Những người trẻ đam mê nghề tạo tác động tích cực cho xã hội

Những công việc thú vị

Suốt 3 tháng hè 2024, Trinh và Thanh Thương ngập đầu với những kiến thức mới về tín chỉ carbon, phát thải nhà kính… để thực hiện dự án xây dựng mô hình phát triển bền vững tại công ty chuyên sản xuất thức ăn chăn nuôi De Heus Việt Nam.

Trinh cho biết: "Mục tiêu của nhóm em là nghiên cứu làm sao giúp De Heus giảm được phát thải nhà kính thông qua chuỗi sản xuất của họ".

Sau 3 tháng tìm hiểu, 2 cô gái trẻ đã hiểu được quy trình sản xuất tại doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi hàng đầu này. Đồng thời, họ nắm vững các phân đoạn có khả năng phát thải và đề xuất các giải pháp giảm phát thải như quản lý chất thải để giảm phát thải khí metan, đầu tư thực hiện mô hình biogas cho các hộ chăn nuôi…

Có khâu khó hạn chế phát thải như hoạt động thu mua nguyên liệu do nông dân cung cấp nguyên liệu phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng sang vùng nuôi trồng. Với khâu này, nhóm đề xuất mua tín chỉ carbon bù đắp.

Từ đó, họ nghiên cứu thêm thị trường tín chỉ carbon trong nước, các tổ chức bán tín chỉ carbon uy tín… để đề xuất kế hoạch mua tín chỉ carbon hiệu quả nhất.

Ngọc Ngân, Lê Hân và Nhật Minh lâu nay chỉ quen với sách vở, gõ laptop nhưng khi nhận bài toán xử lý chất thải là thủy tinh từ ông Bùi Trung Đức (Tổng giám đốc khách sạn Amanaki), cả 3 đã trở thành nhân viên đa ngành.

Họ phải nghiên cứu và đánh giá các phương pháp xử lý chai lọ thủy tinh tại Việt Nam và tìm ra giải pháp hiệu quả nhất; tìm kiếm các đầu mối thu gom và tái chế; tìm các phương án tái chế hiệu quả cho ra sản phẩm có thể phân phối thương mại…

Ông Bùi Trung Đức cho biết: "Xuất phát từ thực tế, Amanaki có rác thải từ giấy, nhựa, vải, các chất rắn và thủy tinh. Chúng tôi hợp tác với đơn vị thu gom và đưa chất thải đi tái chế hằng ngày. Tuy nhiên, tất cả các loại rác thải đều có nhà máy tái chế, chỉ có duy nhất thủy tinh là không có nơi đâu nhận tái chế".

Từ băn khoăn này, ông Đức đã đặt hàng nhóm Nhật Minh tìm giải pháp giải quyết.

Sau 3 tháng tìm hiểu, nhóm của Nhật Minh nhận thấy có rất nhiều phương pháp tái chế thủy tinh, từ việc nấu lại và sản xuất chai lọ đối với thủy tinh đủ độ trong suốt cho đến nghiền nhỏ, phối trộn với các vật liệu khác để làm sản phẩm thương mại như vật liệu xây dựng, cát thủy tinh… Nguồn nguyên liệu cũng rất lớn vì 4% trong 64.000 tấn rác thải được thải ra mỗi ngày ở Việt Nam là thủy tinh.

Nhóm cũng tìm hiểu các hệ thống phân loại rác thải mà doanh nghiệp Việt Nam đang áp dụng, các đơn vị cung cấp các thiết bị phân loại, tái chế. Những địa chỉ này tạo thành mạng lưới để có thể xây dựng quy trình hoàn thiện, bắt đầu từ thu gom, vận chuyển cho đến phân loại, tái chế, tạo thành sản phẩm mới, đưa sản phẩm ra thị trường.

Nhật Minh đánh giá: "Hiện ở Việt Nam có rất nhiều quy trình tái chế hiện đại, thân thiện với môi trường. Tiềm năng tái chế của thủy tinh rất lớn".

Lê Hân cho biết: "Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy khó khăn lớn nhất ở nước ta là vấn đề phân loại rác. Hiện nay không có một quy chuẩn nào, rác thải được thu gom không có quy trình, các loại rác lẫn vào nhau".

Theo Lê Hân, chính vì việc phân loại khó khăn nên tỷ lệ thủy tinh được tái chế tại Việt Nam rất thấp, chỉ khoảng 10-15%; 85-90% còn lại trở thành rác, được chôn lấp, đốt, gây ảnh hưởng lớn đến môi trường.

Từ nghiên cứu trên, nhóm đề xuất xây dựng một quy trình tuần hoàn từ thu gom, phân loại, loại bỏ tạp chất, đưa đi tái chế, phân phối sản phẩm mới…

Đồng thời, nhóm đề xuất những giải pháp từ chính sách hỗ trợ tài chính, tuyên truyền nâng cao nhận thức... để giải quyết khâu phân loại rác.

