Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương hỏi vợ cho chú rể Việt ở Triều Tiên
(Dân trí) - Trong chuyến thăm chính thức Triều Tiên tháng 5/2002, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đề nghị phía bạn cho phép ông Phạm Ngọc Cảnh và bà Ri Yong-hui được kết hôn, sau mối tình trắc trở 31 năm.
Ngày 20/5, khi biết tin nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương từ trần, ông Nguyễn Dy Niên - nguyên Bộ trưởng Ngoại giao (giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2006) - vô cùng thương tiếc.
Dự định đến thăm vị lãnh đạo đáng kính vẫn còn dang dở khiến ông Niên xúc động chia sẻ: "Tôi ân hận vì chưa kịp gặp nguyên Chủ tịch nước lần cuối".
Hơn 10 năm làm việc cùng nguyên Chủ tịch nước, ông Nguyễn Dy Niên không chỉ ấn tượng về một vị nguyên thủ quốc gia mẫu mực, mà còn quý trọng phẩm chất giản dị, hết lòng với Tổ quốc và nhân dân của đồng chí Trần Đức Lương.
Chuyến thăm Triều Tiên và câu chuyện xin dâu đặc biệt
Từng nhiều lần được tháp tùng nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương, ông Nguyễn Dy Niên còn nhớ kỷ niệm sâu đậm trong chuyến thăm chính thức CHDCND Triều Tiên vào ngày 2-3/5/2002.
Theo ông Niên, chuyến thăm không chỉ nhằm thúc đẩy quan hệ song phương, mà còn là dịp để nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đích thân đề nghị phía Triều Tiên cho phép ông Phạm Ngọc Cảnh (quốc tịch Việt Nam) và bà Ri Yong-hui (quốc tịch Triều Tiên) được nên duyên sau 31 năm chờ đợi.
Cặp đôi quen nhau tình cờ khi ông Cảnh du học tại Triều Tiên. Từ lần gặp đầu tiên ở phòng thí nghiệm nhà máy phân đạm, họ đã đem lòng yêu nhau.
Năm 1973, sau khi kết thúc việc học ở nước bạn, ông Cảnh trở lại quê hương. Ở Việt Nam, người đàn ông này khắc khoải nỗi nhớ bạn gái, không lập gia đình dù bố mẹ, anh chị em liên tục thúc giục.
Tại Triều Tiên, bà Ri giữ trọn trái tim dành cho người đàn ông Việt Nam. Bà không lập gia đình mà dành thời gian chăm sóc hai đứa cháu - con của người chị gái - đã qua đời vì căn bệnh ung thư.
Những năm 1970, Triều Tiên có quy định rất khắt khe về việc kết hôn với người nước ngoài. Chính vì thế, dù yêu nhau sâu đậm nhưng hai ông bà chưa thể hoàn thành giấc mơ đoàn tụ.
"Tình yêu của ông Cảnh và bà Ri đẹp như câu chuyện cổ tích giữa đời thực. Dù gia đình nhiều lần khuyên con trai từ bỏ chuyện tình yêu cách trở nhưng ông Cảnh vẫn chung thủy, nuôi hy vọng một ngày được kết hôn với bạn gái người Triều Tiên", nguyên Bộ trưởng Ngoại giao nhớ lại.
Trước chuyến thăm chính thức Triều Tiên của nguyên Chủ tịch nước, vì thương con, ông Phạm Ngọc Diệp - bố của ông Phạm Ngọc Cảnh - có cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Dy Niên.
Trong cuộc trò chuyện thân tình hơn 30 phút, ông Diệp tha thiết bày tỏ mong muốn phái đoàn Ngoại giao sẽ giúp con trai mình và bạn gái - cô Ri được kết hôn.
Trong cuộc hội đàm với phía Triều Tiên, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã đề cập đến nguyện vọng kết hôn của ông Phạm Ngọc Cảnh với bà Ri Yong-hui (Ảnh: TTXVN).
Xúc động trước mối tình son sắt của cặp đôi bị chia cắt suốt 3 thập kỷ, ngay trên chuyên cơ chở Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tới Bình Nhưỡng, ông Nguyễn Dy Niên báo cáo câu chuyện và nguyện vọng của gia đình với nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương.
"Sau khi lắng nghe tôi báo cáo, đồng chí Trần Đức Lương đồng ý. Ông đánh giá đây là việc rất nhân văn, cần phải làm ngay", ông Niên chia sẻ.
Trong ngày thứ hai của chuyến thăm, Đoàn đại biểu Việt Nam hội đàm với Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Hội nghị Nhân dân Tối cao Triều Tiên Kim Yong-nam tại nhà Quốc hội. Hôm đó, ông Nguyễn Dy Niên đưa câu chuyện của ông Cảnh và bà Ri vào mục cuối cùng trong nội dung hội đàm: Nhân đạo.
Kết thúc phần hội đàm liên quan đến nhiều lĩnh vực hợp tác giữa hai nước, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương chia sẻ thân mật với đoàn Đại biểu Triều Tiên về nguyện vọng được phép kết hôn của ông Cảnh và bà Ri .
