Cách Ukraine "tự lực cánh sinh" trong cuộc chiến bất đối xứng

Sau 3 năm chiến sự, trước đối thủ mạnh hơn về quân sự, Ukraine đã thể hiện sự sáng tạo trong việc thiết kế và phát triển các hệ thống vũ khí mới. Đây là điều mà Ukraine buộc phải thực hiện do họ hiểu rằng viện trợ phương Tây cũng có giới hạn và Kiev cần có nguồn lực vũ khí dồi dào cho cuộc chiến tiêu hao.

Ukraine đã phát triển một trong những ngành công nghiệp vũ khí không người lái tiên tiến nhất thế giới. Các phương tiện mặt nước không người lái (USV) đa năng của Ukraine như Magura đã làm thay đổi cục diện các trận hải chiến.

Khi chiến sự nổ ra năm 2022, Kiev chỉ có một lực lượng không quân chắp vá và hầu như không có hải quân. Đối mặt với đối thủ sở hữu một trong những lực lượng không quân lớn nhất thế giới và một hạm đội Biển Đen hùng hậu, Ukraine đã tìm cách để xoay chuyển tình thế.

Chiến lược phong tỏa khu vực/biển mà Ukraine áp dụng nhờ kết hợp UAV, USV đã trở thành một ví dụ về chiến thuật tác chiến bất đối xứng.

Ukraine hiện đã sản xuất gần 40% số vũ khí được sử dụng tại tiền tuyến, trong đó 95% là UAV, đồng thời đang chế tạo một đội USV số lượng lớn. Tháng trước, Kiev đã thử nghiệm một tên lửa đạn đạo tầm ngắn và hiện bắt đầu sản xuất hàng loạt tên lửa hành trình có tầm bắn 3.000km.

Ukraine đồng thời đặt ra mục tiêu sẽ trở thành nhà xuất khẩu vũ khí lớn khi chiến sự khép lại.

Ví dụ, Ukraine đã chuẩn bị và đề xuất với Mỹ một hợp đồng UAV trị giá 50 tỷ USD trong 5 năm, với sản lượng 10 triệu UAV mỗi năm, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết.

Nếu Ukraine thực sự có thể xuất khẩu UAV trị giá 10 tỷ USD mỗi năm, nước này sẽ nằm trong nhóm các quốc gia xuất khẩu vũ khí hàng đầu thế giới.

Trong khi đó, theo dữ liệu của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, Ukraine là nước nhập khẩu vũ khí lớn nhất thế giới trong giai đoạn 2020-2024.

Nếu Ukraine có thể chuyển mình từ quốc gia nhập khẩu vũ khí lớn nhất thành một trong những nước xuất khẩu hàng đầu, điều này sẽ minh chứng cho bước tiến của ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine chỉ trong thời gian ngắn.

Trên thực tế, trong những năm qua, Ukraine đã có hàng loạt các UAV sở hữu công nghệ cao. Ví dụ, Ukraine có UAV An-196 có thể tấn công mục tiêu trên 1.200km, giá thành 200.000 USD, mang theo đầu đạn nặng 50-75kg.

Ngoài ra, Ukraine còn sở hữu UAC FP-1, một loại vũ khí lảng vảng tầm xa, có khả năng đánh trúng mục tiêu ở khoảng cách tới 1.600km với đầu đạn nặng tới 113kg.

Trên biển, Ukraine sở hữu các USV độc đáo và chúng đã thực sự làm thay đổi cục diện cuộc đối đầu trên Biển Đen. Các USV Magura V5 đã nhiều lần tấn công mục tiêu của Nga trong thời gian qua.

Ukraine cũng tuyên bố sử dụng USV Magura-7 bắn hạ máy bay Nga, một dấu mốc quan trọng nếu thông tin này chính xác. Ukraine có thể được xem là quốc gia đi đầu về công nghệ USV hiện tại.

Gần đây nhất, Ukraine cho biết đã phát triển thành công Flamingo, tên lửa hành trình có tầm bắn 3.000km.

Flamingo có tầm bắn hơn gấp đôi tên lửa hành trình tầm xa nhất châu Âu hiện nay (MdCN của Pháp, 1.000-1.400km).

Fire Point, công ty phát triển Flamingo, hiện sản xuất khoảng 1 quả mỗi ngày và đặt mục tiêu đạt 7 quả mỗi ngày vào tháng 10.

Ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine đã tăng trưởng từ 1 tỷ USD năm 2022 lên 15 tỷ USD trong năm nay, với hàng trăm công ty khởi nghiệp về công nghệ tham gia sản xuất pháo binh, UAV và tên lửa.

Mặc dù vậy, Nga cũng đang tích cực mở rộng kho vũ khí. Các vũ khí như UAV, USV sở hữu công nghệ tương đối đơn giản, có thể sản xuất hàng loạt nhanh chóng với giá thành rẻ là những ưu điểm hàng đầu. Tuy nhiên, đây cũng là nhược điểm, vì đối thủ của Ukraine cũng sẽ dễ dàng chế tạo được chúng.

Với tiềm lực quân sự và hệ thống nhà thầu quốc phòng lớn hơn, Nga cũng đang tăng tốc trong cuộc đua về công nghệ không người lái. Nga đã vượt Ukraine về sản lượng và công nghệ UAV. Moscow cũng bắt đầu đưa USV và robot chiến đấu ra tiền tuyến. Lợi thế về công nghệ có thể trở thành bất lợi nếu như Ukraine không thể đi trước đối thủ và đây sẽ là thách thức của Kiev trong tương lai gần.