Tắt sóng 2G giúp tập trung nguồn lực đưa Việt Nam ngang bằng thế giới

Sáng 5/12, Câu lạc bộ Nhà báo Công nghệ Thông tin (ICT) đã tổ chức tọa đàm "Tắt sóng 2G, đưa người dân trên môi trường số", với sự tham gia đại diện từ Cục Viễn Thông, Bộ Thông tin và Truyền thông, các nhà mạng, doanh nghiệp và chuyên gia liên quan trong lĩnh vực công nghệ. 

Buổi tọa đàm do ICT tổ chức đúng thời điểm, khi người dân đang sử dụng công nghệ 2G có nhiều lo lắng sau khi Bộ Thông tin và Truyền thông đưa ra quy định về việc các nhà mạng tắt hoàn toàn sóng 2G only trước thời điểm tháng 9/2024.

Đại diện Bộ TT-TT, các nhà mạng và chuyên gia đã có những trao đổi về vai trò việc tắt sóng 2G trong phát triển kinh tế đất nước, đưa ra nhiều giải pháp giúp người dân không bị ảnh hưởng trong quá trình chuyển dịch công nghệ này. 

Công nghệ 2G quá lạc hậu

2G only là công nghệ di động được phát triển tại Việt Nam từ năm 1993, theo thời gian nó đã trở nên lạc hậu, không còn phù hợp với sự phát triển của đất nước. Đặc biệt trong thời điểm Việt Nam trong quá trình phát triển Chính phủ điện tử, kinh tế số, xã hội số.

Trong những năm qua, những lỗ hổng bảo mật của công nghệ 2G được tội phạm mạng (hacker) khai thác ngày càng nhiều, thông qua việc phát tán tin nhắn rác và lừa đảo qua.

Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia đánh giá việc tắt sóng 2G theo định hướng của Bộ TT-TT đúng thời điểm là tiền đề để thúc đẩy Chính phủ điện tử.

Đến nay, có hơn 100 nhà mạng từ hơn 70 quốc gia đã tắt sóng 2G. Trong số này có quốc gia họ dừng công nghệ này từ năm 2017.

Việc chuyển dịch sang công nghệ mới mang lại rất nhiều lợi ích, giảm thiểu chi phí vận hành từ các nhà mạng, đồng thời giúp người dân có thể tiếp cận với các dịch vụ tài chính công một cách nhanh chóng, hiệu quả và an toàn.

Ông Đoàn Quang Hoan, Tổng Thư ký Hội Vô tuyến Điện tử cho biết: "Việc tắt sóng 2G không phải là sáng kiến của Việt Nam, chúng ta đang theo xu hướng chung của thế giới. Đây là một chủ trương đúng đắn của Bộ TT-TT".

Chuyên gia đưa ra 3 lợi ích cơ bản từ việc tắt sóng 2G bao gồm:

Đối với xã hội: Tắt sóng 2G giúp người dùng sẽ loại bỏ dịch vụ chất lượng thấp, tiếp cận được với dịch vụ tài chính công.

Đối với doanh nghiệp: Giảm bớt chi phí khai thác, cùng đất nước tham gia phát triển công nghệ xanh, trong thời điểm thế giới và Việt Nam chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu.

Đối với Nhà nước: Tắt sóng 2G giúp giải phóng băng tần công nghệ cũ, sử dụng công nghệ mới mang lại hiệu quả quan trọng, phù hợp với mục đích chuyển đổi số quốc gia. 

Đồng quan điểm với ông Hoan, đại diện thương hiệu Huawei chia sẻ: "Công nghệ 4G là tiền đề quan trọng giúp người dân tiếp cận dịch vụ tài chính công, theo mô hình đổi mới của Chính phủ, Nhà nước". 

Nhà mạng đồng lòng chuyển đổi

Tại buổi tọa đàm, đại diện các nhà mạng như Viettel Telecom, VNPT, Mobifone hay Vietnamobile đều ủng hộ mạnh mẽ kế hoạch tắt sóng 2G, theo chủ trương của Bộ TT-TT.

Trên thực tế, các nhà mạng đều đã có những kế hoạch và đang thực hiện nhanh chóng quá trình chuyển đổi công nghệ này. 

Đại diện các nhà mạng đều nhất trí rằng, việc duy trì vận hành công nghệ 2G tốn rất nhiều chi phí, đặc biệt là tiền điện và thải ra lượng carbon rất lớn vào môi trường.  

