Lao động Việt ra thế giới với hướng đi mới của ngoại giao nhân lực

Chiến lược hội nhập quốc gia về nguồn nhân lực

Sáng 20/10, tại Nghệ An, Bộ Nội vụ phối hợp với UBND tỉnh này tổ chức hội nghị “Thúc đẩy triển khai hiệu quả các chương trình đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo các thỏa thuận quốc tế, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới” và hội nghị sơ kết chương trình hợp tác đưa lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo hình thức hợp tác giữa các địa phương hai nước.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng khẳng định ý nghĩa đặc biệt của hội nghị trong bối cảnh công tác đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài đang được đặt ra với yêu cầu mới về chất lượng, quy mô và hiệu quả.

Ông nhấn mạnh, Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với quyết tâm hiện thực hóa khát vọng dân giàu, nước mạnh, hạnh phúc cho nhân dân như mục tiêu Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.

Để đạt được điều đó, Đảng và Nhà nước xác định hội nhập quốc tế sâu rộng, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự cường, cùng với chuyển đổi số, cải cách hành chính và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là các động lực trọng tâm.

Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng khái quát, việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo mô hình phi lợi nhuận không chỉ là một giải pháp kinh tế - xã hội, mà còn là một kênh thực hiện hiệu quả các chủ trương lớn của Đảng về hội nhập quốc tế, phát triển nhân lực và ngoại giao kinh tế.

Thời gian qua, Bộ Nội vụ đã chỉ đạo Cục Quản lý lao động ngoài nước và Trung tâm Lao động ngoài nước (COLAB) phối hợp với các địa phương triển khai nhiều thỏa thuận quốc tế quan trọng.

Đến nay, các chương trình phi lợi nhuận đã đưa được hơn 155.000 lượt lao động sang làm việc tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Đức, Đài Loan (Trung Quốc) và Australia với chi phí thấp, thu nhập cao, bình quân từ 40-90 triệu đồng/tháng, đóng góp mỗi năm khoảng 17.000 tỷ đồng kiều hối cho đất nước.

Riêng chương trình hợp tác lao động thời vụ tại Hàn Quốc triển khai từ năm 2018 đến cuối tháng 9 đã đưa được 10.011 lao động đi làm việc theo chương trình lao động thời vụ, với mức thu nhập trung bình 2.000 USD/tháng, góp phần tạo việc làm, nâng cao đời sống, giảm nghèo bền vững ở nhiều vùng nông thôn và miền núi.

Bên cạnh kết quả đạt được, Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng chỉ rõ vẫn còn những tồn tại cần được tập trung xử lý. Một số địa phương và người lao động chưa phân biệt rõ giữa chương trình phi lợi nhuận của Nhà nước và dịch vụ thương mại, dẫn đến số lượng tham gia chưa tương xứng tiềm năng.

Tình trạng môi giới trái phép, lừa đảo lao động thời vụ tại Hàn Quốc vẫn xảy ra ở một số nơi. Trong khi đó, một vài địa phương còn thiếu kinh nghiệm đàm phán trực tiếp với đối tác, phải thông qua bên thứ ba, khiến chi phí tăng cao.

Công tác phối hợp giải quyết việc làm cho bộ đội, công an xuất ngũ thông qua các chương trình phi lợi nhuận cũng cần được quan tâm hơn nữa.

Ngoài ra, quá trình sắp xếp lại đơn vị hành chính và chính quyền hai cấp từ 1/7 sẽ khiến đội ngũ cán bộ địa phương gặp khó khăn trong nắm bắt quy trình, tư vấn và tuyên truyền cho người lao động.

Đánh giá mô hình hiệu quả, rút kinh nghiệm các vướng mắc đồng thời đề xuất giải pháp đột phá nhằm nâng cao chất lượng, mở rộng đối tượng, nhất là người lao động thuộc diện chính sách, dân tộc thiểu số, hộ nghèo và vùng đặc biệt khó khăn... là một vấn đề được đặt ra tại hội nghị. 

“Mục tiêu của chúng ta là không chỉ đưa nhiều người ra nước ngoài hơn, mà còn phải đảm bảo mỗi chuyến đi đều là một cơ hội đổi đời an toàn, minh bạch và nhân văn”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

110.000 lao động xuất ngoại trong 9 tháng

Theo ông Vũ Trường Giang, Quyền Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước, trong 9 tháng đầu năm 2025, có 109.450 lao động Việt Nam (trong đó có 36.880 lao động nữ) đã sang làm việc ở nước ngoài, đạt 84,19% kế hoạch năm, bằng 96,1% so với cùng kỳ 2024.

Ba thị trường trọng điểm vẫn là Nhật Bản (49.250 người), Đài Loan (Trung Quốc) 42.951 người và Hàn Quốc (9.221 người). Ngoài ra, nhiều lao động được phái cử sang Đức, Rumani, Hungary.

Dự kiến hết năm 2025, tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài đạt 636.000 người, vượt 127% kế hoạch giai đoạn 2021-2025.

Tại Hàn Quốc, chương trình EPS (visa E9) được triển khai từ năm 2004, đến nay đã có 143.000 lượt lao động Việt Nam sang làm việc, trong đó 42.500 người đang làm việc hợp pháp.

Bên cạnh đó, chương trình lao động thời vụ cấp địa phương theo Nghị quyết 59/NQ-CP đã được 16 tỉnh của Việt Nam ký kết và thực hiện.

Với Nhật Bản, các chương trình IM Japan và EPA được xem là trụ cột hợp tác lớn. Từ năm 2005 đến nay, hàng nghìn thực tập sinh và điều dưỡng viên Việt Nam đã sang học tập, làm việc theo mô hình phi lợi nhuận, được đánh giá cao về tay nghề, kỷ luật và khả năng thích ứng.

Còn tại Đức, hai nước đã ký nhiều văn kiện hợp tác, trong đó có chương trình “Ba bên cùng có lợi” và “Hand in Hand for International Talents”, mở rộng cơ hội cho lao động Việt Nam trong các ngành điều dưỡng, công nghệ thông tin, điện - điện tử, nhà hàng - khách sạn. Từ năm 2012 đến nay, đã có 1.757 công dân Việt Nam sang Đức làm việc.

Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng nhấn mạnh, các chương trình đưa lao động Việt Nam ra nước ngoài không chỉ góp phần tăng trưởng kinh tế, xóa đói giảm nghèo, mà còn là biểu tượng của uy tín, năng lực và tinh thần hội nhập của người Việt trên thị trường lao động toàn cầu.

“Chúng ta hướng tới mục tiêu nhân lực bền vững - việc làm hạnh phúc, để mỗi lao động Việt Nam ra nước ngoài làm việc đều trở thành đại sứ của hình ảnh Việt Nam chuyên nghiệp, nhân văn và hội nhập”, Thứ trưởng nói.