"Phía bạn đồng ý với nguyện vọng này và hứa sẽ thu xếp", ông Niên hồi tưởng.
Ông Phạm Ngọc Cảnh và bà Ri Yong-hui hồi mới quen tại Triều Tiên (Ảnh: Phạm Ngọc Cảnh).
Theo ông Nguyễn Dy Niên, đây là câu chuyện giàu giá trị nhân văn, hiếm có trong hoạt động đối ngoại cấp cao của ngành ngoại giao Việt Nam và thế giới.
"Lời trao đổi của nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương với phía Triều Tiên cho thấy sự quan tâm của một vị nguyên thủ quốc gia với người dân.
Việc giúp đỡ bà Ri được phép xuất cảnh, đoàn tụ với ông Phạm Ngọc Cảnh không chỉ là một nghĩa cử đáng quý đối với gia đình mà còn thể hiện tinh thần nhân ái trong chính sách đối ngoại của Việt Nam", ông Nguyễn Dy Niên đánh giá.
Sau chuyến thăm chính thức Triều Tiên của nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương, tháng 9/2002, phía Triều Tiên gửi công hàm phê chuẩn việc kết hôn của ông Cảnh và bà Ri. Ngay lập tức, Bộ Ngoại giao Việt Nam gửi công hàm tới cơ quan - nơi ông Cảnh công tác - để làm thủ tục sang Bình Nhưỡng, đón cô dâu về nước.
Vị Nguyên Bộ trưởng Ngoại giao cho rằng, việc du học sinh Việt Nam nảy sinh tình cảm trong lúc học tập ở nước ngoài không hiếm gặp. Thế nhưng, một cặp đôi phải sống trong cảnh xa cách suốt 31 năm, quyết tâm giữ trọn lời hẹn ước chờ đến ngày nên duyên vợ chồng, quả thật rất đặc biệt.
Nhận được sự chấp thuận từ phía Triều Tiên, ông Cảnh lặn lội sang nước bạn đón dâu. Trước khi hai vợ chồng về nước, Đại sứ quán Việt Nam tại Triều Tiên tổ chức một bữa tiệc ấm cúng gồm gà luộc ngậm hoa, rượu, bánh kẹo... đúng với phong tục cưới truyền thống của Việt Nam. Đây được xem là sự kiện đặc biệt, chưa từng có trong tiền lệ.
Sau hơn 30 năm chờ đợi, ông Cảnh bà bà Ri đã được đoàn tụ bên nhau (Ảnh: Reuters).
Về đến Hà Nội, hôn lễ phía nhà trai được mọi người chuẩn bị chu đáo, linh đình với 800 khách mời. Khoảnh khắc ông bà sánh bước bên nhau khiến những người chứng kiến không giấu được sự xúc động.
"Khi nguyện vọng kết hôn được toại nguyện, ông Cảnh và bà Ri vô cùng hạnh phúc. Hai vợ chồng đã đến gặp tôi để bày tỏ lời cảm ơn chân thành", ông Niên kể lại.
Sau khi kết hôn, vợ chồng ông Cảnh và bà Ri sinh sống tại khu tập thể Thành Công, quận Ba Đình. Mấy năm sau, ông quyết định bán căn hộ nhỏ, chuyển vào quận Hà Đông. Cách đây vài năm, hai người chuyển về quê ngoại ở Gia Lâm để an dưỡng tuổi già.
Hồi tháng 3, ông Cảnh qua đời đột ngột sau một cơn xuất huyết não để lại nỗi đau khôn nguôi cho người vợ và gia đình.
Cuộc hội đàm kéo dài một tiếng với Thủ tướng Anh
Nhắc lại ký ức về thời gian hơn 10 năm được làm việc cùng nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương, ông Nguyễn Dy Niên cảm thấy may mắn và vinh dự.
"Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương là học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ở cương vị nguyên thủ quốc gia, biết đất nước còn nhiều khó khăn, ông luôn giản dị, tiết kiệm, trăn trở vì nước, vì dân", Nguyên Bộ trưởng Ngoại giao bày tỏ.
Cách đây hơn 20 năm, trong chuyến thăm chính thức Vương quốc Anh, sau khi nhân viên hoàn tất việc giặt trang phục cho đoàn, chính ông Nguyễn Dy Niên đã trực tiếp nhận lại quần áo của nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương.
Ông Nguyễn Dy Niên - Nguyên Bộ trưởng Ngoại giao - học được ở nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đức tính giản dị (Ảnh: Nguyễn Ngoan).
Cầm bộ trang phục trên tay, ông Nguyễn Dy Niên nhận ra chiếc áo sơ mi đã cũ của đồng chí Trần Đức Lương. Sự giản dị của một vị nguyên thủ quốc gia khiến ông không khỏi xúc động.
