Bí quyết chọn nhân tố tạo đột phá trong kỳ thi IBO của nữ giáo viên xứ Huế

Những ngày cuối tháng 10, đầu tháng 11, thành phố Huế trải qua đợt mưa lũ lịch sử, gây ngập lụt diện rộng. Nhà của gia đình cô giáo Nguyễn Thị Diệu Hạnh, Tổ trưởng bộ môn sinh học, Trường THPT chuyên Quốc Học Huế nằm trong khu vực Thành nội bị nước lũ bủa vây kéo dài.

Khi nước lũ vừa rút, chưa kịp thu dọn xong nhà cửa, cô Diệu Hạnh đã trở lại bục giảng. Nữ giáo viên hiểu rõ, học sinh, nhất là những em nằm trong đội tuyển tham dự kỳ thi học sinh giỏi quốc gia cần được rèn luyện, bồi dưỡng kiến thức nâng cao khi không còn nhiều thời gian.

“Cô Hạnh rất tâm huyết, hết mình trong việc giảng dạy bộ môn sinh học nói chung và rèn luyện cho các em tham gia kỳ thi học sinh giỏi nói riêng. Cô luôn quan tâm đến học trò, tìm ra ưu điểm, nhược điểm để giúp chúng em khắc phục, cải thiện bản thân mình.

Cô đã định hướng, truyền cảm hứng yêu thích bộ môn sinh học cho rất nhiều bạn, trong đó có em”, Bùi Hoàng Đại Dương, cựu học sinh Trường THPT chuyên Quốc Học Huế, người giành Huy chương Bạc tại Kỳ thi Olympic sinh học quốc tế (IBO) hồi tháng 7, chia sẻ.

Từ thủ khoa đầu ra đến giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi quốc tế

Năm 1996, tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Huế với vị trí thủ khoa, nữ giáo viên trẻ Nguyễn Thị Diệu Hạnh được nhận vào giảng dạy tại Trường THPT Hương Trà (nay là Trường THPT Đặng Huy Trứ, đóng tại phường Kim Trà, thành phố Huế).

Quá trình công tác tại ngôi trường này, cô Hạnh đạt giải Nhất kỳ thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh bộ môn sinh học. Năm 2000, cô chuyển công tác đến Trường THPT chuyên Quốc học Huế.

Từ tháng 10/2013, cô chính thức trở thành Tổ trưởng bộ môn sinh của ngôi trường nhiều truyền thống khoa bảng này. Với năng lực chuyên môn cao, nhiệt tình và uy tín, cô Hạnh được phân công bồi dưỡng các em tham gia kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, quốc tế.

Cô Nguyễn Thị Diệu Hạnh cho biết trước đây, thành tích của bộ môn sinh tại các kỳ thi khá khiêm tốn, chỉ dừng lại ở giải Nhì kỳ thi học sinh giỏi quốc gia. Trong khi đó, kỳ thi IBO là một sân chơi hàn lâm danh giá, tầm cỡ thế giới, nơi hội tụ nhiều học sinh xuất sắc nhất trong lĩnh vực này, Trường THPT chuyên Quốc học Huế chưa vươn tới.

“Nhìn ra tỉnh, thành khác, các trường THPT chuyên nổi tiếng đều có thành tích tốt ở cuộc thi danh giá này. Đó là điều trăn trở, khát khao và động lực thôi thúc tôi lập ra đề án thay đổi ngay từ khi nhậm chức Trưởng bộ môn”, cô Hạnh chia sẻ.

Học trò cố đô chinh phục kỳ thi IBO

Ngay từ khi bắt đầu, cô Hạnh hiểu rõ, học sinh Quốc học Huế đủ khả năng đạt kết quả cao trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, quốc tế.

Theo cô Hạnh, để có được thành tích cao trong các kỳ thi cần có sự kết hợp tổng thể của nhiều yếu tố, trong đó việc lập kế hoạch chi tiết, rõ ràng là yếu tố hàng đầu. Giáo viên trực tiếp bồi dưỡng sẽ đóng vai trò hết sức quan trọng, giúp chọn ra các học sinh hạt nhân, nòng cốt. Sự lựa chọn càng chính xác thì công tác bồi dưỡng càng thuận lợi và đạt kết quả như mong muốn.

Bản thân cô Hạnh và các cộng sự thường xuyên tìm hiểu, phát hiện sớm học sinh có năng khiếu và tiềm năng về sinh học ngay từ khi các em còn học lớp 8, 9 hoặc lớp 10.

