Chìa khóa chuyển đổi số mở hướng vận hành bộ máy mới

Cuộc cách mạng tổ chức bộ máy với tinh thần Chính phủ hành động

Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 năm nay, Chính phủ quyết định dành 11.000 tỷ đồng để tặng quà tới người dân, mỗi người 100.000 đồng. Không chỉ là món quà tri ân đầu tiên Nhà nước gửi tới từng người dân, đây còn là dấu mốc thể hiện tầm nhìn và năng lực vận hành của Chính phủ số. Khoản tiền được chuyển trực tiếp qua tài khoản an sinh xã hội tích hợp trên VNeID, gắn liền với tài khoản cá nhân, một hình thức chi trả chưa từng có trong lịch sử hành chính Việt Nam. Chỉ trong ít ngày, việc chi trả món quà mừng Tết Độc lập tới 100 triệu dân đã hoàn thành.

Đằng sau “lần đầu tiên” ấy là nỗ lực bền bỉ, sự chỉ đạo quyết liệt và tầm nhìn xa của Chính phủ trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia. Những năm qua, Chính phủ đã kiên trì mục tiêu “lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu và động lực” của chuyển đổi số. Cơ quan điều hành liên tục rà soát, đơn giản hóa hàng nghìn thủ tục hành chính, đưa hàng trăm dịch vụ công lên môi trường điện tử, tạo ra một nền hành chính phục vụ, minh bạch, hiệu quả hơn bao giờ hết.

Phát biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ nhất vừa diễn ra, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu một vấn đề cốt yếu, nếu không tiếp tục đổi mới, đột phá mạnh mẽ hơn nữa, Việt Nam sẽ không thể “tiến ra biển lớn”. Trong đó, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xác định là nền tảng phát triển, con đường ngắn nhất và nhanh nhất để nâng cao năng suất, hiệu quả quản trị quốc gia.

Chia sẻ với báo giới trong khuôn khổ sự kiện, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, một trong những dấu ấn nổi bật nhất nhiệm kỳ vừa qua là cuộc cách mạng tổ chức, sắp xếp lại giang sơn. Trong nửa năm, đất nước có bước chuyển mình mạnh mẽ trong vận hành bộ máy chính quyền theo hướng “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả”. Trong quá trình ấy, chuyển đổi số đóng vai trò là “chìa khóa” giải quyết thách thức với công tác điều hành, kết nối thông suốt, là yếu tố quyết định khi bộ máy giảm hẳn một cấp chính quyền, giảm hàng trăm nghìn đầu mối công việc.

Hàng loạt cuộc họp trực tuyến được tổ chức 24/7, hàng triệu văn bản được xử lý trên môi trường điện tử, hàng chục triệu hồ sơ hành chính được nộp và giải quyết không giấy tờ… phản ánh một Chính phủ năng động, hành động và làm việc không ngừng nghỉ vì người dân, doanh nghiệp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần nhắc lại chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, “chuyển đổi số chính là hệ thần kinh trung ương của bộ máy hành chính, là cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã”. Với định hướng đó, Chính phủ đã biến chuyển đổi số thành nền tảng để bộ máy vận hành nhịp nhàng, liên thông, thống nhất và minh bạch, đảm bảo mọi chính sách, quyết định đều được thực thi nhanh chóng, hiệu quả.

Yêu cầu khẩn của Thủ tướng về Chính phủ số, Chính phủ phục vụ

Trong thời gian ngắn, nhiều quyết sách đột phá đã được Chính phủ đưa ra: hợp nhất, đóng các cổng dịch vụ công của 63 tỉnh, thành, vận hành Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đây là bước hiện thực hóa mô hình giải quyết thủ tục “một cửa số” duy nhất phục vụ người dân, doanh nghiệp. Cùng với đó, VNeID được tích hợp trở thành “chìa khóa số quốc gia”, định danh, xác thực, cung cấp giấy tờ điện tử và nhận thông báo chính thức từ chính quyền.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần nhấn mạnh: “Phải chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy phục vụ, từ xin - cho sang chủ động - phục vụ, để mỗi cán bộ, công chức thực sự là công bộc của dân”. Các bộ, ngành, địa phương đã tự giác rà soát, cắt giảm hơn 2.000 thủ tục hành chính, mở rộng cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, hướng tới dịch vụ số cá nhân hóa, không phụ thuộc địa giới hành chính.