"Tôi thầm nghĩ, Chủ tịch nước sống khiêm nhường và giản dị như vậy, thực sự là một tấm gương đáng để học tập. Tôi luôn học hỏi ở ông đức tính không phô trương và tiết kiệm", ông Niên cho hay.
Cách làm việc khoa học, cẩn trọng, nắm vững các vấn đề khi thảo luận của Nguyên Chủ tịch nước đã nhiều lần khiến bạn bè quốc tế nể trọng.
Ông Niên còn nhớ, trong chuyến thăm Anh, sau khi được Nữ hoàng Elizabeth tiếp đón trọng thể, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương có cuộc hội đàm với Thủ tướng Anh - lúc đó là ông Tony Blair.
Ban đầu, Thủ tướng Anh chỉ nghĩ đó là cuộc gặp xã giao trong thời gian khoảng 20 phút. Tuy nhiên, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đề cập sâu các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục... khiến ông Tony Blair quyết định kéo dài thời gian hội đàm lên hơn 1 tiếng.
"Ông Tony Blair ấn tượng trước một vị Chủ tịch nước nắm vững và sâu sắc tất cả các vấn đề. Kết thúc cuộc gặp, đích thân Thủ tướng Anh tiễn đồng chí Trần Đức Lương ra tận cửa ô tô. Điều đó cho thấy cách làm việc của nguyên Chủ tịch nước đã thuyết phục được ông Tony Blair, góp phần mở ra các cơ hội hợp tác giữa hai quốc gia", Nguyên Bộ trưởng Ngoại giao bày tỏ.
Thủ tướng Anh Tony Blair tiếp Chủ tịch nước Trần Đức Lương trong chuyến thăm chính thức Anh năm 2004 (Ảnh: TTXVN).
Trong quá trình làm việc, ông Nguyễn Dy Niên cảm nhận được sự gần gũi, hòa hiếu, cẩn trọng, luôn đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết của nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương. Tại cuộc họp của Hội đồng Quốc phòng và An ninh, đồng chí có những quan điểm sắc sảo và tâm huyết, nhiều ý kiến đến nay vẫn còn giá trị đúng đắn.
Một trong những điều khiến ông Nguyễn Dy Niên luôn ghi nhớ và trân trọng khi nhắc về nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương, đó là phong cách làm việc biết lắng nghe.
"Mỗi khi có những vấn đề hóc búa, tôi mạnh dạn nêu ý kiến riêng, được đồng chí Trần Đức Lương tham gia thảo luận một cách tích cực. Nguyên Chủ tịch nước tạo ra không khí làm việc thoải mái, mọi người có thể phát huy tối đa năng lực, không ai phải e dè hay ngại ngần", ông Niên chia sẻ.
Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương quan tâm vấn đề đối ngoại
Nguyên Bộ trưởng Ngoại giao đánh giá, ông Trần Đức Lương rất quan tâm và chỉ đạo sát sao công tác đối ngoại.
"Với tư duy cởi mở, đồng chí luôn nhắc nhở anh em làm công tác ngoại giao chủ động, mở rộng quan hệ với các nước trên thế giới để góp phần phát triển kinh tế đất nước", ông Niên đánh giá.
Ông Niên cho rằng, giai đoạn đồng chí Trần Đức Lương trên cương vị Chủ tịch nước (1997-2006), Việt Nam đang phát huy mạnh mẽ chính sách đối ngoại đa dạng hóa, đa phương hóa, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế. Thời kỳ này, Việt Nam đã bình thường hóa quan hệ với nhiều nước lớn, gia nhập ASEAN, APEC, đang phấn đấu trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Chủ tịch nước Trần Đức Lương thăm Cung thiếu nhi ở thủ đô Bình Nhưỡng năm 2002. (Ảnh: TTXVN).
Ở cương vị nguyên thủ quốc gia, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã tham gia nhiều hoạt động đối ngoại để thúc đẩy quan hệ hợp tác với các nước trên thế giới.
Đặc biệt, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã tiếp đón ông Bill Clinton - tổng thống Mỹ đầu tiên thăm Việt Nam kể từ khi chiến tranh kết thúc - hồi năm 2000, mở ra giai đoạn mới trong quan hệ Việt - Mỹ.
"Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương chủ trì lễ đón, hội đàm với Tổng thống Mỹ tại Phủ Chủ tịch. Chuyến thăm không chỉ tăng cường hiểu biết lẫn nhau mà còn giúp xây dựng lòng tin trong mối quan hệ giữa hai nước", ông Niên đánh giá.
Trong 2 nhiệm kỳ giữ cương vị Chủ tịch nước, ông Trần Đức Lương đã thăm Pháp, Anh và nhiều quốc gia khác... dự các hội nghị trên thế giới, khẳng định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế của Việt Nam.
Ông Niên cho rằng, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã đặt những viên gạch cơ bản trong việc mở rộng quan hệ với các nước trên thế giới. Đó là nền móng vững chắc, để ngoại giao Việt Nam tiếp tục vững bước, có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 13 quốc gia như hiện nay.
