Từ vị giám đốc thành bảo vệ sau vụ oan sai gần 1 thập kỷ

Ngày 17/1, tại UBND phường 4, quận 8 (TPHCM), VKSND tỉnh Đắk Nông sẽ tổ chức buổi xin lỗi công khai đối với ông Đỗ Văn Hùng (61 tuổi).

Ông Hùng là nạn nhân trong vụ án oan được Dân trí phản ánh trong nhiều năm qua. Trải qua nhiều năm, người đàn ông U70 được các cơ quan tiến hành tố tụng xin lỗi, phục hồi danh dự.

Thực hiện giao dịch trên giấy

Nhớ lại câu chuyện khiến mình rơi vào cảnh ngục tù, ông Hùng cho biết năm 2010, khi đang là giám đốc công ty kinh doanh nhà hàng, bất động sản, ôtô, người bạn ở TP Vũng Tàu hỏi vay ông 500 triệu đồng để mua hóa chất xử lý bồn chứa dầu. Người này cầm cố 2 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại tỉnh Đắk Nông với diện tích gần 15ha. 

Về sau, người bạn gặp khó khăn không trả nợ được, nói muốn nhượng lại hai thửa đất cho ông Hùng. Ông ta đồng ý và đưa thêm cho bạn 300 triệu đồng. Việc chuyển nhượng diễn ra tại TPHCM, hai bên không bàn giao đất thực địa.

"Nghĩ cầm cuốn sổ trong tay là yên tâm nên tôi cũng không quan tâm đến việc khu đất đó nằm ở đâu, hiện trạng ra sao", ông Hùng kể.

Một thời gian sau, người bạn không có khả năng trả nợ nên đề nghị ông Hùng nhận chuyển nhượng toàn bộ khu đất trên với điều kiện đưa thêm 300 triệu. Ông Hùng đồng ý, sau đó, cả 2 bên làm hợp đồng ủy quyền. Theo đó, bên nhận chuyển nhượng có toàn quyền định đoạt với tài sản trên.

Khi chuyển nhượng, người bạn không đưa cho ông Hùng đến xem thực tế, chỉ mô tả chi tiết về đặc điểm lô đất.

Sau đó, ông Hùng bán cho ông Nguyễn Hữu Tuấn với giá hơn 2,1 tỷ đồng. Lô đất trên được UBND huyện Đắk G'Long cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Tuấn.

Tuy nhiên, trong lúc ông Tuấn tiến hành xây dựng trên diện tích đất mua từ ông Hùng, một người dân đã nhận đó là lô đất của mình. UBND xã Đắk Ha cũng xác định, lô đất trên thuộc quyền sở hữu của người khác nên ông Tuấn làm đơn tố cáo ông Hùng có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

"Tôi mua đất ở Đắk Nông nhưng thực hiện giao dịch trên giấy tờ ở TPHCM. Vì vậy, tôi không biết được thửa đất đã mua ở vị trí nào. Nếu tôi biết vị trí đất của mình mà đi bán thửa khác thì tôi có tội chắc rồi", ông Hùng nói.

Theo ông Hùng, do đất của ông đã bán, đã được sang tên người mua, bản thân ông vướng lao lý suốt thời gian rất dài nên chưa tìm hiểu lại vị trí thửa đất đã bán trước đó.

Quá trình tố tụng kéo dài

Sau nhiều năm xác minh, điều tra theo đơn tố cáo của ông Tuấn, ngày 13/4/2014, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đắk Nông bắt tạm giam ông Hùng để điều tra tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Ông Hùng bị di lý từ TPHCM lên Đắk Nông để tạm giam. Sau 3 tháng điều tra, Công an tỉnh này ban hành kết luận điều tra, đề nghị truy tố bị can đối với ông Hùng. Cho rằng kết luận của cơ quan tố tụng không đúng với thực tiễn, người đàn ông này khiếu nại, nhưng không được chấp thuận.

Sau đó, Viện KSND tỉnh Đắk Nông ban hành cáo trạng, chuyển hồ sơ qua TAND cùng cấp để chuẩn bị xét xử ông Hùng. Tháng 9/2014, TAND tỉnh Đắk Nông xử sơ thẩm lần 1.

