rất phức tạp và cầu kỳ. Trước hết người thợ phải lên được ý tưởng trên gỗ lũa, rồi mới đến công đoạn lên ý tưởng kết hoa lan và kết hợp các sản phẩm trang trí. Mỗi tác phẩm trên gỗ lũa phải nổi bật được ý đồ nghệ thuật và quan trọng là các chi tiết phải bổ trợ, tôn vẻ đẹp của nhau lên", anh Toàn nói.

Khối lượng công việc nhiều, chuyện ăn ngủ, sinh hoạt bị đảo lộn, nhưng bù lại thợ kết hoa lan có thu nhập đáng mơ ước. Trong khoảng 20 ngày, thợ kết lan bình thường có thể kiếm 50-60 triệu đồng, thợ tay nghề cao có thể thu trên 100 triệu đồng, đảm bảo cho gia đình cái Tết sung túc, đủ đầy.