Hé lộ hậu trường kỹ xảo trong bom tấn gần 700 tỷ đồng “Mưa đỏ”
(Dân trí) - Bộ phim “Mưa đỏ” có tổng cộng 2.500 cảnh quay, trong đó khoảng 700 cảnh phải xử lý hiệu ứng và kỹ xảo hậu kỳ (gọi là visual effect hay VFX).

Theo số liệu của Box Office Vietnam, tính đến 11h ngày 22/9, phim Mưa đỏ đã thu được 692,7 tỷ đồng (có sai số), sau tròn 1 tháng công chiếu, được kỳ vọng chạm mốc 700 tỷ đồng trước khi rời rạp.
Với thành tích này, tác phẩm của Thượng tá, đạo diễn, NSƯT Đặng Thái Huyền trở thành bộ phim ăn khách nhất trong lịch sử điện ảnh Việt Nam.
Sau khi Mưa đỏ tạo nên thành công lớn tại phòng vé, khán giả càng quan tâm, tò mò hơn đến hậu trường sản xuất, nhất là phần kỹ xảo hình ảnh - yếu tố quan trọng không kém mang lại sự chân thực cho bức tranh điện ảnh về chiến dịch 81 ngày đêm ở Thành cổ Quảng Trị.
Nhân dịp này, ê-kíp kỹ xảo của bộ phim cũng tiết lộ về hành trình hậu trường, được ví như một “cuộc toàn quốc kháng chiến” để tác phẩm hoàn thành trọn vẹn sứ mệnh của mình.

Đến 11h ngày 22/9, "Mưa đỏ" đã đạt doanh thu 692,7 tỷ đồng.
700 cảnh, đội ngũ 80 người, làm việc xuyên ngày đêm
Chia sẻ với phóng viên Dân trí, anh Đinh Việt Phương - Giám đốc đơn vị phụ trách toàn bộ kỹ xảo của Mưa đỏ - cho biết, bộ phim Mưa đỏ có khoảng 2.500 cảnh, trong đó có 700 cảnh cần xử lý kỹ xảo, gấp 3 lần so với Địa đạo của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên (hơn 200 cảnh kỹ xảo, thực hiện bởi 3 studio trong 6 tháng).
Thời gian thực hiện Mưa đỏ chỉ gói gọn trong 4,5 tháng, trong khi bình thường khối lượng này phải mất ít nhất 1 năm.
Quá trình quay tiền kỳ kéo dài 81 ngày, sau đó dữ liệu được chuyển sang hậu kỳ để tiến hành dựng, cố định khung hình rồi mới xử lý hiệu ứng, kỹ xảo.
Các cảnh kỹ xảo trải dài từ trận địa Thành cổ Quảng Trị, sân bay Tà Cơn, phòng đàm phán Hiệp định Paris, đến hình ảnh con chim vành khuyên - biểu tượng xuyên suốt bộ phim.
Nhiều khung hình phải được xử lý tỉ mỉ, từ xóa bỏ các chi tiết hiện đại như cây xanh, đường nhựa, cột điện, đến tái tạo khung cảnh chiến tranh với cây gãy, nhà đổ, đường băng và khí tài quân sự đúng thời kỳ.

Cảnh trên bàn đàm phán Hiệp định Paris tái hiện trong phim.
Anh Đinh Việt Phương tiết lộ: "Ở bối cảnh Thành cổ, gần như toàn bộ hậu cảnh đều phải xóa bỏ và dựng lại. Mỗi cảnh thường phải chỉnh sửa 4-5 lần để đạt yêu cầu, không chỉ về mặt thẩm mỹ mà còn phải chính xác với bối cảnh lịch sử".
Đặc biệt, tại sân bay Tà Cơn, ê-kíp phải xử lý kỹ xảo để đưa các máy bay vốn được kê trên bục cao 30cm xuống mặt đất, đồng thời tái tạo đường băng và các bãi khí tài ở hậu cảnh.
Các phân đoạn trong phòng đàm phán Hiệp định Paris được quay với phông xanh, sau đó tái hiện hoàn toàn không gian hội nghị, do căn phòng thực tế ở Pháp đã thay đổi so với thời điểm lịch sử.
Ê-kíp cũng sử dụng công nghệ scan 3D để dựng lại toàn cảnh Thành cổ Quảng Trị nhìn từ trên cao trong cảnh máy bay bắn tên lửa - một trong những trường đoạn đắt giá nhất của phim.
Đội ngũ của đơn vị huy động 80 thành viên, tham gia từ tiền kỳ đến hậu kỳ. Một nhóm có mặt tại phim trường để đo đạc ánh sáng, góc quay, trong khi nhóm khác hỗ trợ từ xa, cung cấp dữ liệu và giải pháp kỹ thuật.
Sau 81 ngày quay tiền kỳ, dữ liệu được chuyển sang hậu kỳ, chia thành các bộ phận chuyên trách: Dựng 3D công trình, thiết kế máy móc, quét 3D và xử lý kỹ xảo.
Áp lực tiến độ buộc đội ngũ làm việc xuyên ngày đêm, nhiều người chỉ ngủ 1-2 tiếng mỗi ngày, thậm chí nghỉ tại văn phòng. Toàn bộ công ty tập trung cho Mưa đỏ, tạm gác các dự án khác như A50 và A80.
“Công ty khi ấy, mỗi người một vị trí, nhưng ai cũng sẵn sàng làm bất cứ công đoạn nào khi cần… Đây là một khối lượng công việc khổng lồ, đòi hỏi phân tích chính xác từng tình huống: Mỗi cảnh cần bao nhiêu thời gian, phân bổ nhân lực thế nào để tránh tình trạng khâu này phải chờ khâu khác.
Việc xử lý 700 cảnh chỉ trong hơn 4 tháng là một bài toán không chỉ về kỹ thuật và quản lý, mà còn về tư duy và ý chí”, anh Phương chia sẻ.