Ông Nguyễn Trọng Tính, Phó Tổng Giám đốc Viettel Telecom cho biết: "Viettel trong quá trình chuyển đổi thuê bao khách hàng sang sử dụng công nghệ mới 4G và đang nghiên cứu công nghệ 5G. Chúng tôi thực hiện kế hoạch này không chỉ trong thời gian gần đây, mà làm từ 4 năm trước.

Tắt sóng 2G còn mang lại lợi ích to lớn trong việc phát triển kinh tế quốc gia. Đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam tăng cường hội nhập với thế giới. 

"Việc ngừng các công nghệ cũ giúp các nhà mạng tập trung nguồn lực để phát triển các công nghệ mới, đem lại giá trị lợi ích lớn về mặt kinh tế, nguồn lực cho các doanh nghiệp viễn thông và phù hợp với xu hướng của thế giới", ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Cục Viễn Thông, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết.

Theo ông Nhã, chủ trương tắt sóng 2G nhằm thúc đẩy cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đảm bảo người dân có thể tiếp cận được các dịch vụ hành chính công trên môi trường hiện đại, với tốc độ cao.

"Một nhà mạng không thể tồn tại cùng lúc các công nghệ 2G, 3G, 4G, 5G. Điều này khiến việc khai thác, bảo dưỡng và vận hành rất tốn kém. Khi tắt sóng 2G và tới đây là 3G, trên mạng sẽ chỉ còn công nghệ 4G.

Khi đó hạ tầng viễn thông của nhà mạng sẽ dành nguồn lực triển khai phục vụ 5G, tạo điều kiện cơ hội để đến năm 2030 Việt Nam có thể khai thác 6G, khi công nghệ đã chín muồi. Điều này sẽ đưa Việt Nam bắt kịp với công nghệ trên thế giới", ông Nhã cho hay. 

Đại diện nhà mạng Vietnamobile và Vinafone nhất trí và đồng lòng cao với chủ trương của Bộ và đang gấp rút thực hiện. 

Ông Nguyễn Phúc Khánh, Phó Ban Công nghệ VNPT, nhận thấy công nghệ 2G đã triển khai hơn 20 năm với 2 dịch vụ truyền thống là Voice và SMS. Sau khi công nghệ 3G, 4G xuất hiện, 2G gần như đã hoàn thành vai trò của mình.

Từ lúc lưu lượng 2G còn khá cao, VNPT đã xác định chiến lược tắt sóng 2G và xây dựng kế hoạch, phát triển mạng lưới công nghệ 3G, 4G của mình. VNPT đang tiến hành tắt từng trạm sóng 2G riêng lẻ.

Thách thức trong chuyển đổi

Tại buổi tọa đàm, các nhà mạng cũng thẳng thắn chia sẻ những khó khăn trong quá trình chuyển đổi các thuê bao sang dùng công nghệ mới. Đại diện Bộ lắng nghe và sẵn sàng tạo mọi điều kiện để đồng hành cùng doanh nghiệp thực hiện vấn đề này. 

Rào cản lớn nhất các nhà mạng gặp phải trong kế hoạch ngừng công nghệ 2G chính là chi phí.

Lượng khách hàng đang sử dụng công nghệ 2G only phần lớn trong nhóm đối tượng ở nông thôn, vùng sâu miền núi và hải đảo, khả năng tiếp cận thông tin và thu nhập của họ còn khá thấp, dẫn đến chuyển đổi sang công nghệ mới gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, khu vực miền núi vẫn còn tồn tại nhiều điểm bán thuê bao 2G cũ, khi người dân có nhu cầu mua các sản phẩm mới vô tình lại lựa chọn công nghệ 2G.

Theo ông Tính, phần đông người dùng miền núi còn sử dụng điện thoại hỗ trợ 2G, họ vẫn chưa hiểu rõ công nghệ 4G nên thường dẫn đến tâm lý không chuyển đổi.

Đối với nhà mạng VNPT, rào cản lớn nhất trong việc tắt sóng 2G là chi phí chuyển dịch sang công nghệ mới như trong việc truyền thông, rà soát cơ sở hạ tầng.

"Kế hoạch chuyển đổi thuê bao khách hàng sử dụng công nghệ mới tốn rất nhiều chi phí như về nguồn lực hỗ trợ, công nghệ và cơ sở hạ tầng. Ước tính, chúng tôi phải chi hàng nghìn tỷ đồng thực hiện điều này", ông Nguyễn Phúc Khánh (VNPT) chia sẻ. 

