"Dự kiến lấy mẫu ADN cho 137 mẹ liệt sỹ, nhưng hôm qua một mẹ đã ra đi"
(Dân trí) - "Ngay trong chương trình lấy mẫu ADN này, chúng tôi dự kiến sẽ thực hiện lấy mẫu cho 137 mẹ, nhưng rồi ngày hôm qua đã có một mẹ ra đi", ông Đặng Văn Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ Hà Tĩnh, thông tin.
"Hy vọng"
Sáng 24/3, mẹ Trương Thị Bẹp (96 tuổi, trú xã Thạch Đài, thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh) được người thân chở đến Hội trường Trung tâm văn hóa thành phố Hà Tĩnh để làm thủ tục xét nghiệm ADN với hy vọng tìm hài cốt của con trai liệt sỹ.
Ngồi chờ tại hàng ghế trong chương trình thu thập mẫu ADN cho thân nhân liệt sỹ chưa xác định được danh tính, mẹ Bẹp bồi hồi, xúc động. Đôi mắt mẹ buồn, nhưng vẫn ánh lên niềm hy vọng.
Mẹ liệt sỹ đến điểm thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sỹ (Ảnh: Dương Nguyên).
"Hơn 50 năm từ ngày nhận báo tử, con vẫn nằm lại nơi chiến trường, gia đình đi tìm nhưng vẫn chưa thấy. Giờ già rồi, tôi vẫn ngóng tin con từng ngày để đón về nhà. Hy vọng lần này, mẹ sẽ được toại nguyện", mẹ Bẹp chia sẻ.
Mẹ Bẹp có 6 người con trai cùng ra chiến trận, trong đó liệt sỹ Nguyễn Văn Nhị (SN 1954) là con thứ 2. Theo lời kể của mẹ, anh Nhị nhập ngũ năm 1972 theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc khi tròn 18 tuổi, tham gia chiến trường miền Nam.
Trong một lần con trai được đơn vị tạo điều kiện về thăm gia đình, mẹ Bẹp và người thân biết anh đổi tên thành Nguyễn Hồng Nhị khi nhìn vào thắt lưng và quân phục.
Mẹ Trương Thị Bẹp xúc động trong chương trình (Ảnh: Dương Nguyên).
Anh Nhị sau đó trở lại đơn vị với lời nhắn nhủ với bố mẹ "Con sẽ trở về sau ngày chiến thắng". Sau ngày 30/4/1975, đất nước giải phóng, hòa bình lập lại, 5 người con của mẹ Bẹp lần lượt trở về, còn anh Nhị bặt vô âm tín.
Mẹ Bẹp đợi mãi nhưng chẳng thấy. Nóng lòng, người mẹ vội vàng lên chính quyền xã hỏi dò tin tức và đau đớn nhận giấy báo tử của con. Theo tờ giấy này, anh Nhị đã hy sinh vào ngày 25/6/1974 tại Ngã ba Bến Cát, tỉnh Bình Dương với một tên khác là Nguyễn Văn Nhợ.
"Cả xã không có ai tên Nguyễn Văn Nhợ, mọi thông tin về liệt sỹ đều khớp với con trai tôi là Nguyễn Văn Nhị. Có thể trong lúc chiến trận, người ta đã ghi nhầm tên hoặc vì nhiệm vụ đặc biệt mà con đã đổi tên. Gia đình cũng rất muốn báo chí, cơ quan chức năng đăng thông tin này để chúng tôi có thêm hy vọng tìm kiếm", mẹ Bẹp bày tỏ.
Mẹ Hoàng Thị Chút (Ảnh: Dương Nguyên).
Cùng chung hy vọng tìm hài cốt con trai là liệt sỹ Nguyễn Viết Trình, mẹ Hoàng Thị Chút (99 tuổi, quê xã Tượng Sơn, thành phố Hà Tĩnh) đến tham dự chương trình từ sáng sớm.
Theo lời kể của mẹ Chút, anh Trình (SN 1954), hăng hái tham gia chiến trường khi đang ở độ tuổi đẹp nhất của cuộc đời. Trong một lần về thăm nhà, anh Trình kết hôn với cô gái hàng xóm.
Một tuần sau khi trở lại đơn vị, anh Trình hy sinh ở chiến trường Quảng Trị vào năm 1974.