Cùng tập thể lãnh đạo nhà trường và tổ bộ môn, nữ Tổ trưởng đã biên soạn, thống nhất chương trình, nội dung, cập nhật tài liệu kịp thời, từ đó định hướng và bồi dưỡng hiệu quả. Bên cạnh đó, nữ giáo viên thường xuyên liên hệ, trao đổi với đồng nghiệp môn sinh ở trong và ngoài tỉnh, mời các chuyên gia đầu ngành hỗ trợ cho học sinh của mình.

Trong quá trình công tác, cô Hạnh cùng đồng nghiệp đã bồi dưỡng nhiều học sinh đạt giải cao tại các cuộc thi trong nước, quốc tế. Đặc biệt, trong giai đoạn 2017-2025, các học sinh của Trường THPT chuyên Quốc học Huế đã đạt được 2 Huy chương Vàng và 3 Huy chương Bạc tại các kỳ thi IBO.

Một trong những học sinh để lại nhiều ấn tượng nhất đối với nhà giáo này là Bùi Hoàng Đại Dương (hiện theo học tại Trường Đại học Y Dược, Đại học Huế).

Chính nữ giáo viên đã phát hiện năng khiếu của Đại Dương khi em học cùng con gái cô tại Trường THCS Nguyễn Tri Phương (thành phố Huế). Cả hai cùng có đam mê môn sinh học và đã tham gia các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh. Nhờ được định hướng sớm, các em đã thi đậu vào lớp chuyên sinh của Trường Quốc học Huế.

Ngay trong năm học lớp 10, Bùi Hoàng Đại Dương đã được tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia và đạt giải Ba. Một năm sau, em đạt giải Nhất, trở thành thí sinh đầu tiên học lớp 11 của Trường Quốc học Huế đạt giải thưởng tại kỳ thi quốc gia này.

Khi lên lớp 12, Bùi Hoàng Đại Dương xuất sắc lọt vào đội tuyển quốc gia dự Kỳ thi IBO lần thứ 36. Tại kỳ thi được tổ chức ở Philippines ngày 19-27/7, Đại Dương xuất sắc vượt qua các thí sinh từ nhiều quốc gia để giành Huy chương Bạc, trở thành niềm tự hào của gia đình, thầy cô và mái trường Quốc học Huế.

Trước Đại Dương, nhiều học sinh của Trường THPT chuyên Quốc học Huế cũng đã chinh phục thành công kỳ thi quốc tế này như Trương Đông Hưng (Huy chương Vàng), Hồ Việt Đức (Huy chương Vàng), Trương Văn Quốc Đạt và Hồ Đức Trung (cùng Huy chương Bạc).

Theo cô Hạnh, đây là những gương điển hình mà nhà trường đã áp dụng có hiệu quả phương pháp tuyển chọn, bồi dưỡng sớm.

Bên cạnh đó, trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia hàng năm, bộ môn sinh học của ngôi trường 129 năm tuổi đều có trên 80% học sinh dự thi đạt giải. Nhiều học sinh đạt từ giải Ba trở lên, được tuyển thẳng vào Trường đại học Y Dược, Đại học Huế.

“Tôi đang theo dõi một số em học sinh lớp 8 trên địa bàn thành phố có năng khiếu và đam mê bộ môn sinh học. Ngoài ra, khả năng toán học, ngoại ngữ của những học sinh này đều ấn tượng. Nếu được bồi dưỡng, rèn luyện đúng hướng, tương lai của các em sẽ rất triển vọng”, cô Hạnh chia sẻ thêm.

Theo thầy Nguyễn Phú Thọ, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Quốc học Huế, để trở thành thành viên của đội tuyển Việt Nam tại kỳ thi quốc tế, học sinh phải chuẩn bị hành trang ngay từ năm lớp 10 và được sự bồi dưỡng của các thầy cô trong suốt thời gian chuẩn bị cho các kỳ thi quốc gia qua các năm lớp 10, 11 và 12.

Những học sinh vào được đội tuyển quốc tế phải đam mê sinh học, tư duy toán học sắc bén, tiếng Anh giỏi và sức khỏe tốt.

Vị hiệu trưởng nhà trường đánh giá cao cô Nguyễn Thị Diệu Hạnh về khả năng lập kế hoạch cũng như quy tụ sức mạnh của tập thể bộ môn. Theo thầy Thọ, đây là nhân tố góp phần mang về nhiều thành tích đáng tự hào cho ngôi trường Quốc học Huế.

Với những đóng góp quan trọng cho sự nghiệp giáo dục, cô giáo Nguyễn Thị Diệu Hạnh đã được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý từ cấp tỉnh đến Trung ương.

Tại Đại hội Thi đua yêu nước thành phố Huế lần thứ VI, nữ giáo viên vinh dự được trao tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND thành phố vì đã có nhiều đóng góp nổi bật trong công tác chuyên môn, bồi dưỡng học sinh giỏi và xây dựng phong trào thi đua dạy tốt - học tốt.