Tại tòa, ông Hùng cho rằng mình bị oan nên từ chối trả lời nhiều câu hỏi của HĐXX. Tuy nhiên, tòa cho rằng cáo trạng truy tố là có căn cứ và tuyên phạt ông Hùng 14 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Với cáo buộc lừa đảo và bản án 14 năm tù, ông Hùng nói mình rất suy sụp, mất niềm tin vào cơ quan tiến hành tố tụng nên đành buông xuôi, chấp nhận phán quyết trên của tòa. Cuối năm 2014, người đàn ông này bắt đầu thi hành án tại trại giam Z30D (tỉnh Bình Thuận).

Tin chồng vô tội vợ ông Hùng thường xuyên tìm cách động viên, khích lệ, liên tục đấu tranh, đòi công lý cho chồng.

Tháng 6/2016, Chánh án TAND Tối cao quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với vụ án liên quan tới ông Hùng. Cuối năm 2017, TAND Cấp cao tại TPHCM giám đốc thẩm, chấp nhận kháng nghị và quyết định hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, điều tra lại để làm rõ nhiều vấn đề.

Vụ án quay về vạch xuất phát, ông Hùng tiếp tục bị đưa từ Bình Thuận về Đắk Nông để tiếp tục điều tra, làm rõ vụ án.

Quá trình điều tra lại, Công an, Viện kiểm sát tỉnh Đắk Nông bảo lưu quan điểm, tiếp tục truy tố ông Hùng về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Ngày 13/11/2018, TAND tỉnh Đắk Nông xử sơ thẩm lần 2. Tại tòa, ông Hùng một mực kêu oan, cho rằng mình không có lừa đảo chiếm đoạt tài sản của ông Tuấn. Sau khi xem xét toàn bộ nội dung vụ án, HĐXX xác định không đủ yếu tố cấu thành tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản nên quyết định tuyên ông Hùng không phạm tội, trả tự do ngay tại tòa.

Không đồng ý với quyết định này, bị hại kháng cáo; VKSND tỉnh Đắk Nông kháng nghị.

Năm 2020, TAND Cấp cao tại TPHCM xử phúc thẩm tuyên hủy án sơ thẩm để điều tra lại. Theo HĐXX, tài liệu chứng cứ trong hồ sơ và các tình tiết phát sinh "chưa đủ cơ sở xác định ông Hùng phạm tội nhưng cũng chưa đủ cơ sở kết luận ông Hùng không phạm tội".

Sau gần 4 năm điều tra lại, đầu năm 2024, Công an tỉnh Đăk Nông đã ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Hùng vì không chứng minh được phạm tội.

Trắng tay

Ông Hùng cho biết việc bị cơ quan chức năng bắt bất ngờ cũng chính là nguyên nhân khiến toàn bộ việc kinh doanh của ông bị phá sản.

Để có chi phí kêu oan và lo cho các con ăn học, vợ ông phải bán hết nhà cửa. Ở lần được tuyên không phạm tội đầu tiên, niềm vui được trả tự do kéo dài không bao lâu thì ông lại tiếp tục bị truy tố và theo đuổi vụ án thêm nhiều năm nữa mới được chính thức minh oan. Tuy được trả tự do từ 6 năm trước, nhưng khi trở về ông trắng tay, công ty phá sản.

"Vốn liếng không còn, uy tín với bạn bè, đối tác cũng bị ảnh hưởng. Trong khi đó, công an mời lên mời xuống làm sao tôi có thời gian làm ăn, đành đi làm bảo vệ phụ thêm cho vợ lo chi phí cho gia đình", ông Hùng cho biết.

Nhiều năm qua, nguồn sống chính của gia đình dựa vào tiền lương của người vợ làm kế toán. Nhưng không lâu sau khi ông Hùng được trả tự do, vợ ông mắc bệnh ung thư. Mỗi lần vào thuốc, bà phải nghỉ làm mấy ngày mới hồi phục sức khỏe.

Theo ông Hùng, trong thời gian chấp hành án, sức khỏe ông bị suy giảm nhiều, chính vì thế, khi ra tù, ông phải nằm viện điều trị.

Thời gian sau đó, ông Hùng làm bảo vệ cho một công ty để có tiền trang trải cuộc sống và tiếp tục các thủ tục tố tụng khác.