"Trình là con cả trong gia đình, hy sinh khi chưa có con. Tôi và người thân đã đi tìm mộ con khắp nơi nhưng không có bất cứ thông tin nào. Lần này, khi nghe thông tin về chương trình, suốt đêm qua, tôi khó ngủ", mẹ Chút nghẹn ngào nói.
Chậm một ngày là không còn cơ hội
Nhằm giúp các gia đình như mẹ Bẹp, mẹ Chút sớm tìm kiếm được phần mộ, di hài của các anh hùng liệt sỹ, tỉnh Hà Tĩnh đã phối hợp với Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06 - Bộ Công an) tổ chức chương trình thu nhận mẫu ADN để xác định thông tin.
Ông Đặng Văn Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ Hà Tĩnh, cho biết, việc thu thập mẫu, giám định và tích hợp thông tin ADN thân nhân liệt sỹ trong quá trình xây dựng cơ sở dữ liệu căn cước công dân được xem là giải pháp quan trọng, ứng dụng tiến bộ khoa học để tăng hiệu quả xác định danh tính hài cốt những người đã nằm xuống.
Hà Tĩnh bắt đầu triển khai thu thập mẫu ADN của thân nhân liệt sỹ (Ảnh: Dương Nguyên).
Theo ông Dũng, cả nước có hơn 500.000 liệt sỹ chưa xác định được danh tính, trong đó có hơn 200.000 hài cốt chưa được quy tập, 300.000 liệt sỹ chưa xác định được thông tin.
Riêng tại tỉnh Hà Tĩnh, còn hơn 12.000 liệt sỹ chưa xác định được danh tính. Đây là điều trăn trở bao năm nay của các cấp, các ngành, bởi chậm một ngày là không còn cơ hội để giúp các mẹ, các gia đình liệt sỹ xác định được danh tính của các anh hùng liệt sỹ. Lý do là các mẹ đã già yếu, tuổi đời bình quân gần 90 tuổi.
"Ngay trong chương trình này, chúng tôi dự kiến sẽ thực hiện lấy mẫu cho 137 mẹ, nhưng rồi ngày hôm qua đã có một mẹ ra đi", ông Dũng nghẹn ngào, nói.
Hà Tĩnh còn hơn 12.000 liệt sỹ chưa xác định được danh tính (Ảnh: Dương Nguyên).
Cũng theo Phó Giám đốc Sở Nội vụ Hà Tĩnh, dịp này, ngành chức năng sẽ triển khai lấy mẫu theo 2 phương án để thực hiện một cách nhanh nhất, thuận lợi nhất cho thân nhân liệt sỹ.
Đối với các mẹ có điều kiện sức khỏe tốt và đi lại được, chính quyền địa phương, ngành y tế và công an sẽ tổ chức xe đưa đón đến điểm tập trung.
Đối với các mẹ tuổi cao, đi lại khó khăn, đoàn công tác sẽ đến trực tiếp nhà của các mẹ để lấy mẫu phục vụ công tác giám định ADN.
Mẹ liệt sỹ và thân nhân liệt sỹ trở về nhà sau chương trình với niềm hy vọng (Ảnh: Dương Nguyên).
Các điểm thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sỹ tại Hà Tĩnh:
Cụm 1: Gồm các địa phương thành phố Hà Tĩnh và các huyện Can Lộc, Thạch Hà, Cẩm Xuyên.
Thời gian bắt đầu từ 8h00 ngày 24/3, địa điểm: Hội trường trung tâm văn hóa thành phố Hà Tĩnh, số 72 đường Đặng Dung, phường Tân Giang.
Cụm 2: Gồm thị xã Kỳ Anh và huyện Kỳ Anh.
Thời gian bắt đầu từ 8h ngày 24/3, tại hội trường UBND huyện Kỳ Anh, tổ dân phố Đồng Tiến, thị trấn Kỳ Đồng, huyện Kỳ Anh.
Cụm 3: Gồm thị xã Hồng Lĩnh, huyện Nghi Xuân, huyện Đức Thọ.
Thời gian bắt đầu từ 8h ngày 25/3, địa chỉ: Hội trường UBND huyện Đức Thọ, thôn 4, thị trấn Đức Thọ, huyện Đức Thọ.
Cụm 4: Gồm các huyện Hương Sơn, Hương Khê, Vũ Quang.
Thời gian bắt đầu từ 8h ngày 25/3, tại hội trường UBND huyện Hương Sơn, tổ dân phố 3, thị trấn Phố Châu, huyện Hương Sơn.
