Lại đề xuất thu tiền đất bổ sung 5,4%/năm, chuyên gia nêu điều bất hợp lý

Bỏ đề xuất rồi lại tiếp tục đề xuất

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024 cuối tháng 7 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường lấy ý kiến đã bỏ quy định thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất bổ sung với phần thời gian chưa được tính tiền trong các trường hợp chuyển mục đích sử dụng hoặc giao đất có thu tiền.

Tại dự thảo này, quy định về khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đã được bỏ đi, chỉ còn giữ lại nội dung "Chính phủ quy định về việc áp dụng phương pháp định giá đất". Có thể hiểu, người sử dụng đất sẽ không phải nộp phần tiền bổ sung (5,4%/năm) đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Tuy nhiên, cũng là dự thảo này, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM - cho biết trong hồ sơ phục vụ cuộc họp do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì vào ngày 13/8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường lại không đề xuất bỏ quy định bất hợp lý về khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung.

Theo ông Châu, việc không còn đề xuất bỏ dự thảo quy định trên sẽ dẫn đến hệ quả là chưa tháo gỡ vướng mắc, khó khăn đối với các dự án đầu tư có sử dụng đất mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền chậm ban hành quyết định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hoặc quyết định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (bổ sung).

Bởi quy định mức thu bổ sung 5,4%/năm tính trên số tiền sử dụng đất, thuê đất phải nộp đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất gây gánh nặng tài chính cho người sử dụng đất.

Ông lấy ví dụ, dự án A được giao đất năm 1995 nhưng đến năm 2025 mới được thông báo tiền sử dụng đất là 100 tỷ đồng. Ngoài nghĩa vụ nộp 100 tỷ đồng này, doanh nghiệp còn phải nộp bổ sung thêm số tiền 100 tỷ đồng x 5,4%/năm x 30 năm = 162 tỷ đồng (gấp 1,62 lần số tiền sử dụng đất phải nộp).

Tương tự, cùng số tiền đất phải nộp 100 tỷ đồng này, dự án được giao đất cách đây 20 năm nhưng đến năm 2025 mới được thông báo tiền sử dụng đất thì doanh nghiệp phải nộp bổ sung 108 tỷ đồng, (gấp 1,08 lần số tiền sử dụng đất phải nộp).

Không phải lỗi của doanh nghiệp, mức thu bổ sung 5,4%/năm quá cao

Cũng liên quan tới mức thu bổ sung 5,4%/năm, Bộ Tài chính cũng đề xuất sửa đổi giảm xuống 3,6%/năm. Tuy nhiên, ông Lê Hoàng Châu cho rằng con số vẫn còn cao, đề nghị giảm xuống 0,5%/năm.

Ông lý giải, việc chậm ban hành quyết định giá đất, thông báo tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của dự án bất động sản, nhà ở thương mại, khu đô thị thuộc trách nhiệm và thẩm quyền của cơ quan quản lý nhà nước, không có lỗi của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp chỉ có lỗi trong trường hợp đã nhận được thông báo tiền sử dụng đất, tiền thuê đất mà chậm nộp hoặc không nộp thì bị xử phạt vi phạm theo quy định của pháp luật về thuế.

Ông Châu nhấn mạnh, việc chậm ban hành quyết định giá đất, thông báo tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của dự án bất động sản, nhà ở thương mại, khu đô thị chưa có dấu hiệu là "lỗi hỗn hợp" của cả cơ quan nhà nước và doanh nghiệp.

Vị này phân tích, quyền của Nhà nước là quyết định giá đất, kể cả trường hợp doanh nghiệp xin điều chỉnh quy hoạch thì việc cho hay không cho cũng thuộc thẩm quyền của Nhà nước. Về nguyên tắc, doanh nghiệp không thể can thiệp vào quy trình định giá đất (trừ trường hợp có móc nối, tiêu cực).  

Vì vậy, ông đề nghị dự thảo Luật tiếp tục giữ lại đề xuất ban đầu là bỏ quy định khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Trước đó, dự thảo quy định bổ sung 5,4% trên số tiền đất phải nộp trong thời gian chưa tính xong tiền đất đã gặp nhiều ý kiến phản đối, trái chiều từ cộng đồng chuyên gia, doanh nghiệp do tính bất hợp lý, gây áp lực tài chính với người sử dụng đất.

Từng chia sẻ với phóng viên báo Dân trí, ông Võ Hồng Thắng - Phó tổng giám đốc DKRA Group - nói việc xác định tiền sử dụng đất đối với các dự án bất động sản thuộc thẩm quyền của cơ quan Nhà nước, không có sự tham gia của người sử dụng đất.

Nếu lỗi không thuộc về doanh nghiệp mà họ vẫn phải bị phạt chậm nộp 5,4%/năm tính trên số tiền sử dụng đất phải nộp là điều vô lý, cần thay đổi để đảm bảo công bằng với người sử dụng đất.

Ông Thắng đề nghị cần nhanh chóng sửa đổi các quy định bất cập này hoặc có biện pháp giải quyết tạm thời, chưa tính mức phạt để giảm bớt gánh nặng với doanh nghiệp.