Và mới đây nhất, người đứng đầu Chính phủ ráo riết liên tục yêu cầu các bộ, ngành và địa phương cắt giảm tối thiểu 30% thời gian và chi phí thực hiện thủ tục hành chính, tiến tới thực hiện thủ tục không phụ thuộc địa giới hành chính. Tinh thần ấy được thể hiện nhất quán trong các chỉ thị, buộc mọi quy trình giải quyết thủ tục phải tái sử dụng dữ liệu đã số hóa trên VNeID, thay thế việc xuất trình bản sao, công chứng, chứng thực.

Đó không chỉ là thay đổi về kỹ thuật, mà là cuộc đổi mới căn bản về tư duy, mô hình quản trị, phong cách lãnh đạo và phục vụ nhân dân. Đó là bước tiến dài của nền hành chính Việt Nam trên hành trình xây dựng Chính phủ số - xã hội số - công dân số.

Vị thế trên bản đồ số hay chuyện vị thế quốc gia trong kỷ nguyên mới

Chuyển đổi số được Đảng và Nhà nước xác định là một trong ba trụ cột đột phá tại Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, với mục tiêu đến 2030, kinh tế số chiếm 30% GDP, và 50% vào năm 2045. Đây không chỉ là yêu cầu cấp bách, mà còn là lựa chọn chiến lược để Việt Nam rút ngắn khoảng cách phát triển, hội nhập sâu rộng và nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.

Kết quả là, Việt Nam đang ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ thế giới, NVIDIA, Qualcomm chọn Việt Nam làm cứ điểm R&D và sản xuất AI, chip bán dẫn, khẳng định môi trường đầu tư, thể chế và hạ tầng số ổn định, hấp dẫn mà Chính phủ đã dày công kiến tạo.

Theo Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ KH&CN), trong 5 năm qua, xếp hạng Chính phủ số của Việt Nam tăng 15 bậc, hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt gần 40%; doanh thu CNTT đạt 2,7 triệu tỷ đồng (tăng 24%), xuất khẩu phần cứng, điện tử tăng 29%. 21,8 triệu chứng thư số, 64 triệu tài khoản VNeID, phủ sóng 5G đạt 26%, tốc độ Internet di động xếp thứ 20 thế giới.

Những con số phản ánh một hành trình bền bỉ, có tầm nhìn và sự chỉ đạo nhất quán của Chính phủ, từ hoàn thiện thể chế, thúc đẩy hạ tầng, đến đào tạo nhân lực và phát triển doanh nghiệp công nghệ số. Việt Nam đã và đang trở thành điểm sáng về chuyển đổi số ở khu vực Đông Nam Á.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, thế giới đang bước vào kỷ nguyên bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ sinh học. “Không một quốc gia nào có thể cất cánh với nền khoa học công nghệ thấp kém, đổi mới sáng tạo chậm chạp. Việt Nam không có lựa chọn nào khác ngoài việc lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm đột phá chiến lược hàng đầu, để hiện thực hóa khát vọng đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao, năm 2045 là nước phát triển, thu nhập cao”.

Chuyển đổi số từ mỗi thao tác hành chính đến từng ứng dụng trong đời sống không chỉ là cuộc cách mạng công nghệ, mà còn là minh chứng cho bản lĩnh, tầm nhìn và tinh thần dấn thân của Chính phủ Việt Nam. Đó là “chìa khóa vàng” mở ra kỷ nguyên vận hành bộ máy chính quyền mới tinh gọn, hiệu quả, gần dân.