Tổng Bí thư Tô Lâm nêu 5 yêu cầu trong "cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy"

Nhiều thông điệp quan trọng về "cuộc cách mạng" tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị được Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương, sáng 25/11.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, Hội nghị chỉ diễn ra trong nửa ngày nhưng đã hoàn thành nhiều nội dung công việc. "Với tinh thần làm việc khẩn trương, trách nhiệm cao, Ban Chấp hành Trung ương đã thống nhất nhiều vấn đề quan trọng", Tổng Bí thư nhận định.

Cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy

Trước hết, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết Ban Chấp hành Trung ương đã xem xét, thảo luận Tờ trình của Bộ Chính trị về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả".

Trung ương thống nhất cao về nhận thức, quyết tâm thực hiện chủ trương tổng kết Nghị quyết số 18 và một số nội dung gợi ý, định hướng để các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị nghiên cứu đề xuất tinh gọn, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Theo Tổng Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương yêu cầu xác định quyết tâm chính trị cao nhất trong triển khai chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương về tổng kết Nghị quyết số 18 và sắp xếp, hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

"Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cần thống nhất rất cao về nhận thức và hành động trong toàn Đảng và cả hệ thống chính trị", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Theo người đứng đầu Đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, các cấp, các ngành, trước hết là cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu cần gương mẫu, chủ động, quyết liệt trong thực hiện nhiệm vụ được giao theo tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng"; "Trung ương không chờ cấp tỉnh, cấp tỉnh không chờ cấp huyện, cấp huyện không chờ cơ sở".

Việc tổng kết Nghị quyết 18 cần quyết tâm hoàn thành và báo cáo Ban Chấp hành Trung ương phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị trong Quý I/2025.

Trong quá trình thực hiện, Tổng Bí thư lưu ý phải bám sát các nguyên tắc của Đảng, Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, Hiến pháp, pháp luật và thực tiễn đặt ra.

Kiên quyết xóa bỏ các tổ chức trung gian

5 yêu cầu có tính nguyên tắc cũng được Tổng Bí thư quán triệt khi thực hiện chủ trương này.

Một là bảo đảm vận hành thông suốt, hiệu quả cơ chế tổng quát "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ"; thông qua cải cách tổ chức, bộ máy để giải quyết hài hòa các mối quan hệ giữa các cơ quan Đảng - Quốc hội - Chính phủ - Cơ quan Tư pháp - Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội dựa trên cơ chế tổng quát này.

Hai là, việc tổng kết phải tiến hành khách quan, dân chủ, khoa học, cụ thể, sâu sắc, cầu thị.

Tổng Bí thư yêu cầu việc triển khai thực hiện khẩn trương nhưng bảo đảm thận trọng, chắc chắn, giữ vững nguyên tắc, tiếp thu ý kiến từ tổng kết thực tiễn, các chuyên gia, nhà khoa học, kể cả kinh nghiệm nước ngoài… để đề xuất tinh gọn tổ chức bộ máy, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, liên thông.

Theo lãnh đạo Đảng, cần xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác, cơ chế vận hành, trách nhiệm cụ thể trên cơ sở tính đảng, tính hợp lý, tính hợp pháp, bảo đảm hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả.

"Thực hiện nghiêm nguyên tắc một cơ quan thực hiện nhiều việc, một việc chỉ giao một cơ quan chủ trì và chịu trách nhiệm chính; khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, chia cắt về địa bàn, lĩnh vực; các cơ quan, tổ chức trước đây đã sắp xếp bước đầu, cũng phải rà soát đề xuất lại; kiên quyết xóa bỏ các tổ chức trung gian; cải cách tổ chức bộ máy phải gắn với quán triệt, thực hiện có hiệu quả các chủ trương về đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng, phân cấp phân quyền mạnh mẽ cho địa phương, chống lãng phí…", Tổng Bí thư quán triệt.

Ba là thực hiện đồng bộ việc tinh gọn tổ chức bộ máy gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ, có biên chế hợp lý. Đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ thực chất, vì việc tìm người, trên cơ sở sản phẩm cụ thể đo đếm được.

Bên cạnh đó, Tổng Bí thư yêu cầu có cơ chế hữu hiệu sàng lọc, đưa ra khỏi vị trí công tác đối với những người không đủ phẩm chất, năng lực, uy tín.

Đi kèm với chính sách thu hút, sử dụng đối với người có năng lực nổi trội, Tổng Bí thư nhấn mạnh cần thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động bị ảnh hưởng do sắp xếp lại tổ chức, bộ máy.

Yêu cầu thứ tư là cùng với việc tổng kết và đề xuất mô hình tổ chức bộ máy mới, phải chủ động rà soát, hoàn thiện thể chế pháp luật bảo đảm đồng bộ; rà soát sửa đổi, bổ sung các chủ trương, quy định của Đảng cho thống nhất; điều chỉnh kịp thời các quy định của pháp luật, các quy trình, quy chế trong công tác trên từng lĩnh vực; tăng cường cải cách các thủ tục hành chính, bảo đảm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp…

Cuối cùng là triển khai sắp xếp tổ chức bộ máy, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ phải gắn với bảo đảm thực hiện tốt đồng thời cả 2 nhiệm vụ quan trọng.

