Chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính tại ngôi đình gần 400 tuổi nơi đất Tổ
(Dân trí) - Đình Hùng Lô tương truyền là vùng đất thiêng, từng là nơi Vua Hùng nghỉ chân trong một lần đi du ngoạn. Tới nay đình đã gần 400 tuổi và vẫn còn lưu giữ được những giá trị còn mãi với thời gian.
Đình Hùng Lô, thuộc làng cổ Hùng Lô (Phú Thọ), nằm dọc ven sông Lô, cách Đền Hùng chừng 10km về phía Đông. Đây là quần thể di tích có giá trị văn hóa, lịch sử nổi bật trên vùng đất Tổ, niên đại tới nay đã gần 400 năm.
Theo sử sách và các vị cao niên trong làng kể lại thì Khu di tích lịch sử văn hóa đình Xốm hay còn gọi là đình Hùng Lô, xã Hùng Lô được xây dựng hoàn chỉnh vào thời Lê Trung Hưng, niên hiệu Chính Hòa (1647).
Ngôi đình tọa lạc trên dải đất rộng 500m2 với quy mô kiến trúc khá hoàn chỉnh, gồm 5 gian nhà tiền tế, phương đình, lầu chuông, lầu trống và tòa đại đình.
Tòa đại đình là một công trình kiến trúc trọng yếu với đường nét kiến trúc cổ thời Lê gần như còn lưu giữ được nguyên vẹn với 4 mái rộng cao, 4 góc đao cong vút như 4 cánh hoa xòe nở, hàng gạch hộp rỗng hoa chanh chạy theo bờ mái và những con kìm, con số gắn trên đầu nóc.
Trên nóc đình đắp lưỡng long chầu nguyệt, lớp sơn bả đã nhuốm màu thời gian. Hình tượng rồng bên trái đã mất đầu chỉ còn thân mình, rồng bên phải còn khá nguyên vẹn.
Đình Hùng Lô được công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1990.
Tương truyền, đây là vùng đất thiêng, nơi Vua Hùng từng nghỉ chân trong một lần đi du ngoạn. Về sau, dân lập miếu thờ, đến đời Lê Hy Tông (1697) đình được xây dựng, hướng về núi Nghĩa Lĩnh.
Đình Hùng Lô đang thờ Ất Sơn Thánh Vương, Viễn Sơn Thánh Vương, Áp Đạo Đại Vương, những người khai sinh, cai quản vùng đất này.
Những giá trị kiến trúc nghệ thuật độc đáo, quý hiếm, chủ yếu tập trung ở tòa Đại đình. Trên các cột kèo có nhiều bức phù điêu, tranh vẽ các tích như: Đinh Bộ Lĩnh tập trận, Ông lão câu cá..., hầu hết là những chi tiết điêu khắc gỗ, một nét đặc trưng của nghệ thuật điêu khắc thời Hậu Lê.
Hệ thống câu đối cổ rất phong phú với 43 câu đối ca ngợi cảnh trí quê hương và công đức vua Hùng.
Các bia đá, chuông cổ với niên đại hàng trăm năm góp phần tạo nên giá trị lịch sử và văn hóa của đình Hùng Lô.
Đình Hùng Lô nổi tiếng trong lễ hội rước kiệu Đền Hùng với quy mô hơn 200 nam trung rước kiệu từ đình làng đến Đền Hùng.
Ngày 8/4, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận lễ hội đình Hùng Lô là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Ông Nguyễn Công Hàm là người trông giữ đình Hùng Lô và thường xuyên đón tiếp, hướng dẫn du khách tới tham quan, thắp hương. Ông Hàm chia sẻ rằng cảm thấy rất tự hào và vinh dự khi lễ hội đình Hùng Lô được công nhân là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Trải qua hàng trăm năm, nhiều kiến trúc tại đình Hùng Lô đã xuống cấp và được chính quyền cũng như người dân khắc phục bằng nhiều cách như dùng gậy gỗ chống đỡ phần mái, sơn sửa cột kèo, thay lớp mái ngói mới... giúp bảo tồn giá trị văn hóa lại ngôi đình cổ kính này.
Tại đình Hùng Lô cũng thường xuyên tổ chức các chương trình "Hát Xoan làng cổ", trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người dân đất Tổ nói riêng, cộng đồng người dân Việt ở mọi miền Tổ quốc và bạn bè quốc tế nói chung, nhất là mỗi dịp giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng.