Cảnh sân bay Tà Cơn - căn cứ của Mỹ với vai trò hỗ trợ hậu cần cho tiền tuyến - sau khi được xử lý kỹ xảo xóa các chi tiết như cây cối, đường nhựa...
Đại cảnh bom đạn mãn nhãn và thử thách tái hiện lịch sử
Thách thức lớn nhất của Mưa đỏ là xử lý từng khung hình để vừa đảm bảo độ mượt mà, vừa tái hiện chính xác ý đồ của đạo diễn Đặng Thái Huyền và đạo diễn hình ảnh Lý Thái Dũng - những người trực tiếp nghiệm thu sản phẩm kỹ xảo.
Các cảnh đơn giản mất 1-2 giờ xử lý, trong khi cảnh phức tạp có thể tiêu tốn đến 30 giờ. Ngoài các đại cảnh lớn, nhiều cảnh cháy nổ trên trận địa cũng đòi hỏi kỹ xảo tinh vi. Cảnh xe tăng húc đổ tường thành trong phim, toàn bộ cũng được thực hiện bằng kỹ xảo.
“Không ít người nghĩ rằng, trên mạng có sẵn vô số mẫu xe tăng, nhưng thực tế chi tiết nào cũng sai so với chiếc xe đang được sử dụng làm đạo cụ trên phim trường”, anh Đinh Việt Phương cho hay.
Trong 4 tháng rưỡi "lăn lộn" với dự án, để làm nổi bật vai trò của Mỹ trong kế hoạch Việt Nam hóa chiến tranh, ê-kíp chủ động đề xuất thêm 2 cảnh kỹ xảo quan trọng: Hạm đội 7 ngoài biển và máy bay chiến đấu F-4 bắn phá từ trên trời.
Cảnh hạm đội 7 được dựng hoàn toàn bằng máy tính (CGI), trong khi cảnh máy bay F-4 pháo kích là CGI máy bay trên nền trận chiến có sẵn dưới mặt đất.
Hai cảnh này, xuất hiện ở phút 1:20 và 1:28 trong trailer, mất khoảng hai tuần để hoàn thành.
Theo anh Đinh Việt Phương, việc dồn nhiều công sức cho 2 cảnh này nhằm khắc họa phần nào hỏa lực khốc liệt của Mỹ thời điểm đó. Chính sự bắn phá dữ dội ấy là một trong những nguyên nhân khiến trận chiến tại Thành cổ Quảng Trị được ví như “cối xay thịt”.

