Chơi bạc không chỉ thua tiền

Vụ án đánh bạc hơn 106 triệu USD tại khách sạn Pullman (Hà Nội) vừa qua khiến nhiều người giật mình. Không chỉ vì con số mà còn vì danh sách những người bị đưa ra xét xử. Đại diện Viện kiểm sát đã nói một câu đáng chú ý trong phần luận tội: Các bị cáo từng giữ chức vụ cao, đáng lẽ phải có nhận thức sâu sắc hơn người khác về việc đánh bạc là phạm pháp.

Đây không chỉ là lời cáo buộc trong phiên tòa mà còn mở ra câu hỏi lớn hơn: Tại sao những người từng làm việc nhiều năm trong nền công vụ, có học vấn cao, hiểu biết pháp luật nhưng tự đưa mình vào vòng lao lý chỉ vì thú vui cờ bạc?

Khi nói về một số cựu quan chức trong vụ án này, chúng ta không thể không nghĩ đến hành trình họ đã đi qua. Nhiều người trong số đó hiểu rõ pháp luật và biết đâu là ranh giới. Phải chăng có người nhầm tưởng rằng một khi đã nghỉ công tác, đã rời khỏi hệ thống thì sẽ không còn bị soi xét và giám sát? Hay đơn giản đó là cách để họ giải tỏa, bù đắp cho căng thẳng công việc trước đây?

Một luật sư đồng nghiệp từng chia sẻ với tôi về vụ án tương tự. Bị cáo là một cán bộ đã nghỉ hưu, từng có thành tích xuất sắc trong công tác. Khi bị bắt, bị cáo nhiều lần nói: “Tôi làm việc trong ngành này bao nhiêu năm, tôi biết mình đang làm gì”. Người đó thực sự tự tin với kinh nghiệm, hiểu biết của mình, cho rằng có thể kiểm soát được tình hình. Cho đến khi ngồi trong phòng thẩm vấn, ông mới nhận ra danh dự của một đời người có thể tan vỡ trong chớp mắt và không kinh nghiệm nào cứu vãn được.

Đây không chỉ là câu chuyện của một vài cá nhân lạc lối, mà thiết nghĩ còn là bài học cảnh tỉnh cho nhiều người khác. Bởi, nguy hiểm lớn nhất của cờ bạc không nằm ở việc người ta có thể thua bao nhiêu tiền mà nằm ở chỗ nó khiến người chơi thua “cả ván cờ cuộc đời mình”.

Tôi từng tham gia cuộc tọa đàm với một số cán bộ, công chức. Có một câu hỏi được đặt ra: “Anh chị sẽ làm gì với thời gian rảnh rỗi sau khi nghỉ công tác?”. Phần lớn trả lời rằng họ sẽ nghỉ ngơi, đi du lịch, chăm sóc gia đình. Nhưng cũng có người nói: “Sau bao nhiêu năm làm việc căng thẳng, giờ muốn tìm chỗ giải trí, gặp gỡ bạn bè”. Phải khẳng định rằng, nhu cầu nghỉ ngơi, giao lưu gặp gỡ là chính đáng, nhưng chính khoảng trống về hoạt động sau khi rời khỏi vị trí công tác, sự thiếu vắng môi trường làm việc kỷ cương và sự nhầm tưởng về tự do cũng ẩn chứa “bẫy nhận thức” khiến một số cá nhân sa ngã - bắt đầu từ những lời mời “chơi cho vui” của bạn bè, từ những ván bạc nhỏ nhặt rồi dần lún sâu.

Dõi theo phiên tòa, chúng ta thấy rằng với nhiều bị cáo thì mất mát đau đớn nhất không phải về vật chất mà về tinh thần.

Đối với công chúng, vụ án cũng truyền tải một thông điệp quan trọng: Cờ bạc không phải là trò may rủi để giải trí cho vui. Nó là bẫy. Chiếc bẫy đó không phân biệt bạn là ai, từng làm gì, có bao nhiêu kinh nghiệm. Nhiều người trong vụ án này rất hiểu biết pháp luật, nhưng họ vẫn sa vào. Thực tế đó cho thấy sức hút nguy hiểm của cờ bạc.

Sau mỗi vụ án như vậy, có những ý kiến đề nghị cần phải tăng hình phạt, phải tuyên truyền mạnh mẽ hơn về tác hại cờ bạc. Song có lẽ, điều quan trọng nhất là mỗi người dù đang ở vị trí nào cũng cần nhìn nhận lại về những cái bẫy tệ nạn nguy hiểm quanh mình. Có một so sánh mà tôi thường nghĩ đến khi bàn về vấn đề này. Danh dự giống như một tòa nhà. Xây dựng nó mất cả đời người. Từng viên gạch là những năm tháng cống hiến. Từng tầng lầu là những thành tích được công nhận. Nhưng phá hủy nó chỉ cần một quyết định sai lầm. Và khi tòa nhà đổ, rất khó để xây lại được như cũ, thậm chí là không thể.

Những người có chức vụ, dù còn đương nhiệm hay đã nghỉ hưu, đều mang trên vai một trách nhiệm đặc biệt. Kể cả khi không còn chịu trách nhiệm trực tiếp với cơ quan, đồng nghiệp thì họ luôn thường trực trách nhiệm với chính bản thân, với gia đình, xã hội, vẫn luôn phải giữ mình trước cám dỗ. Không có ván bạc nào, dù thắng hay thua, không một khoảnh khắc phấn khích nào đáng để đánh đổi danh dự một đời người.

Chuyên mục TÂM ĐIỂM mong nhận được ý kiến của bạn đọc về nội dung bài viết. Hãy vào phần Bình luận và chia sẻ suy nghĩ của mình. Xin cảm ơn!