Nhà mạng Mobifone cho biết, doanh nghiệp cho biết cần thêm thời gian để thuyết phục người dân, giúp họ hiểu những rào cản từ sóng 2G truyền thống và chuyển sang những công nghệ mới.

"Sau một thời gian triển khai ở một số tỉnh/thành phố, chúng tôi gặp một số vướng mắc như nhiều khách hàng không đọc tin nhắn thông báo của nhà mạng về việc dừng phát sóng 2G.

Việc chúng tôi chưa thể tiếp cận với các đối tượng khách hàng này, dẫn đến có một số thuê bao vẫn chưa nắm được thông tin. Điều này ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng", ông Lê Mai Sơn, Phó ban Truyền thông nhà mạng Mobifone chia sẻ.

Ông Sơn cho rằng, để tiến tới việc tắt sóng 2G hoàn toàn, các nhà mạng cần thực hiện đồng bộ toàn xã hội, cần có sự bắt nhịp từ cơ quan nhà nước và sau đó là các đơn vị viễn thông, báo chí, để đưa kế hoạch này trở thành một chiến dịch để người dân hiểu được đây là một sự nâng cấp, thay vì loại bỏ.

Đặc biệt, nhà mạng Vietnamobile gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình chuyển đổi do lượng thuê bao 2G chiếm phần lớn tổng số thuê bao của nhà mạng.

"Chúng tôi đã có kế hoạch dừng cung cấp sóng 2G, chuyển sang công nghệ 4G theo chủ trương của Bộ. Song lượng thuê bao sử dụng 2G còn đang chiếm phần lớn người dùng của Vietnamobile. Vì thế, nhà mạng đề nghị xin được tắt sóng 2G vào thời điểm thích hợp", đại diện Vietnamobile cho biết. 

Chuyển đổi với sản phẩm giá rẻ

Các doanh nghiệp, công ty công nghệ đã đưa ra thị trường nhiều sản phẩm điện thoại công nghệ 4G giá rẻ, chỉ với vài trăm nghìn để hỗ trợ người dân trong quá trình chuyển đổi.

Đây là giải pháp quan trọng giúp các đối tượng ở nông thôn, miền núi hay hải đảo gặp rào cản về chi phí có thể tiếp cận công nghệ mới, cùng với nhà nước thực hiện kế hoạch chuyển dịch này. 

Theo tìm hiểu của phóng viên Dân trí, các sản phẩm điện thoại hỗ trợ 4G giá rẻ trên thị trường rất nhiều, chỉ từ 290.000 VNĐ. Đây là mức giá mà những người có thu nhập thấp, hoàn cảnh khó khăn hoàn toàn có thể tiếp cận.

Bên cạnh đó, các nhà mạng và Bộ Thông tin Truyền thông cũng đưa ra nhiều chương trình hỗ trợ các đối tượng ưu tiên như những người sinh sống ở vùng sâu miền núi, hải đảo hay có hoàn cảnh khó khăn có thể sử dụng công nghệ 4G.

Quỹ dịch vụ Viễn thông công ích Việt Nam, Bộ TT-TT sẽ tài trợ 400.000 máy điện thoại để hỗ trợ đối tượng thuộc diện ưu tiên trong việc chuyển đổi sang công nghệ mới.

Nhà mạng VNPT cũng đã có kế hoạch và đang thực hiện thống kê các thuê bao sử dụng công nghệ 2G, để từ đó tặng điện thoại hỗ trợ 4G cho những người dùng thuộc diện khó khăn về kinh tế. 

Đây là những nỗ lực to lớn của Bộ, các doanh nghiệp giúp Việt Nam hoàn thành việc dừng phát sóng 2G trên cả nước theo quy định của nhà nước. 

Bộ Thông tin Truyền thông, các nhà mạng đánh giá cao vai trò của các cơ quan báo chí, truyền thông trong việc tuyên truyền, giúp người dân hiểu rõ được lợi ích to lớn của việc dừng sử dụng 2G, chuyển đổi sang công nghệ mới 4G, tránh hiểu sai "đây là kế hoạch chuyển đổi chứ không loại bỏ". 

Nhà báo Nguyễn Việt Phú, ban Khoa giáo Đài Truyền hình Việt Nam mong muốn các phương tiện báo đài đưa nhiều thông tin liên quan đến việc dừng công nghệ 2G, giúp người dân tiếp cận được những lợi ích lớn về công nghệ mới 4G và đồng hành cùng các nhà mạng có thể thực hiện nhanh chóng kế hoạch chuyển dịch của mình.