Một là tăng tốc, bứt phá thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội năm 2024, năm 2025 và cả nhiệm kỳ Đại hội XIII, tạo nền tảng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới. Và hai là chuẩn bị tốt các điều kiện tổ chức đại hội Đảng các cấp và Đại hội XIV của Đảng.

"Yêu cầu bộ máy mới phải tốt hơn bộ máy cũ và đi vào hoạt động ngay; không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về thời gian, không để bỏ trống địa bàn, lĩnh vực; không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân", Tổng Bí thư yêu cầu.

Công việc rất khó khăn, nhạy cảm, đòi hỏi sự dũng cảm và hy sinh

Trên cơ sở các nguyên tắc nêu trên và định hướng của Bộ Chính trị đã được Trung ương thống nhất, các cơ quan, đơn vị, địa phương tiếp tục nghiên cứu, đề xuất cụ thể việc tinh gọn các ban đảng, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.

Đồng thời, theo Tổng Bí thư, cần chủ động nghiên cứu mô hình bên trong từng cơ quan sau khi sáp nhập, hợp nhất; chuẩn bị phương án nhân sự và rà soát, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của các cơ quan, tổ chức bộ máy mới để bảo đảm đi vào hoạt động hiệu lực, hiệu quả ngay.

Tổng Bí thư nhấn mạnh các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu, đặc biệt là các Ủy viên Trung ương cần xác định quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, gương mẫu chỉ đạo quyết liệt, mạnh mẽ các ban, bộ, ngành, lĩnh vực, địa phương được phân công phụ trách.

"Nhiệm vụ sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy là công việc rất khó khăn, nhạy cảm, phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến mỗi con người trong từng tổ chức, do đó, đòi hỏi sự đoàn kết, quyết tâm cao, dũng cảm và cả sự hy sinh lợi ích cá nhân, vì lợi ích chung", Tổng Bí thư nêu quan điểm.

Tại Hội nghị, Ban Chấp hành Trung ương giao Bộ Chính trị chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng khẩn trương thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể.

Theo đó, Đảng đoàn Quốc hội, Ban cán sự đảng Chính phủ; Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đảng đoàn tổ chức chính trị - xã hội, Ban Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, đảng đoàn hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ và các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương, được giao lãnh đạo, chỉ đạo đề xuất, sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, biên chế trong các cơ quan, đơn vị, tổ chức thuộc phạm vi, lĩnh vực lãnh đạo, quản lý; ban hành quy định về chế độ, chính sách bảo đảm quyền, lợi ích của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khi thực hiện sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy.

Ban Tổ chức Trung ương được giao phối hợp tham mưu bố trí cán bộ theo thẩm quyền tại cơ quan, đơn vị, tổ chức sau sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy; đề xuất, sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, biên chế trong các cơ quan, tổ chức, địa phương, đơn vị thuộc quyền quản lý.

Đơn vị này cũng được giao nhiệm vụ xây dựng tờ trình của Bộ Chính trị trình Trung ương về kết quả tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 và phương án đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Thực hiện đồng thời 3 nhiệm vụ lớn

Cũng tại Hội nghị Trung ương lần này, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết Ban Chấp hành Trung ương thống nhất cao với chủ trương tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và tiếp tục nghiên cứu chương trình phát triển điện hạt nhân tại Việt Nam.

"Đây là công việc quan trọng để phát triển hạ tầng năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước; công việc này cần được thực hiện khẩn trương, đáp ứng các yêu cầu cao nhất về đảm bảo an toàn và bảo vệ môi trường", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Trung ương giao Bộ Chính trị chỉ đạo các cơ quan khẩn trương thực hiện các giải pháp để hoàn thiện đồng bộ hạ tầng năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới.

Bên cạnh đó, Trung ương đã cho ý kiến thống nhất với đề xuất của Bộ Chính trị về giới thiệu nhân sự kiện toàn chức danh lãnh đạo một số cơ quan Nhà nước; thống nhất cho 2 nhân sự thôi tham gia Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Ban Chấp hành Trung ương cũng khai trừ ra khỏi Đảng đối với 3 nguyên Ủy viên Trung ương Đảng do có sai phạm.

Tổng Bí thư nhấn mạnh trong thời gian tới, cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng ngừa sai phạm, tiêu cực; xử lý nghiêm các vi phạm trên nguyên tắc "có sai phạm thì phải kết luận, xử lý", "không có vùng cấm, không có ngoại lệ"; tăng cường xây dựng đảng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Theo Tổng Bí thư, yêu cầu, nhiệm vụ của đất nước trong thời gian tới là rất nặng nề, khó khăn và khẩn trương, cấp bách.

Tổng Bí thư nhắc lại 3 nhiệm vụ lớn cần thực hiện đồng thời, gồm: Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị; Tăng tốc, bứt phá để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của nhiệm kỳ Đại hội XIII; Chuẩn bị tốt các điều kiện để tổ chức thành công Đại hội XIV, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

"Thời gian không chờ đợi. Cán bộ, đảng viên và nhân dân đang mong chờ. Trọng trách của đất nước đang đặt lên vai chúng ta. Đề nghị các Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy viên Trung ương phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo với quyết tâm cao nhất để hoàn thành cả 3 nhiệm vụ quan trọng nêu trên, bảo đảm các mục tiêu yêu cầu đề ra", Tổng Bí thư quán triệt.