Toàn cảnh Thành cổ Quảng trị bị bom phá trong phim được dựng bởi kỹ xảo (Ảnh: Đòan phim cung cấp).
Ngoài ra, ê-kíp phụ trách kỹ xảo của Mưa đỏ phải xử lý những cảnh toàn cảnh Thành cổ Quảng Trị bị bom phá, với khói lửa, đất đá tàn phá dữ dội. Đây là một trong những phân đoạn phức tạp nhất của dự án.
Anh Đinh Việt Phương nói: “Để tăng độ chân thực, phim kết hợp bom, đạn thật với kỹ xảo. Bộ Quốc phòng đã hỗ trợ hơn 3 tấn thuốc nổ TNT, nhiều loại khí tài và đạn dược, cùng thuốc nổ do chuyên gia Thái Lan thực hiện.
Tuy vậy, nếu đạo diễn muốn hiệu ứng lớn hơn hoặc thêm điểm nổ trong khung hình, kỹ xảo sẽ bổ sung. Ví dụ, xe phun lửa đạo cụ chỉ có thể phun một tia nhỏ để đảm bảo an toàn, còn phần lửa rực cháy trong khung hình hoàn toàn do kỹ xảo dựng nên”.
Cũng theo đại diện đơn vị làm kỹ xảo cho phim, các đạo cụ như tay, chân giả bằng silicon hay mô hình người cháy (cảnh nhân vật Hải bị thiêu) cũng được ê-kíp chế tạo để tăng tính chân thực.
Những chi tiết nhỏ như khói bụi trong cảnh Quang (Steven Nguyễn) và Cường (Đỗ Nhật Hoàng) đánh nhau cũng được bổ sung để làm nổi bật sự khốc liệt.
Ngay sau khi ra mắt, Mưa đỏ nhận được nhiều lời khen ngợi về kỹ xảo. Những cảnh bom nổ, xe tăng, máy bay Mỹ được tái hiện vừa sống động vừa giữ được độ chân thực.
Đặc biệt, nhiều cựu chiến binh từng tham gia chiến đấu tại Thành cổ Quảng Trị năm 1972 xúc động khi nhìn thấy hình ảnh cây gãy, nhà đổ, khói bom… được tái dựng chi tiết, gợi nhớ không khí chiến trường năm xưa.


Các hình ảnh hoành tráng, chân thực trong phim "Mưa đỏ".
Kinh phí khiêm tốn nhưng hiệu quả ngoài mong đợi
Về kinh phí dành cho phần kỹ xảo của phim, phó đạo diễn Nguyễn Thanh Tùng cho biết, nếu tính theo tỷ lệ tổng thể, con số này không quá lớn, chủ yếu mang tính tượng trưng và đảm bảo cho quá trình vận hành.
Dù vậy, ông cũng cho rằng đóng góp của đơn vị làm kỹ xảo cho phim vẫn là yếu tố then chốt, quyết định sự thành công chung của Mưa đỏ.
“Con số ấy không đủ để gây kinh ngạc, nhưng thể hiện sự đồng thuận và quyết tâm chung của tất cả các bên. Đặc biệt là khi mọi người gặp nhau ở cảm xúc và tinh thần làm việc”, ông Tùng nói.
Do hợp đồng có điều khoản bảo mật, chi phí cụ thể không được tiết lộ. Tuy nhiên, ê-kíp khẳng định rằng, khối lượng công việc khổng lồ cùng các yêu cầu khắt khe khiến nhiều đơn vị kỹ xảo khác e ngại, không dám nhận. Đơn vị vẫn chấp nhận thử thách, bởi tình yêu lịch sử và niềm tin vào giá trị của dự án.
Gần nửa năm làm việc với cường độ căng thẳng, Mưa đỏ đã được ra mắt đúng hẹn và nhanh chóng trở thành hiện tượng phòng vé.
Giám đốc Đinh Việt Phương nhận định, đây là “cú nổ lớn”, nối tiếp các tác phẩm trước như Đào, phở và piano, Địa đạo, khẳng định rằng dòng phim chiến tranh - lịch sử hoàn toàn có chỗ đứng và đủ năng lực sản xuất trong nước.
“Lịch sử Việt Nam có quá nhiều chất liệu điện ảnh quý giá. Với chúng tôi, bất cứ dự án nào gắn với lịch sử và chiến tranh đều là nhiệm vụ ưu tiên và sẽ tham gia vô điều kiện”, anh Phương nhận định.
Giới phê bình cũng đánh giá cao phần kỹ xảo của Mưa đỏ, cho rằng đây không chỉ là thủ pháp điện ảnh mà còn góp phần tái hiện lịch sử một cách có trách nhiệm. Ở nhiều phân đoạn, kỹ xảo không lấn át mà hòa quyện với bối cảnh thật, tạo cảm giác vừa dữ dội vừa chân thực.
Thành công này cho thấy, nếu có quyết tâm và đầu tư nghiêm túc, Việt Nam hoàn toàn có thể sản xuất những phim chiến tranh xứng tầm.
Theo anh Phương, Mưa đỏ sẽ là mốc đánh dấu trong điện ảnh Việt: “Người ta hay nói điện ảnh Việt sẽ có giai đoạn trước Mưa đỏ và sau Mưa đỏ. Với chúng tôi, bất cứ dự án nào gắn với lịch sử và chiến tranh đều là nhiệm vụ vô điều kiện”.