Theo Lê Hân, chỉ khi phân loại rác tốt hơn thì các nhà máy mới có thể áp dụng các công nghệ phân loại thủy tinh hiện đại, ít tốn kém và giúp quy trình tái chế hiệu quả hơn, tiết kiệm chi phí. Khi đó, sẽ có nhiều người đầu tư vào hoạt động tái chế thủy tinh, hạn chế rác thủy tinh bị chôn lấp, phát thải ra môi trường sống.

Nhiều "đất diễn" cho nghề tạo tác động xã hội

Theo bà Võ Ngọc Tuyền, nhà sáng lập Dear Our Community (DOC, đơn vị chuyên đào tạo nhân sự làm công tác phát triển bền vững), những công việc mà các bạn trẻ trên làm được gọi là công việc tạo tác động xã hội và đang trở thành xu hướng mà nhiều người trẻ yêu thích.

Những công việc này thường gắn với các mục tiêu phát triển bền vững, tạo giá trị tích cực cho xã hội, giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường cấp bách.

Bà Tuyền cho rằng: "Nhiều người trẻ mong muốn tạo ra những tác động tích cực lên thế giới. Họ muốn chính nghề nghiệp, định hướng mình theo đuổi có thể phản ánh được những giá trị cốt lõi đó".

Công việc này hấp dẫn người trẻ vì mang đến cơ hội để họ gắn kết niềm tin cá nhân với cuộc sống và nghề nghiệp của chính mình. Đặc biệt là với những lao động giỏi, khi tìm kiếm công việc, ngoài kiếm tiền, họ còn kỳ vọng vào nhiều yếu tố khác, nhất là mong đợi vào những giá trị mà công việc của mình, nơi mình làm việc mang lại cho xã hội.

Khảo sát về lực lượng lao động châu Á - Thái Bình Dương năm 2024 của PwC Việt Nam cũng cho thấy người lao động ngày càng quan tâm đến các vấn đề môi trường và phát triển bền vững.

Theo PwC Việt Nam, 65% lao động Việt Nam cảm thấy lo lắng về những rủi ro liên quan đến sức khỏe và an toàn do biến đổi khí hậu gây ra. Họ kỳ vọng doanh nghiệp của mình sẽ thực hiện các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. 88% lao động đồng ý rằng doanh nghiệp cần chủ động thực hiện các biện pháp giúp giảm thiểu tác động đến môi trường...

Bà Nguyễn Hoàng Hiếu, Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TPHCM, cho rằng: "Nhân lực ngày nay có xu hướng muốn làm việc lâu dài trong các công ty có chiến lược phát triển bền vững".

Theo bà Nguyễn Hoàng Hiếu, những công ty có trách nhiệm xã hội và môi trường sẽ được cộng đồng, khách hàng và đối tác tin tưởng hơn. Nhân viên, đặc biệt là thế hệ Gen Z, cũng cảm thấy tự hào khi làm việc cho những doanh nghiệp như thế.

Bà Võ Ngọc Tuyền khẳng định một doanh nghiệp đi theo con đường phát triển bền vững, quan tâm thực hiện những công việc tạo tác động xã hội là mơ ước của thế hệ lao động mới, nhất là người lao động ở độ tuổi Gen Z.

"Tôi đến nhiều trường nói chuyện và nhận thấy người trẻ bây giờ rất quan tâm đến biến đổi khí hậu, phát triển bền vững. Họ mong muốn tìm kiếm những môi trường làm việc có giá trị, mong muốn công việc của mình có giá trị, đóng góp tích cực cho xã hội", bà Võ Ngọc Tuyền cho biết.

Về cơ hội nghề nghiệp, bà Võ Ngọc Tuyền đánh giá hiện các doanh nghiệp rất cần những nhân sự làm công việc này để thực hiện các chỉ số đánh giá bền vững như ESG, CSR, CSV... Đây là xu thế toàn cầu, ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt Nam theo đuổi để hội nhập quốc tế. Do đó, nhu cầu nhân sự ngày càng nhiều.

Tại các doanh nghiệp, tùy thuộc vào loại hình, lĩnh vực hoạt động và định hướng phát triển của công ty mà họ có thể làm CSR (trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp), CSV (tạo giá trị chia sẻ chung), ESG (phát triển bền vững theo các chỉ số Môi trường - Xã hội - Quản trị) hay Sustainability (phát triển bền vững).

Ngoài ra, những người theo đuổi nghề tạo tác động xã hội có thể làm việc tại các tổ chức phi lợi nhuận. Các công việc đặc thù thường thấy trong các tổ chức này là: Quản lý chương trình; gây quỹ và xây dựng mối quan hệ với đối tác; truyền thông và đo lường tác động (M&E)...

Quỹ đầu tư tác động và doanh nghiệp tạo tác động cũng là lựa chọn phù hợp cho những người yêu thích ngành nghề này. Tại các tổ chức trên, họ có thể tìm cách tạo ra lợi nhuận tài chính song song với việc tạo tác động xã hội tích cực.